Abdulla Qahhorning zamonaviy mavzudagi hikoyalari poetikasi

Mundarija Tushuntirish qismi-kirish3 Asosiy qism: I Bob. Xarakter va yozuvchi nuqtai nazari 1. Epik tasvir va xarakter9 2. Yozuvchi munosabati va xarakter17 II. Bob Dramatizm va badiiy yechim A. Qahhor hikoyalarida dramatizm va Chexov an'analari29 Fojiya holatlar tasviri41 II. Bob Yozuvchi mahorati (poetikasi)ning ba'zi qirralari Zamonaviy mavzudagi hikoyalarning g'oyaviy-badiiy xususiyatlari…….47 Badiiy detal va yozuvchi mahorati65 Xulosa77 Foydalanilgan adabiyotlar rо'yxati79 Tushuntirish qismi- Kirish. Muhtaram Prezidentimiz о'zlarining Adabiyotga e'tibor, ma'naviyatga kelajakka e'tibor nomli asarida Xalqimiz adabiyotni muqaddas va ulug' bir dargoh deb biladi, degan ta'rifni aytadi. Yurtboshimizning bu tavsifini sevimli yozuvchimiz Abdulla Qahhorning ham ijodiy, ham ijtimoiy faoliyati tо'la ifodalandi. Har bir xalqning ma'naviy yuksalishida о'sha xalqning iste'dodli ijodkorlari yaratgan madaniy meros katta rol о'ynaydi. Aytish joizki, ulkan so'z san'atkori Abdulla Qahhorning adabiy merosi xalqimiz ma'naviy tafakkurini komillikka yetaklovchi chо'qqilaridan biridir. U betakror ijodkor sifatida ham, ulug'vor fazilatlarga ega bо'lgan shaxs sifatida ham xalqimiz ma'naviy hayotida mangulikka aylangan siymodir. Abdulla Qahhor xilma-xil janrdagi asarlari bilan ona yurtimizning yaqin о'tmish tarixi va о'z davrining tо'laqonli manzarasini, zamondoshlarimizning yuksak fazilatlarini faqat о'zigagina xos bо'lgan siqiq, va tabiiy hamda boy tafakkurga ega bо'lgan ijodiy uslubda tasvirlab adabiyotimizda maktab yaratdi, unga yangi nafas olib kirdi. Abdulla Qahhor dastavval о'zbek adabiyotida mohir hikoyanavis sifatida shuhrat topdi. Darhaqiqat, u yangi о'zbek adabiyotidagi realistik hikoyachilikning shakllanishi va rivojlanishida benazir ijodkor sanaladi. U mazkur janrda xalqimizning XX asr boshlaridagi tufonli hayotini, sobiq shо'ro tuzumi davridagi turmush tarzi va undagi butun murakkabliklar, millatimizga xos bо'lgan fazilatlarni butun bо'yi-basti bilan haqqoniy tasvirlab berdi. Xususan, adib Anor, О'g'ri, Kо'r ko'zning ochilishi, Bemor, Daxshat, Mayiz yemagan xotin, Adabiyot muallimi, Munofiq, Ko'k konvert, Kampirlar sim qoqdi, Asror bobo, Tо'yda aza kabi hikoyalari bilan XX asr о'zbek nasrida birinchi bо'lib shafqatsiz va izchil realizmning tasvir imkoniyatlarining serjiloligini isbotlab berdi. Bu xikoyalar xalqimiz hayotining jonli manzaralaridir. Ulardagi hayot voqeligi va inson xarakterini ixcham shaklga xos mazmun uygunligida, yorqin detallar asosida, sodda va ravon tilda tasvirlay olish uslubi Abdulla Qahhorni jahon adabiyotining taniqli novellistlari qatoriga olib chiqdi. Abdulla Qahhor xikoya janridagi о'ziga xos realistik tasvir uslubini yirik nasriy asarlarida ham namoyon etdi. Adib roman va qissalarida ham tariximizning muxim taraqqiyot bosqichlaridagi xalq hayoti va dolzarb mavzularni mumtoz tasvirlashning badiiy sabog'ini berdi. Adib uzoq vaqtlar adabiy jamoatchilikning bahslariga sabab bо'lgan birinchi romani Sarob(1934) uchun xayotiy material, saralar ekan, hayot mazmuni va davr qiyofasini о'zgartirishga qodir inson ma'naviyatini talqin etishni asos qilib oladi. Sobiq shо'ro davri adabiyot ilmida Sarob romani millatchilik mafkurasini fosh etishga qaratilgan degan qarash xukmron edi. Ustoz ...