Shukur Xolmirzayev - Bir ko'rgan tanish

Shukur Xolmirzayev Bir ko'rgan tanish Maktabda yaxshi o'qirdim. Sinfdoshlarim meni hurmat qilishar, muallimlarim: «Salom, Toshboyjon», deb so'rashishar, qo'shnilarimiz: «Yaxshi odam bo'ladi», deyishardi. Lekin faqat bir kishi - tabiiyot muallimimiz - maktabimizning direktori Zokir O'rinovich menga e'tiborsiz qarar, hech vaqt: «Salom, Toshboyjon» demas, hatto ro'paralaridan chiqib, ko'zlariga tikilib salom berganimda ham, oddiygina bosh qimirlatib, o'tib ketardilar. Men, g'ashim kelib, nima qilsam bu kishi ham menga boshqacha ko'z bilan qaraydilar, nomimni aytib so'rashadilar, deb o'ylardim. Kunlardan bir kun, erta bozor oqshomi toqqa, tog'amning ovuliga somonga ketdim: otam aravadan olako'z, oriq otni chiqarib, «boyloq»qa tashlagandilar (Men uni har erta o'tloqqa eltib bog'lardim, kechqurun olib kelardim). Tog'dan kelsam, yangi yerga ko'chib ketgan qo'shnimizning hovlisiga o'sha kishi - Zokir O'rinovich ko'chib kelib, joylashib olibdilar. Men nima qilib bo'lsa ham niyatimga yetish payiga tushdim: maktabdan qaytishim bilan ko'chaga chiqaman, muyo'lishdagi aravaning shotisiga o'tirib olib, kitob o'qishga «sho'ng'iyman». Qarshimda o'rtoq Zokir O'rinovichning darvozalari! Albatta, bunaqa o'qishda miyaga bir narsa kirmaydi. Bir ko'zing direktorning darvozasida bo'lgandan keyin ahvoling shu-da. Ikki kun shunday qildim: bir ish chiqmadi. O'rtoq direktor xiyobondan sap-sariq barglarni qisir-qisir bosib, hafsala bilan yurib keladilar-da, shu yurishda darvozadan kirib ketadilar. Meni payqamaydilar ham. Bo'ynimni cho'zib qarayman. «Balki hovlidan qarayotgandirlar» Yo'q, darvoza past bo'lsa ham hech kim ko'rinmaydi. Aytmoqchi, u kishining bo'ylari anchagina past, men bilan bab-baravar. Lekin boshlari juda katta, quloqlari ham shalpangroq, burunlari ham uzunroq. Kiyim masalasida, bizning farqimiz yer bilan osmoncha. Yakshanba kuni arava yonidan jilmaslikka qasd qildim. Tong otdi, kun botdi: o'rtoq direktorning tirnoqlari ham ko'rinmadi. Qosh qorayganda, yig'lamoqdan beri bo'lib, uyga kirdim. - Otni obkeldingmi? - E-ee - O'tloqdan otni keltirishni ham unutgan ekanman. O'tloqqa yugurdim: ot yo'q! Bu qorong'ida filni ham topib bo'lmaydi. Buning ustiga, hammayoq tog', archazor, jardara Uyga borsam, otam terimga somon tiqadi. Bitta toshni topib, o'tirib oldim. O'tiraverdim. Ustim yupqa edi, toshdan sovuq o'tdi. Qo'zg'almoqchi edim, yirokdan kelayotgan tuyoq tovushini eshitib qoldim: tap-tap-tap Olako'zning qadam tashlashiga o'xshaydi. Olako'z! Bitta o'zi emas, kimnidir ko'tarib kelyapti. Yerdan bir changal ho'l tuproq olib baqirdim: - Tush otdan! Otliq fonarini yoqib, menga tutdi. - Oliftalik qilma! «Olifta» yerga tushib, ipni uzatdi. - Qochib borayotgan ekan, ushlab oldim. Quloqlarim chippa bitdi: ro'paramda o'sha kishining o'zlari - Zokir O'rinovich turardilar. - O'lay agar, muallimjon, men sizni boshqa kishi deb o'ylabman. - Zarari yo'q. - Yurib ketdilar. Kiftlarida ryuk-zaksimon xalta, ustlarida uzun paxtali, boshlarida telpak. Hozir ko'rsa hech kim u kishini direktor deb o'ylamasdi. Men otni yetaklab, shosha-pisha ergashdim. Ichimda otni so'kaman: «Tentak! Borib-borib shu ...