Epigrafika fani predmeti

Epigrafika fani predmeti. Qattiq yuzaga yozilgan matnlar. Adabiyotdagi pigrafik yodgorliklar Reja: 1. Epigrafika fani maqsadi va vazifalari. 2. Epigrafika yodgorliklar va ularni turlari. 3. Yodgorlik buyumlaridagi yozuv. 4. Matnlar mazmuni; tarixiy yoki badiiy. 5. Yer-suv vasiqalar va savdo shartnomalari epigrafik hujjat. 6. Badiiy adabiyotdagi memoriy yodgorliklar,mozorlar, masjidlar ta'rifi. Epigrafika tarix fanining bir tarmog'idir. Bu fan predmeti tosh plitalar, qoyalar, marmar taxtachalar yuzasiga yozilgan qadimgi xatlarni o'rganadi. Epigrafika tarix fanini bir qismi sifatida bo'lib, u ham manbalarni o'rganadi. Uning manbai sifatida qattiq yuzaga yozilgan turli-tuman hatlari hisoblanadi. Epigrafika yodgorliklari turli xildagi yuzalarga yozilgan qadimgi hatlar bo'lib, ularda turlicha mazmunga ega bo'lgan habarlar yozilgan bo'ladi. Epigrafika fanining maqsadi talabalarga o'rganilayotgan predmetni yaxshi bayon qilishdir. Epigrafika kurs vazifasi talabalarga epigrafik yodgorliklarning turli-tumanligini, ularda har-xil axborotlar borligini tushuntirib qo'yishdir. Epigrafika boshqa tarixshunoslik fanlari kabi matn o'rganishi bilan poleografiya faniga yaqinlashib boradi. Ammao epigrafika qattiq yuzalarga yozilgan yodgorlik yozuvlari, tarixiy sanalar, biografik ma'lumotlarni o'rganishi bilan ajralib turadi. Epigrafika yodgorliklar va ularni turlari ancha ko'p bo'lib, ular tashqi ko'rinishi, shakli, turli xildagi qattiq yuzaga yozilganligi bilan ajralib turadi. Ular asosan marmar, tosh, metall, sopol va yog'och taxtachalarga, qimmat baho toshlar; qahrabo, nefrit, lazurit, bronza va boshqa mavjud bromlar, taqinchoqlar yuzasiga yozilgan holda jumlalar yoki sonlardan iborat bo'ladi. Bulardan tashqari mamoriy-epigrafik yodgorliklar xam mavjud: Ular daxmalar, qabr toshlar, lavhalar va qayroq toshlardan iborat qattiq yuzalarga yozilgan hatlardir. Epigrafikada ayniqsa qadimiy kitoblarni bezashda kolodon, sarlavxalar, kirish so'zlarida bizga kerak bo'lgan ma'lumotlar bo'ladi. Yana bir turdagi epigrafik yodgorliklar arxeologik va memoriy yodgorliklardagi yozuvi bor bromlar, memoriy parchalar xam uchraydi. Epigrafik yodgorliklardagi yozuvlar turi xam, juda xilma-xil bo'ladi. Ayirimlari bo'rtib turadi. Bazilari esa o'yib yozilgan bo'ladi. Ayiniqsa olmos, nefrit, lochuvord, qahrabo yuzasidagi yozuvlarni eslash o'zi kifoya. Dahmalardan yozuvlar alohida epigrafik yodgorliklar hisoblanadi. Yodgorlik buyumlaridagi yozuvlar o'z tuzilishiga ko'ra bo'rtma, o'yma, tikilgan va bo'yab yozilgan bo'ladilar.Ular buyurtmachi talabiga ko'ra qimmatbaho tosh, oltin, kumush, oddiy misdan yasalgan uzuk, bilak uzuk, bo'yinbog',belbog', patnis yuzasiga solingan gullar bilan birga yozilgan matnlar bo'ladi. Epigrafik yodgorliklar tarkibiga sovg'a buyumlari, qabristonlardagi yodgorlik toshlari yuzasidagi yozuvlar ham kiradi. Ayiniqsa qabrtosh bitiklari ichida daxma va sag'ana yozuvlari alohida ajralib turadi. Ulardagi yozuv-matn bo'lib yozilishi bilan ajralib turadi. Matnlar mazmuni turli-tumanligi bilan o'zgalardan ajralib turadi. Memoriy yodgorliklardagi yozuvlar tarixiyligi bilan mashhur bo'ladi. Adabiy-tarixiy asarlarda epigrafik matn badiiyligi bilan ajralib turadi Ular tosh, yog'och, mato, sopol, mis, kumush, oltin buyumlardagi yozuvlar doimo biror habarni yetkazib keladi. O'rta Osiyoda juda qadim zamonlardan boshlab yer egaligida mulk egasi va chorakor, yersiz mrdikor ...