Abdulla Oripov (Abdulla Oripov)

Abdulla Oripov (1941 YILDA tug'ilgan) Reja: 1. Abdulla Oripovning tarjimai xoli haqida. 2. Abdulla Oripov lirikasining o'ziga xos xususiyatlari. 3. Abdulla Oripov dostonlari. 4. Abdulla Oripov dramalari. 5. O'zbek adabiyotida Abdulla Oripov ijodining o'rni. O'zbekiston xalq shoiri, O'zbekiston Kaxramoni Abdulla Oripov XX asr o'zbek adabiyotining zabardast vakillaridan biridir. Uning asarlari adabiyotimizning rivojida muhim ahamiyat kasb etdi. Abdulla Oripov 1941 yil 21 martda Kashkadaryo viloyatining Koson tumaniga qarashli Nekuz kishlogida tugildi. Otasi Orif bobo oddiy dehqon bo'lib, turt kiz va turt ugilning ta'lim-tarbiyasiga katta etibor bergan. Abdullaning bolaligi Kungirot ertaklarida utadi.17 yoshida maktabni oltin me'dal bilan tugatib, 1958 yilda ToshDu filologiya fakultetining jurnalistika bo'limiga o'qishga kiradi. 1963-1980 yillarda nashriyot va jurnallarda ishladi. hozirgi kunda shoir O'zbekiston Yozuvchilar ushmasining rahbaridir. Abdulla Oripovning birinchi sherlar to'plami «Mitti yulduz» bo'lib, u 1965 yilda bosilib chikdi. Keyinchalik yaratilgan sherlarida shoirning dunyoqarashida falsafiy teranlik, jushkin lirik oxang ustivorlik qiladi: Yashasang dunyoda yorug yuz bilan, Xurmat kurguzsang va bulsa izzating! Ketsang , eslasalar shirin so'z bilan, Yaxshi noming kolsa, kolsa yana xizmating. Shoirning kator sheriy kitoblari elon qilingan: «Kuzlarim yo'lingda» (1966), «Onajon» (1969), «Chashma», «ruhim» (1971), «Xayrat» (1974), «Yurtim shamoli» (1976), «Najot kalasi» (1980), «Yillar armoni» (1984), «Ishonch kupriklari» (1989), «Munojot» (1992), «Dunyo» (1995), «Xaj daftari» (1995), «Saylanma»(1996) shular jumlasiga kiradi. Abdulla Oripov tinim bilmay ijod kilmokda .Uni butun Respublikamiz xalqi juda yaxshi taniydi. ayniqsa, mustaqil O'zbekistonimiz - Vatanimiz madxi uning ijodida yorkin, xakkoniylikda o'z aksini topdi. Sevgi-muhabbat mavzuidagi sherlari, ona haqidagi lirikasi kitobxonlar kalbida chuqur urin oldi: Mushtipar xam uzing, buyuk xam uzing, Ko'yinchak xam uzing, kuyuk xam, Olamga tatirlik suyuk xam uzing, Payt keldi aytmokka, gapning xonasi, Ey, o'zbek onasi, o'zbek onasi. . . . Sizga tazim qilib turibman bu payt, Sizga bahshidadir eng shoxona bayt, Aziz Yurtboshingga duolaring ayt, Payt keldi aytmokka, gapning xonasi, Ey, o'zbek onasi, o'zbek onasi. Abdulla Oripov doston janrida xam sermazmun asarlar yarata oldi. Uning «Ranjkom», «Jannatga yul», «Xakim va ajal», dramatik dostonlari, buyuk ajdodimiz Amur Temurga bagishlangan «Soxibkiron» dostonlari bilan o'quvchilarimiz yaqindan tanish. Abdulla Oripov adabiyotimizga yangicha badiiy tafakkur yusinlarini olib kirgan ijodkordir. U inson kalbidagi ziddiyatlarni, ruhiy holatlarni o'ziga xosligi bilan kursatib berayotgan shoirdir. Shoirning «Soxibkiron» sheriy dramasi Amir Temurning 660 yilligi munosabati bilan yaratilgan bo'lib, mustaqillik davri adabiyotiga bebaho xazina bo'lib kushildi. Asarda tasvirlanishicha, Amir Temur adolat uchun kurashib, jahonning kariyb yarmini zabt etib, Buyuk Turon saltanatini barpo etadi. Orttirgan boyliklarini ezgu ishlar uchun sarflaydi. El-yurt obodonchiligini uylab, shahar va qishloqlar, madrasalar bunyod ettirib, kanallar kazdirib, chulda ...