Fransiya va Ispaniyada uyg'onish davri adabiyoti

Fransiya va Ispaniyada Uyg'onish davri adabiyoti Reja: Fransiyada reformatsiya harakati Dastlabki gumanistik qarashlar Fransua Rable ijodi Adabiyotlar: .Boynazarov. Jahon adabiyoti. T., 2006. 2.Servantes. Don Kixot. T., 1991. 3.O.Qayumov. Chet el adabiyoti tarixi. T., 1996. XV asrning ikkinchi yarmi va XVI asrlarda Fransiyada Uyg'onish davri hukm surdi. Fransiya Uyg'onish davrining maydonga kelishida Italiyada yuz bergan Uyg'onish davri samarali ta'sir ko'rsatdi. Fransiya qiroli Karl 8 1494 va uning merosxo'rlari tomonidan Italiyaga qilingan harbiy yurishlari davrida frantso'zlar o'zlari uchun ko'p ma'naviy oziq oladilar. Natijada Italiya uslubida ko'plab qurilish inshootlari qurila boshlandi. Parij, Lion va Navrridagi qator shaharlar fransuz Uyg'onish davrining beshiklariga aylandi. Gilom Byude 1468-1540 tomonidan yangi universitet ochildi. Bu oliygoh XII asrdan boshlab ishlab kelayotgan Sorbonni dorilfununidan o'zining yangicha o'qitish tuzumi bilan keskin farq qilardi. Ma'lumki, Uyg'onish davri o'zining gumanizmi bilan alohida ajralib turadi. Fransiya Uyg'onish davri gumanizmi ham o'ziga xos xususiyatlari bilan insonni ulug'lab, uning orzu umidlari uchun kurash olib bordi. Insonparvarlik g'oyasi katolik cherkovining notug'ri siyosatiga qarshi qaratilgan bo'lib, dinni isloh qilish uchun boshlagan Reformatsiya kurashining bayrog'ini baland ko'tardi. F.Engels «Roman xalqlarida arablardan o'tgan va yangidan kashf etilgan grek falsafasi bilan sug'orilgan quvnoq fikr erkinligi tobora ko'proq tomir yoya boshladi; bu erkinlik esa 18 asr materializmini hozirlab bordi»,-deganda fransuz gumanistlarining ham harakatini ko'zda tutgan edi. Xullas, fransuz Uyg'onish davrining odimlashida antik dunyo adabiyoti va italiya hamda boshqa Ovro'pa mamlakatlarida sal oldinroq yuz bergan Renessans samarali ta'sir ko'rsatdi. XVI asrda o'zining yanada gullab yashnagan pallasiga kirgan fransuz Uyg'onish davrining Rable, Maro, Margarita Navarraskaya, Ronsar kabi qator yirik vakillari fransuz adabiyoti va gumanizmini baland chuqqiga ko'tardilar. Margarita Angulemskaya fransuz qiroli Frantsisk 1ning singlisi bo'lib, birinchi yeri vafot etgandan so'ng Navrra qiroli Genrix d Albrega turmushga chiqadi va Margarita Navrraskaya (1492-1549) nomini oladi. U adabiy to'garak ochib, o'z atrofiga ko'plab adabiyot va madaniyat vakillarini to'playdi. U ko'pgina «Dinsizlikda» ayblangan protestantchilarga homiylik qiladi. Margarita turli adabiy janrlarda ijod qiladi. Uning «Xeptameron» degan Bokkachchoning «Dekameron» asarita'sirida yozgan ajoyib-g'aroyib hikoyalarini o'z ichiga olgan. Margarita hammasi bo'lib 72 hikoyani yozib ulgurgan, xolos. Bevaqt o'lim unga «Dekameron»dagidek 100 hikoya yozishga imkoniyat bermagan.Agar «Dekameron» da ko'prok ajoyib-g'aroyib, ba'zida esa ertaksimon voqealar aks etgan bo'lsa, «Xeptameron» da ko'proq oilaviy maishiy tomondagi hayotiy hikoyalar bayon etiladi.Margaritaning 5, 22, 31, 72 novellalarida monaxlar fosh etilsa, 2, 5, 6, 7, novellalarida xalq ichidan chiqqan jasoratli ayollar hayoti tasvirlanadi. «Xeptameron» Kotre kurortiga dam olish uchun borgan bir qancha erkak va ayollar Fransiyaga qaytayotganida yul va ko'priklarni suv olib ketib, faloqat yuz berishi voqealari bilan ...