Tarjima nazariyasining maqsad va vazifalari. Bog'dod va Toledo tarjima maktablari

Tarjima nazariyasining maqsad va vazifalari. Bog'dod va Toledo tarjima maktablari. Obrazni obraz bilan berish Reja: Tarjimonning asl nusqasi. Tarjima chinakkam original ijod Tarjimonning interpretattsiyaviy mavqie. Badiiy tarjimaning asosiy xususiyatlari So'z , musiqa, harakat va rang o'ygunligi. Badiy tarjimada milliylashtirish . jahon xalqlarining bir - biridan ajratuvchi xam, ularni bir - birlari bilan birlashtirib turuvchi vosita xam tildir. Yer yuzida 2500 tilda suzlashuvchi katta-kichik xalqlar bir- birlari bilan tarjima tufayli muomala kiladilar. Mamlakatlar o'rtasida o'zaro aloqa qilishga ehtiyoj kuchaygan sayin tarjima faoliyati xam kuchayib boraveradi. Buyuk so'z ustalari A.Navoiy, V.Shekspir, Gyote, Onore de Balzak, Di de Moposson, A.Pushkin, L.Tolstoy, R.Tagor, Taras Shevchenko va boshqalar kalamiga mansub asarlar madaniy dunening kariyb barcha taraqqiy etgan adabiy tillarga tarjima qilingan. Avloddan - avlodga utuvchi bu tarjima merosi buyuk mutafakkirlar ijodi6ni almashishdek ajoyib ajoyib tajriba badiiy adabiet yulduzlarining turli buyuk va kichik xalqlar tillarida gaplashishdek an'analari yil sayin mustahkamlashib taraqqiy etib bormokda. Tarjima milliy adabietlarining o'zaro aloqasi va bir biriga ta'siri jaraenini tezlashtiradi; milliy adabietlarda mushtarak mavzular, umuinsoniy g'oyalar rang - barang adabiy estetik shakllarning tug'ilishiga sabab bo'ladi. Xar bir xalqning o'ziga xos urf - odatlari va udumlarini tarjimada berish qiyinchilik tugdiradi. Masalan 1 aprel kuni etkazilgan xabar va xar qanday gapga ishonmaslik odati kupchilik xalqlarga malum. Ammo ularni xar biri uzlaricha ataydilar. AKSh da - «Axmoklar kuni» Shotlandiyada - «Kakku kuni» Yaponiyada - «Kugirchok kuni» Ispaniyada - «Lakmalar kuni» Fransiyada - «Baliklar kuni» Xar bir xalqning urf - odatlari, milliy o'ziga xos harakat va kiliklari, yumor xususiyatlari, kushigu - laparlari va xoka'zolardan xabarsizlik tarjimada pand beradi. Tarjima va tarjima muammolari odatda ikki tilni kiyoslab o'rganish doirasidan tashqariga chikmaydi. Tarjima haqidagi eng yaxshi kitoblar asosan lingvist tilshunoslar tomonidan yozilgan. L.S.Barxudarov fikricha, tarjima nazariyasi original tili va tarjima tilidagi tekstlar o'rtasidagi xar qanday munosabatlarni emas, balki fakatgina qonuniy, yani tipik, uzluksiz ravishda takrorlanib turadigan munosabatlarnigina kuzdan kechirish, tekshirishi lozim. Tarjimaning tilshunoslik, «tarjimologiya» - perevodologiya, xatto transportologiya kabi nomlari mavjud. ko'p tadqiqotlarning fikricha tarjima haqidagi fan tarjima jaraenini urganmokda va o'rganishi kerak bunda ular «Tarjima» deganda bir tildagi tekstni ikkinchi bir tekstga tranformatsiya (matnni matnga kuchirib o'tkazish eki aylantirish) qilishni tushunadilar. Shunga ko'ra tarjima xalqdagi fanning vazifasini ikki xil til tizimini kiyosiy o'rganishdan iborat deb biladilar. Ammo tarjima jaraeni bir tildagi birliklarin ikkinchi bir turdagi birliklar bilan shundokkini almashtirib kuyishdan deb bilmaslik kerak. Tarjima haqidagi fanga asl nusxa matnining kelib chiqish shart sharoitlarini kabul kilinish shart sharoitlarini o'rganishga to'g'ri keladi, undan tashqari kommunikatlarning ijtimoiy statusini, nutq holatini ...