Dog'iston adabiyoti

DOG'ISTON ADABIYOTI Kavkaz va Kavkazorti xalqlari adabiyoti rivojiga nazar soladigan bo'lsak azaldan qo'hna an'analarga ega bo'lgan xalqlar barobarida nisbatan keyinroq shakllangan. Dog'iston adabiyotiga ko'zimiz tushadi. Klassik adabiyot namoyandalari va zamonning ilg'or fikrli kishilarining ilmiy-badiiy merosini chuqur o'rgangan mazkur adabiyot npmoyandalari ham qisqa fursat ichida o'z so'zlarini ayta olishdi. O'zbek kitobxonlari Sulaymon stalskiy, Rasul Gamzatovlarning asarlarini zo'r ishtiyoq bilan mutolaa qilishadi. Dog'iston xalq shoiri Sulaymon Gasanbekov Stalskiy Kasuomkent tumaniga qarashli Ashaga-Stal ovulida 1869-yilda tug'ilgan. Yoshligida ota-onasidan yetim qolgan Sulaymon batraqlik qilishga majbur bo'ladi. Xalq qo'shiqlarini og'zaki yodlab olgan. Stalskiy savodsiz bo'lsa-da, o'zi og'zaki she'r va qo'shiqlar to'qiy boshladi. Rus yozuvchisi Maksim Gorkiy uni «XX asr Gomeri» deb atagan edi. 1900-1919-yillar orasida uning ijtimoiy-siyosiy mavzusidagi «Bulbul», «Oqsoqol», «Mullalar», «Qozilar», «Samovar», «Rossiya» asrlari mashhur bo'ldi. O'sha davr farzandi sifatida Sulaymon Oktyabr to'ntarishiga katta umid bog'ladi. Bir qator yaratgan asarlarida sho'roviy hukumatni maqtab, yeru ko'kka olib chiqib qo'ydi. Ammo asl mohiyatni anglay boshlagach xatti-harakatini zamonaga emas ko'ngliga moslay boshladi. «Dushman do'st bo'lolmaydi», «Bizning kuch», «Yil fasllari», «Vatan haqida o'ylar» dostonlarida mazkur noroziliklar u yo bu darajada ifodasini topgan. Sulaymon stalskiy 1937 yida 66 yoshida vafot etadi. ...