Pirimqul Qodirov

Pirimkul Qodirov Reja 1. hayoti va ijodi xususida ma'lumot. 2. Kissalarida inson kadr-kimmati; insonning o'z-o'zini anglashida mehnat, mevgining roli; erk va sevgi, oila masalasi. 3. Ilk romani «Uch ildiz» nomining ramzligi. Roman nomida yozuvchi oldiga kuygan maqsadining ifodasi. 4. «Kora kuzlar» romanida kadr-kimmat uchun kurash, xo'jalikni boshqarishda madaniyat, ma'naviyat masalasining yangicha kuyilishi. 5. «Olmos kamar» romanida insonning ma'naviy, dunyosi nurlantirib turuvchi kuch ifodasi. 6. «Yulduzli tunlar» romanida shoir va shox Bobur o'rtasidagi ziddiyatning tub mohiyati. Davr ruhining chuqur ifodasi. 7. «Avlodlar dovoni» romanida Boburiylar sulolasini jahonda olib borgan bunyodkorlik ishlari va inson ma'naviyat olamida tutgan o'rni ifodasi. O'zbek nasrining yirik namoyondalaridan biri Pirimkul Qodirov 1928 yil 25 oktyabrda Tojikistonning Shaxriston «Ura tepa» tumaning Keng kul kishlogida tug'ilgan. 1951 yili ToshDU ning tugatib, M.Gorkiy nomidagi jahon adabiyoti institutining aspiranturasiga kiradi. Abdulla Qahhorning urushdan keyingi mavzusida nomzodlik dissertatsiyasini himoya qiladi. 1954-1963 yillarida itifok yozuvchilar uyushmasi koshida o'zbek adabiyoti bo'yicha maslahatchi bo'lib ishlaydi. 1963-1976 yillarda O'zbekiston Fanlar akademiyasining til va adabiyot institutida katta ilmiy xodim bo'lib faoliyat kursatadi. Birinchi «Talabalar» hikoyasi, 1950 yilda bosiladi. Sung «Jon shirin», «Kayf», «Olov» hikoyalari, «Kadrim», «Meros», «Erk», «Najot», «Yayra institutga kirmokchi» nomli kissalari chop etiladi. Adib «Uch ildiz», «Olmos kamar», «Yulduzli tunlar», «Avlodlar dovoni» romanlari bilan elga mashxurdir. KISSALARIDA INSON KADRKIMMATI, ERK VA SYeVGI, OILA MASALASI. «Kadrim» kissasi zaminida insoniy kadr-kimmat masalasi yotadi. Kissaning bosh kaxramoni Iskandar shunday deydi. «Men endi bilyapman, kishiga hayot kanchalik zarur bulsa, insoniy kadr-kimmat xam shunchalik zarur». «Kornimga yiglayman, kadrimga», degan eski makol esimda bor. Birok eskicha odam o'z kadrini yiglab tilga olgan bulsa, men hozircha o'z kadrim to'g'risida kuvonib, faxrlanib gapirmokni istayman. Mening kadrim mol-dunyo va utkinchi bir dovruk bilan ulchanmaydi, odamlarimizdan kurgan yaxshiligim, jamiyatimizga keltirgan nafim bilan ulchanadi». Kissada mana shu xakikat kaxramonlari faoliyatida inkishof kilinadi. «Meros» kissasi markazida paxtakorlar hayoti, mehnatini ko'rsatish turadi. Unda o'zbek paxtakorlarining fazilatlari, mehnatsevarligi umumlashtirilgan, ularning uy-kechinmalari, turmush tarzi badiiy tadqiq qilingan. Yozuvchi Yolkn Otajonov obrazida ajoyib paxtakor zamondoshimizning portretini xakkoniy va hayotiy yaratishga erishgan. Yozuvchi asar markaziga qo'yilgan muammo mohiyatini davrning gumanistik ruhidan kelib chikib, hayotning ziddiyatlarini tasvirlaydi. Asar prototipi Sots, mehnat kaxramonlari Mamajon Dadajonov va uning ukasi Tulan Dadajonovga kissada Yolkin Otajonov, ukasiga esa Tursun Otajonov nomi berilgan. «Erk» kissasida bosh masala oila va muhabbat masalasidir. Kissada shaharda ukigan, oliy ma'lumot olgan, shahar zamonaviy qurilishi bo'yicha blimdon mutaxassis, zamonaviy ziyoli bir yigitning qishloqdagi oilasi va Toshkentdagi o'zi yashayotgan, ishlayotgan shahardagi sevgan kizi orasida qanday mushkul ahvolga tushib kolgani kalamga olinadi. Kissaning bosh kaxramoni ...