Badiiy va shery tarjimadagi muammolar

MUNDARIJA Kirish3 I BOB. TARJIMASHUNOSLIK VA U BAJARAYOTGAN VAZIFALAR 6 1.1. Tarjimada metatekst (tekstning o'zgarishi, o'zga tilga ko'chishi)9 1.2. Tarjima jarayonida ikki til (asliyat tarjima)ning o'zaro muqobilligi (ekvivalentlik)13 XULOSA27 II BOB. BADIIY VA SHE'RIY TARJIMA HAMDA UNDAGI MUAMMOLAR8 2.1. Tarjimada uchta asosiy faktorga: belgi, matn va talqin qiluvchiga asoslanishi44 2.2.Bevosita tarjima - mukammal tarjima mezoni (nazmiy tarjima masalalari xususida) 2.3.Tarjimada fellarning morfologik nisbat kategoriyasi 45 XULOSA48 UMUMIY XULOSA51 FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR 54 Kirish Biz Ozod Sharafiddinov boshlagan muhim bir ishni, u kishi «Jahon adabiyoti» jurnali orqali boshlab bergan dunyo adabiyotining eng yaxshi namunalarini tarjima qilish, chop etish, o'rganish bilan bog'liq taj-ribalar, chet el yozuvchilari bilan aloqalarni yanada rivojlantirish masa-lasiga bugun yetarlicha ahamiyat bermayapmiz. Holbuki, biz ma'naviyatimizni yuksaltirish, yoshlarimizni milliy va umuminsoniy qadriyatlar ruhida kamol toptirishga intilayotgan ekanmiz, hech qachon o'z qobig'imizga o'ralashib qolmasligimiz kerak. Qisqacha aytganda, boshqa sohalar qatori adabiyot sohasida ham xalqaro aloqalarni kuchaytirish zarur. Qaysi mamlakatda bizning adabiyotimiz, ma-daniyatimiz, qadriyatlarimizga hurmat bilan qarashadi, xorijdan biz nima-larni o'rganishimiz mumkin va, o'z navbatida, ularga nimalarni taqdim eti-shimiz mumkin - bugun bu masalalar xalqaro maydonda o'zligimizni namo-yon etishda katta ahamiyatga ega ekanini doimo yodda tutishimiz lozim. Men bu borada G'arb bilan birga Sharq mamlakatlari bilan aloqalarni kuchaytirishni tavsiya etgan bo'lardim. Bunday ijodiy hamkorlik aloqalarini bog'lashda albatta o'zaro tenglik, hurmat va samimiyat g'oyat zarur. 1 Tarjimachilik uzoq tarixga ega bo'lsa ham, u fan sifatida endigina shakllana boshladi. O'zbek adabiyotshunosligida tarjima amaliyoti, nazariyasi, uning madaniyatimiz tarixidagi roli, badiiy mohiyati kabi masalalarni yoritish ancha jonlanib ketdi. Respublikamiz olimlaridan J. Sharipov, Sh. Shomuhamedov, A. Hojiahmedov, M. Rasuliy, G'. Salomov, N. Komilov, G.G'afurova, P.Tartakovskiy, M.Mahmudov, Ozod Sharofiddinov, Erkin Vohidov, Abdulla Oripov, broxim G'afurov J.Kamol, A.SHer, II.Vladimirova, S.Raxmon, A.Jaqsiboyev va T.Jo'rayevlarning tarjimashunoslikka oid maqola va kitoblari O'zbekiston miqyosida ma'lum. Bitiruv malakaviy ish mavzusining dolzarbligi. O'zbekistonning barcha oliy o'quv yurtlarida tarjima nazariyasi va amaliyotidan mashg'ulotlar olib borilmoqda. Toshkent Davlat universiteti va Respublika davlat rus tili va adabiyoti pedagogika instituti talabalari qo'shimcha tarjimonlik kasbiga o'rgatilmoqda. Respublikamizda ilk bor G'. Salomovning «Tarjima nazariyasiga kirish» darsligi yaratildi. G'afur G'ulom nomidagi Adabiyot va san'at nashriyotida «Tarjima san'ati», ToshDU va O'zFA Til va adabiyot institutida badiiy tarjima masalalariga oid maqolalar to'plamlari muntazam chiqib turibdi. Qisqa muddat ichida «FAN» nashriyotida «Tarjima mahorati» (G'. Salomov, N. Komilov, 3. Salimova, K. Jo'rayev, N. Otajonov, 1979), G'. Salomovning «Adabiy an'ana va badiiy tarjima» (1980), G'afur G'ulom nomidagi Adabiyot va san'at nashriyotida G'. Salomov na N. Komilovning «Do'stlik ko'priklari» (1979) T.Jo'rayevning Tarjima san'ati (1985) kitoblari va monografiyalari bosilib chiqdi. ...