Abu Ali Ibn Sino (990-1037)

Abu Ali Ibn Sino (990-1037) Ibn Sino Buxoro yaqinida joylashgan Afsxona kishlogida tavallud topgan. U o'spirinlik yillarida, 16 yoshidan shunchalik chuqur bilim olganki, xatto Biron bir kecha xam tuyib uxlamagan ekan. Fan asoslari Bilan bunday shugullanish, ko'p vaqtlar davomida mashakkatli bu mehnat tez orada o'z samarasini beradi. U 17 yoshidayok olim sifatida shakllanib, tabib degan nom chikara boshlaydi, mukofot sifatida Saroy kutubxonasidan foydalanish imkoniyatiga sazovor bo'ladi. Ibn Sino haqiqiy ensiklopedik olim, o'z davrining deyarli barcha fanlari Bilan muvaffakiyatli ravishda shugullangan va shularga oid ilmiy asarlar yaratgan. Turli manbalarda uning 450 dan ortik asarlari kayd qilingan bulsa xam, zamonlar utishi Bilan ularning yukolib ketgan va bizgacha fakat 242 tasi etib kelgan. Ibn Sinoning toglarning paydo bo'lishi to'g'risidagi juda ajoyib fikrlari, mineralogiya va geologiya fanlariga qo'shgan hissasi juda salmoklidir. Jumladan, u minerallarni turt guruhga bo'lib, ularning original klassifikatsiyasini taklif etadi. Bu klassifikatsiya to XIX asrgacha deyarli o'zgarishsiz saqlanib keldi. Olimning minereologiya sohasidagi ishlarining muhimligi takidlanib, 1956 yilda O'zbekistonda topilgan mineral Avitsenit deb atalgan. Ibn Sino botanika masalalari Bilan xam ko'p shugullangan. Chunki tabobatda ishlatiladigan dorivor moddalarning aksariyati o'simliklardan olinadi. Mashxur shved botanigi Karl Linney(1707-1778) Ibn Sinoning botanika sohasidagi xizmatlarini takidlab, tropik mamlakatlarda dengiz suvida xam usuvchi va doimo yashil holda koladigan bir daraxtni Avitsenna deb atadi. Xam g'arbda, xam sharqda «Avitsenna» va «Shayxur- Rais» nomi Bilan shuxrat kozongan bobokalonimiz xakikatdan xam mustaqil O'zbekiston yoshlari kalbida o'z tarixida Bilan faxrlanish his- tuyg'ularini uygotadi. ...