Jadidchilarning ma'rifatparvarlik harakatlari va uning xalq manaviyatini ko'tarishda tutgan o'rni

Jadidchilarning ma'rifatparvarlik harakatlari va uning xalq ma'naviyatini ko'tarishda tutgan o'rni. Jadidichilik harakatining mazmuni va uning umumxalq ma'naviyatini ko'tarishdagi roli. Jadidchilarning amaliy harakatlari va tarixiy taqdiri. Xulosa. Reja: Jadidchilik: Yangilanish yangi usul ma'nosini anglatadi.U yangi zamonaviy Maktab ,matbaa,milliy taraqqiyot usullari, yo'llari tarafdorlarining umumiy nomi Jadidchilikning asosiy g'oya va maqsadlari Jadidchilik harakatidagi ma'naviyat quyidagilarda namoyon bo'ladi. Birinchidan: Jadidchilik g'oyalarini uning yorqin vakillaridan Behbudiy,Fitrat,Cho'lpon,Abdulla Qodiriy,Abdulla Avloniy,Munavarqori, Fayzullo Xo'jayev, So'fizoda,Tavallo,Isoqjon Ibrat kabilar g'oyat og'ir sharoitlarda targ'ib etishga harakat qilganlar.Ular millatning kamolotini yuksaltirish, uning qadr-qimmatini yerga urishga yo'l qo'ymaslik borasida katta ishlar qilganlar. Jadidchilarning amaliy harakatlari va tarixiy taqdiri. Jadidchilar harakatining Turkistondagi namoyondasi, uning nazariy asoschilaridan biri Mahmudxo'ja Behbudiy (1879-1919) Behbudiy Samarqand sghahrida ruhoniy oilasida tug'ilgan.Yoshligidan Ilm-fanga qiziqadi,hisob,huquq,din, Arab va fors tillaridan chuqur saboq ooladi. U haj ziyoratini ado etib, makka va madinaga boradi. Misr va Turkiya shaharlarida bo'ladi Peterburg, Minsk, Qozon,Ufa va Orenburg Kabi Rossiya shaharlarida bo'lib yangi davr madaniyati bilan yaqindan tanishadi. Munavvarqori Abdurashid o'g'li.(1878-1931) U Toshkent shahrida tug'ilgan.Munavvarqori ham boshqa jadidchilar kabi vatan ravnaqi va Millat taraqqiyotining asosiy omili deb xalqni savodli va ma'rifatili qilishni tushunadi.U ana Shu fikrdan kelib chiqib,Toshkentda 1901-yilda yangi uslubdagi maktabni ochadi, unga rahbarlik qilib, musulmon bolalarini o'qitadi. O'z zamonasi uchun maqbul bo'lgan Adibi avval,Adibi soniy,Yer yuzi kabi darsliklar yozadi.U ko'proq yetimlarni, beva bechoralarning bolalarini o'qitishga ahamiyat beradi.Munavvarqori ta'lim-tarbiya ishlarini isloh qilmay, alqning ongni oshirmay, madaniy saviyasini ko'tarmay jamiyatda katta o'zgarishlar qilish aslo,madaniy emasligini tushunib yetadi. Munavvarqori ning millat taraqqiyoti uchun olib borgan g'oyalari tufayli sobiq zo'ravon sho'rolar hukumati uni taqib ostiga oldi. 1931-yil 25-aprtelda esa otib tashlandi. Ilm insonlarning madori, hayoti, rahbari, najotidir degan g'oyasi ma'rifatparvarlik, jadidchilik harakatining dasturini tashkilo etadi. U ma'rifatparvar safdoshlari singari mazlum Turkiston axlini ilm-ma'rifat ziyosidan baxramand qilishda unitilmas xizmatlar ko'rsatdi.Turkiy guliston yohud axloq kitobida ma'rifat, ilm-fannig jamiyat taraqqiyotida tutgan o'rni haqida qimmatli fikrlarni bayon qilgan. Abdulla Avloniy Xulosa: Jadid bobolarimiz xalqni ma'rifatli qilish uchun o'z jonlarini fido qilishdi.Biz yosh avlod ularning olib borgan ishlarini,madaniyatimizga ma'rifatimizga ma'naviyatimizga qo'shgan ulkan hissalarini nafaqat o'rganishimiz balki ularning buyuk orzularini amalga oshirish har birimiz uchun ham farz ham qarzdir. Buning uchun biz hukumatimiz yaratib berayot imkonyatlardan foydalangan.Holda tinmay o'qib- intilishimiz lozim.Bizning xalqimiz doimo ma'rifatga intilgan.Hech qachon jaholat botqog'iga botmagan.Biz jadid bobolarimiz bilan har qancha faxrlansak arziydi.Ular ma'rifatimiz bunyodkorlari sifatida qalbimizda mangu qolishadi. E'tiboringiz uchun raxmat. ...