Navoiy lirikasi. Xazoyin ul - maoniyning tuzilishi, janr va mavzulari. Devoni Foniy

Navoiy lirikasi. Xazoyinul-maoniy ning tuzilishi, janr va mavzulari.Devoni Foniy Qarshi davlat universiteti O'zbek filologiyasi fakulteti 1-kurs 14-guruh talabasi Usmonova Gulbadamning Turkiy filologiyaga kirish fanidan tayyorlagan slaydi. Reja: Nаvоiy- lirik shоir. Nаvоiyning ilk dеvоnlаri. «Хаzоyinul-mаоniy», uning tuzilishi vа tаrkibi hаqidа. «Хаzоyinul­mаоniy»gа kirmаy qоlgаn shе'rlаr. Nаvоiy lirikаsining mаvzulаri. Shоir shе'riyatidаgi оbrаzlаr: oshiq, ma'shuqa, rind, pir va boshqa obrazlar. Nаvоiyning pоetik mаhоrаti. Devoni Foniy. Dedim: nazm ahlining sarxayli kim bo'lg'ay, dedi hotif: Navoiy bo'lg'ay, ulkim sen tilaydursen agar bo'lg'ay G'azalda uch kishi tavridur ul nav' Kim, andin yaxshi yo'q nazm ehtimoli. Biri mo''jaz bayonlig' sohiri hind Ki, ishq ahlini o'rtar so'zu holi. Biri Iso nafasliq rindi sheroz, Fano dayrida mastu louboli. Biri qudsi asarlik orifi Jom Ki, jomi Jamdurur sing'an safoli. Navoiy nazmig'a boqsang, emastur, Bu uchning holidin har baxtu xoli. Hamono ko'zdururkim aks solmish, Anga uch sho'x mahvashning jamoli. Navoiyning lirik asarlari Ilk devon - 1465-1466 yillar Badoe ul - bidoya 1470-1476 yillar Navodir un - nihoya 1483- yil. Xazoyin ul-maoniy 1492-1498 yillar A. G'aroyib us-sig'ar B. Navodir ush- shabob S. Badoyi ul-vasat D. Favoyid ul-kibar Devoni Foniy Nazmul - javohir 1485-yil Arbain 1481-1482-yillar Siroj ul-muslimin Navoiyning forsiy qasidalari Ruh ul-quds - Muqadas ruh Olloh taolo hamdiga bag'ishlangan Ayn ul-hayot - Hayot bulog'i Payg'ambar na'ti Tuhfat ul-afkor - Fikrlar tuhfasi X.Dehlaviyning Daryoi abroriga tatabby' Qut ul-qulub -Qalblar ozuqasi Riyozat ahliga ruhiy ozuqa o'rnida Tuhfat un-najot - Najot tuhfasi Olloh ne'matiga shukur qilish haqida Nasim ul-xuld - Jannat shabadasi X.Dehlaviyning Mir'ot us-safosiga tatabby' Navoiyning forsiy qasidalari Fusuli arba'a - To'rt fasl Saraton - Yoz Xazon - Kuz Day - Qish Bahor 1465-1466-yillarda shoir muxlislari uning she'riy asarlarini to'plab ilk norasmiy devonni tartib beradilar. H.Sulaymonovning ilmiy tadqiqotlariga ko'ra, unga shoirning 7-8 yoshidan 24-25 yoshgacha bo'lgan davrda yozgan she'rlari kiritilgan. Navoiyning ilk devoni Ushbu devon qachondan boshlab Ilk devon deb atala boshlangan? Unga maxsus nom berilmaganligi sababli 1968-yilda birinchi marta nashrga tayyorlayotgan vaqtda H.Sulaymonov uni shartli ravishda Ilk devon deb ataydi. Ilk devondagi she'rlar miqdori G'azal - 391 ta g'azal Mustazod - 1 ta Muxammas - 1 ta Ruboiy - 41 ta Jami : 434 ta she'rni o'z ichiga olgan. Badoye' ul-bidoya Husayn Boyqaro Hirot taxtini egallagandan so'ng uning taklifi bilan shoir o'zining birinchi rasmiy devoini tartib beradi. Badoye' ul-bidoya devoni Shaqr adabiyotidagi devon tartib berish an'analari asosida yaratilgan bo'lib, Navoiy bu bilan turkiy adabiyotda devon tartib berish an'anasini boshlab berdi. Navoiyning devon tartib berishdagi o'ziga xos jihatlari nimalardan iborat edi? Navoiy ...