Alisher Navoiy - Ruboiynavis

Boymurodova Marg'uba Guliston Davlat Universiteti Filologiya fakulteti 1-26 guruh II-kurs talabasi Mavzu: Alisher Navoiy - ruboiynavis O'zbek mumtoz adabiyoti tarixi fanidan taqdimot ishi Alisher Navoiy ruboiylarining mavzu ko'lami. Alisher Navoiy ruboiylarining badiiy tahlili. Reja: Asrlardan asrlarga, nasllardan nasllarga o'tish, xalqlar dilida barhayot bo'lish, yolg'iz ulug'largagina - katta haqiqat va o'lmas xalq dahosini o'zida mujassamlashtirgan va doimo shu haqiqat va xalq bilan birga bo'lgan, shu xalqning ezgu umudlarini, ajoyib orzularini ifodalagan buyuk shaxslarga xos xususiyat va qismat bo'lgan. Alisher Navoiy mana shunday shaxslardan biridir. Alisher Navoiy asarlari, yaxlit olganda, hayot qomusiga o'xshaydi. Chunki biror-bir hayotiy masala, insonga xos qadriyat va tuyg'ular, fazilat va illatlar yo'qki, u qalamga olmagan bo'lsa. Aytaylik, ota-onaning farzand hayotidagi o'rni va farzandning ota-ona oldidagi burchi haqida shunday yozadi: Ista ato yo'lida fido jon qilmoq, Qulluq anoga ham ulcha imkon qilmoq. Zuhri abad istasang farovon qilmoq Bil oni ato-anog'a ehson qilmoq. Otang uchun hamisha joningni fido qilishga tayyor tur, imkoning boricha onangning hurmatini ham joyiga qo'y. ota-onaga yaxshilik qilishni oxirating obod bo'lishining sharti deb bil. Alisher Navoiy olam va odam mohiyati haqida ko'p bosh qotirgan, tiriklik va o'lim sabablari ustida muttasil mulohaza yuritgan inson hayotining maqsadi, ma'no-mazmuni xususida bir umr o'ylagan tabiat va jamiyat sirlarini o'zicha yechishga intilgan. Berahmdurur olamu zolim aflok, Bemehrdurur anjumu davron bebok. Qay sarvi chamanki, jilva qildi cholok - Kim, yerga to'kulmadi nechukkim xoshok. Olam berahmu, falak zolim, yulduzlar bemehru zamon beshafqat: o'ziga zeb berib, jilva qilgan qaysi chaman sarvi xashak kabi yerga to'kilmadi? Gardunki, xaloyiqqa vafosi yo'q aning, Javr ichra kichik-uluqqa nosi yo'q aning. Har kimki kichik bo'lsa, baqosi yo'q aning Sen oni uluq bilki, fanosi yo'q aning. Bu dunyoning odam bolasiga vafosi yo'q, na kattani, na kichikni rioya qiladi. Nimaiki kichik bo'lsa, baqosi yo'q ekan, bas sen boqiy zotnigina ulug' deb bil. Desang, topay el zamiridin bore xabar, Sirridin erur tavri namudori xabar. Tavrin ko'ru ravshan ayla har sori xabar Kim, ko'nglidagidin berur atvori xabar Odamlarning ko'nglida nima borini bilmoqchi bo'lsang, tashqi ko'rinishini ichki siridan xabar berib turadi. Xulqini ko'ru xulosa qil, zero kishining yurish-turishiyu gap-so'zi ichki olamidan dalolatdir. Dunyo sori hirs har yomondun ortuq, Tark etmak ani kavnu makondin ortuq. Suvsizg'a suv shavqi bo'lsa jondin ortuq Bil siflag'a mol shavqi ondin ortuq. Dunyoga hirs qo'yish eng yomon ishning ham yomonidir, uni tark etish dunyoni tark etishdan og'ir. Tashna uchun suv jonidan ortiq bo'lganidek, nokas uchun mol-dunyo ishqi hamma narsadan ortiq. Johilki, xasad bo'lg'ay aning jahlig'a zam, Nur el ko'zidin anglasa o'z ...