Majozi mursal va majozi aqliy

Majozi mursal va majozi aqliy Reja: 1. Majozi mursal va uning boshqa majoz turlaridan farqlari. 2. Majozi aqliy. 3. Majozi mursal bilan majozi aqliy o'rtasidagi o'xshashlik jihatlari. 9. Majozi mursal va uning boshqa majoz turlaridan farqlari. Malumki, majozi mufrad ikki qism - istiora va majozi mursalga bo'lingan edi. Ularning farqi aloqa etibori bilan bilingan edi. Istioraning aloqasi mushobaha - o'zaro o'xshashlik bo'lib, uni o'rganib chiqdik. Majozi mursaldagi lafzning ko'chma va haqiqiy manolari o'rtasidagi bog'liqlik o'xshashlikdan boshqa bo'ladi. ﺮﯿﻏ ﺔﻗﻼﻌﻟ ﮫﻟ ﺖﻌﺿو ىﺬﻟا ﻰﻨﻌﻤﻟا ﺮﯿﻏ ﻰﻓ ﺔﻠﻤﻌﺘﺴﻤﻟا ﺔﻤﻠﻜﻟا ﻮھ ﻞﺳﺮﻤﻟا زﺎﺠﻤﻟا ﮫﻟ عﻮﺿﻮﻤﻟا ﻰﻨﻌﻤﻟا ةدارإ ﻦﻣ ﺔﻌﻧﺎﻣ ﺔﻨﯾﺮﻗ ﻊﻣ ﺔﮭﺑﺎﺸﻤﻟا Majozi Mursal - lafzning haqiqiy va majoziy manolari o'rtasida aloqa mushobaha bo'lmagan, ko'chma manoda istemol qilingan kalimadir. Bunda uni haqiqiy manosini tushunishdan qaytaruvchi qarina ham birga keltiriladi. Misol uchun: ﺚﯿﻐﻟا ﻞﺑﻹا ﺖـﻋر Yomg'ir tuyani o'tlatdi, o't bilan to'yg'azdi. Bu gapda ﺚﯿﻐﻟا g'ays lafzi majozi mursaldir. Chunki, o'z asliy manosi yomg'ir yog'ish manosidan ﻰﻋﺮﻟا o'tlatmoq manosiga ko'chirildi va g'aysning asli ءﺎﻤﻟا suv manosida bo'lib, nabot o'simlik تﺎﺒﻨﻟا manosiga ko'chirildi. Suvning ko'chma manoda ekanini ﺖـﻋر o'tlatdi kalimasi dalolat qilyapti va u qarinai moniadir. Chunki, yomg'ir o'tlatmaydi. Shuningdek, o't bilan suv o'rtasida aloqa mushobaha - o'xshashlik emas. Ular o'rtasidagi aloqa - ularning biri boshqasiga sabab ekanidir. Shubhasiz, yomg'ir o'simliklarning o'sishiga sababdir. Mana shu sababiylik aloqa bo'lishga kofiy va vofiydir. Shu sabab, yomg'ir nabot manosida ishlatish durust bo'ladi. Majozi mursal deyilishiga sabab:  Birinchidan, birgina aloqa, yani ko'chma va haqiqiy manolar o'rtasidagi bog'liqlik bilan hech qayd etmasdan kalimani shundayligicha ko'chma manoda mutlaqo istemol qildi. Bu ikki mano o'rtasidagi bog'liqlik bir nechta bo'lib, aloqalar ham o'z o'rnida keltiriladi.  Ikkinchidan, istiorada mo'tabar hisoblangan tarafayn birligi davosi ham shundayligicha keltirdi. Chunki, bittaligini davo qilishga bois bo'lgan mushobaha - o'xshashlik majozi mursalda yo'qdir. Bazilar majozi mursalni ham istiora deyish mumkin, - deganlar. Chunki, unda ham istiora kabi bir lafzni manosi boshqa lafzga qo'yish va yangi qo'yilgan lafz bilan ko'chma mano tushunish bildirilgan edi. Majozi mursalda ham xuddi shunday, masalan g'ays-yomg'ir kalimasi suv manosiga o'tkazildi, keyin uni nabot- o'simlik manosiga ko'chirildi. Bu fikrga javoban - bularni mana shunday ikki xil nomlanishi istilohiy maqsadlar uchundir. Chunki, bunday nomlanish ulardagi aloqa - ko'chma va haqiqiy manolar orasidagi bog'liqlik boshqa-boshqa ekanini anglatadi. ﺔﯾرﺎﺒﺧﻷا ﻞﻤﺠﻟا ﻰﻓ ﺎﻤﻛ ﮫﺑﺎﺸﻤﻟا ﺮﯿﻏ ﮫﯿﻓ ﺔﻗﻼﻌﻟا ﺖﻧﺎﻛ ﺎﻣ ﻮھ ﺐﻛﺮﻤﻟا ﻞﺳﺮﻤﻟا زﺎﺠﻤﻟا وأ روﺮﺴﻟا وأ ﻒﻌﻀﻟا وأ ﺮﺴﺤﺘﻟا رﺎﮭﻇﺈﻛ ﺮﺒﺨﻟا ﺎﮭﻟ ﻊﺿﻮﯾ ﻢﻟ ضاﺮﻏﻷ ءﺎﺸﻧﻹا ﻰﻓ ﺔّﻠﻌﺘﺴﻤﻟا ﻚﻟذ ﻮﺤﻧ وأ ﺔﺗﺎﻤﺸﻟا Haqiqiy va ko'chma manolar o'rtasidagi aloqa mushobaha ...