Abdurauf Fitrat hayoti va ijodi slayd taqdimot

XX ASR OZBEK ADABIYOTIDAN ABDURAUF FITRAT (1886-1938) O'zbek filologiyasi fakulteti 3-kurs G guruh talabasi Abdumurodova Dilraboning O'zbek adabiyoti tarixi fanidan tayyorlagan taqdimoti Fitrat she'riyati Reja: 1. Fitrat she'riyatida vatan va istiqlol motivlari 2. Sharq Yigit she'rlarida davr fojiasi 3. O'git Mirrix yulduziga asarlarida yurt taqdiri muammosining realistik poetik tasviri 4. Fitrat she'riyatida poetik obraz va badiiy mahorat Yirik davlat va siyosat arbobi, shoir va olim, nosir va dramaturg, ma'rifatparvar Fitrat 1886 yili Buxoroda ziyoli oilasida dunyoga keldi. Dastlab eski maktabda o'qidi, keyin Mirarab madrasasida tahsilni davom ettirdi. Asrimiz boshlarida vujudga kelgan «Tarbiyayi atfol» jamiyati ko'magida 1909-1913 yillarda Istanbulda tahsil oldi. Bu yerda qizg'in ijod qildi. Shuning samarasi o'laroq, 1911 yili «Sayha» («Chorlov») nomli sheriy to'plamini chop ettiradi. Turkiyadan qaytgach, Buxoroda o'qituvchilik qiladi. «Yosh buxoroliklar» harakatida faol ishtirok etadi, uning bosh mafkurachisi, g'oyaviy yo'lboshchilaridan biriga aylanadi. 1917 yil aprelidan 1918 yil martigacha Samarqandda chiqib turgan «Hurriyat» gazetasiga muharrirlik qiladi. 1918 yili Fitrat Toshkentga keladi. Va bu yerda asosan ilmiy, ijodiy, ma'rifiy ishlar bilan ko'proq band bo'ldi. U bir qator darsliklar tuzadi, «Chig'atoy gurungi» nomli ijtimoiy-adabiy tashkilotda faol ishtirok etadi 1921 yili Buxoroga taklif etiladi. U xalq xo'jaligining bir qator sohalarini yaxshilashda, ayniqsa, maorif sohasida sezilarii ishlarni amalga oshiradi. Uning tashabbusi bilan bir guruh iqtidorii yoshlar Istambul, Berlin, Moskva kabi shaharlarga o'qishga yuboriladi. Buxoro maktablari uchun o'quv qurollari, darslik va qo'llanmalar nashr etish yo'lga qo'yiladi. Fitrat 1921-1922 yillarda bir qator yuqori lavozimlarda ishlab, o'zining davlat arbobi sifatidagi istedodini ko'rsata oldi. U 1923-1924 yillarda Moskva va Leningradda yashadi, Sharq tillari institutida ishladi. Turk, arab, fors tillari va adabiyotidan yoshlarga dars berdi. Leningrad dorilfununi professorligiga saylandi. «Abulfayzxon», «Bedil», «Qiyomat», «Shaytonning tangriga isyoni» kabi asarlar yozib, chop ettirdi. Moskvadan qaytgach, Respublikamizning ilmiy, madaniy-ma'rifiy hayotida faoliyat ko'rsatadi. Fitrat tilshunos olim sifatida o'zbek tilining qoidalari to'g'risida «Sarf», «Nahv» asarlarini yozdi. Musiqashunos olim sifatida «Shashmaqom», «O'zbek klassik musiqasi ham uning tarixi», «Sharq musiqasi» kabi tadqiqotlar yaratdi. O'tgan asrning 30-yillarida u ilmiy-tadqiqot muassasalarida, o'qituvchilar malakasini oshirish instituti va dorilfununda ishlaydi. 1937 yili «xalq dushmani» sifatida hibsga olinib, 1938 yili Toshkent shahrining hozirgi Yunusobod tumani Bo'zsuv qirg'og'idagi qatlgohda otib tashlandi. Abdurauf Fitrat she'riyati haqida so'z ketganda shuni aytish kerakki- shoir ilk she'ridan boshlab Turk Dunyosini, Turkiston birligi, istiqlol g'oyasini ilgari surdi, u turk dunyosiga millatparvar va yoniq shoir sifatida tanilgan edi. Bu haqda unga zamondosh tanqidchilardan Abdurahmon Sa'diy shunday yozadi: Fitrat - hozirgi o'zbek she'riyatida arab, fors so'zlariga yo'lni berkitdi. O'zbek she'r tuzilishining rivojlanish yo'llarini belgilay borib, ko'pgina yosh shoirlarni ...