Said Ahmad - hikoyanavis (Mustaqillik davri ijodi misolida)

Said Ahmad - hikoyanavis (Mustaqillik davri ijodi misolida) Reja: Kirish Said Ahmad hikoyalarining mavzu ko'lami; Adib hikoyalaridagi obrazlar tavsifi; Said Ahmadning hikoyachilikdagi mahorati; Xulosa. Foydalanilgan adabiyotlar ro'yxati. Said Ahmad hikoyalarining mavzu ko'lami. Vatanimizda istiqlol e'lon qilinganda atoqli adibimiz Said Ahmad 72 yoshda edi. Keksa bo'lishiga qaramay bu ijodkor hammani lol qoldirib, xuddi yoshlardek yeng shimarib, g'ayrat-shijoat bilan ijodiy hamda ijtimoiy faoliyatini davom ettirdi. Mustaqillik sharofati yozuvchiga chinakam ilhom berdi. Said Ahmadning mustaqillikkacha bo'lgan ijodi namunalari ham tom ma'noda o'zbek adabiyotining nodir gavharlari qatoridan joy olishga ulgurgan edi. Adib yaratgan Kelinlar qo'zg'oloni dagi ona va o'g'lonlar, qaynona va kelinlar, Kuyov kamediyasidagi ota va qizlar orasidagi hazil-mutoibalar, jo'shqin va quvnoq, biroz mubolag'ador xalqona yumor bilan yo'g'rilgan ziddiyatlar ifodasi xx asar o'zbek oilaviymaishiy turmishining betakror bir ko'zgudagi aksi sifatida qimmatlidir. Ufq dagi ota va o'g'il - Ikromjon va Tursunboy, Inoyat oqsoqol va Nizomjon ziddiyatlari bu yirik asarning fojiyaviy pafosini tashkil etadi. Shu bilan birga yozuvchining qator hikoyalari Qoplon, Sobiq, Tog' afsonasi, Yalpiz hidi, Sunbul kabilar kitobxonlarimiz qalbidan chuqur joy oldi. Yozuvchining adabiyotimiz va xalqimiz oldidagi buyuk xizmatlari uchun mustaqillik yillarida O'zbekiston qahramoni unvoni bilan taqdirlanishi ayniqsa, e'tiborga sazovordir. Chunki badiiy iste'dod keksalikni tan olmaydi, degan naqlni adib amalda isbot etdi. Istiqlol arafasidagi Shinjon safarini mustasno etganda Vatanidan tashqariga chiqmagan adib Hindiston, Amerikalarga safarlar qildi, odatdagidek, ona yurtini kezishda davom etdi, safar ta'surotlari, istiqlol yillaridagi o'zgarishlar haqida ko'plab maqolalar, ocherklar yozdi. Mustaqillikning quvonchli yillarida ham, g'animlar qutqusi tufayli yurt boshiga tushgan qayg'uli damlarda ham hamisha qat'iyat bilan bugungi istiqlol fidoilarining oldingi safida turdi. Oqsoqol adibning turli anjumanlarda, radio va televideniyadagi chiqishlarida topib aytgan har bir obrazli dono so'zi xalqimiz qalbiga yetib borgan. Butun vujudi, tani-joni adabiy iste'dod ziyosi bilan yo'g'rilgan, faqat adabiyot, ijod uchun tug'ilgan, botiniy dunyosi o'zida ham fojeiy, ham quvnoq, hayotbahsh hazil-mutoiba, xalqona kulgini mujassam etgan, uzoq yillik mashaqqatli umri davomida boshiga tushgan og'ir ko'rgulik asoratlarini, misilsiz fojialarni, judolik, yolg'izlik istiroblarini hazil-kulgi bilan o'tgan, bu alloma zot xx sar o'zbek adabiyotida noyob hodisadir. 50-yillardagi qatag'on zahmati, 1979-yilning keyingi ayriliq azobi yozuvchi ruhiyatiga qattiq ta'sir etsa-da, u ijoddan to'xtamadi. Said Ahmad hikoyalarining mavzu ko'lami. Adib istiqlol yillarida hikoya janrining yetuk namunalarini yaratdi. Ot bilan suhbat, Qora ko'z majnun, Azroil o'tgan yo'llarda, Sarob, Borsa kelmas darvozasi, Rostgo'y posbon, Taqdir, taqdir, buncha shafqatsizsan?, Uchinchi minora, Oftob oyim, Azob, Buqalamun bilan uchrashuv kabi hikoyalar shular jumlasidandir. Bu hikoyalar vatanimiz adabiy-madaniy hayotida ham jiddiy hodisa bo'ldi. 1988-yilda chop etilgan Yo'qotganlarim va topganlarim kitobi sal burunroq maydonga kelgan ...