Inshootlar sxemalarining kinematik analizi

Inshootlar sxemalarining kinematik analizi Reja: Kinematik tahlildan ko'zlangan maqsad. Yassi sistemalarning erkinlik darajasi. Inshootlar geometrik strukturasining tahlili . Kinematik tahlildan ko'zlangan maqsad. O'zaro sharnirli yoki bikr qilib biriktirilgan elementlardan tashkil topgan inshootlar tashqi yuklar ta'sirida o'zining shakli va holatini o'zgartirmasligi lozim. Bunday talabni qanoatlanturuvchi inshoot geometrik o'zgarmas bo'ladi. Inshoot shakli yoki holati o'zgarishi uni tashkil etuvchi elementlarning deformatsiyalanish tufayligina sodir bo'lishi mumkin. Har bir inshootni hisoblashdan oldin uning sxemasini geometrik o'zgarmaslik shartlariga asosan kinematik tahlil qilish kerak. Masalan, 2.1 - rasmda ko'rsatilgan to'rtburchak eng oddiy geometrik o'zgaruvchi sistema yoki mexanizmdir. 2.1 - rasm Bunday sistema elementlarida zo'riqishlar hosil bo'lmaydi. Sistema geometrik o'zgarmas bo'lishi uchun unga qo'shimcha element (tortqich) kiritilishi kerak (2.1 - rasm). Kinematik analiz yordamida inshootlarning geometrik o'zgarmas yoki o'zgaruvchan ekanligi bilib olinadi. Faqat geometrik o'zgarmas inshootlargina tashqi yuklarni qabul qilib ularga qarshilik ko'rsatishi, yani yuklar ta'sirida ishlashi mumkin. Yassi sistemalarning erkinlik darajasi. Har qanday yassi jism yoki yassi jismlar sistemalarining (majmuasining) tekislikda olgan o'rnini to'la aniqlab beruvchi bir-biriga bog'liq bo'lmagan geometrik parametrlar (kattaliklar) miqdorini shu sistemalarning erkinlik darajasi soni deb aytiladi. Tekislikda olingan biror A nuqtaning koordinatalar o'qiga nisbatan olgan o'rni ikkita koordinata XA, YA bilan aniqlanadi. Demak, nuqtalarning tekislikdagi erkinlik darajasi soni ikkiga teng bo'ladi. Tekislikdagi biror diskning koordinatalar o'qiga nisbatan olgan o'rni uchta parametr X, Y va AB bilan aniqlanadi (22 - rasm). Demak diskning erkinlik darajasi uchga teng. Diskning erkin harakatini yani erkinlik darajasini turli qurilmalar yordamida cheklash mumkin. Bitta erkinlik darajasini cheklovchi qurilma kinematik bog'lanish deyiladi. 2.2 - rasm 2.3 - rasm 2.4 - rasm 2.3 a - rasmda II - disk I - diskiga nisbatan 1 erkinlik darajasini. 2.3 b - rasmda esa 2 erkinlik darajasini yo'qotadi. Ikki bog'lovchi sterjenp bitta silindrik sharnirga teng. Inshootlarning hisoblash sxemalari asosan geometrik tekis elementlar (disklar) dan iborat bo'lgan kinematik zanjirlardan tuziladi (2.4 - rasm). Bu disklar bir - biriga sharnirlar yordamida, yerga esa tayanch sterjenlar orqali bog'lanadi. Bunday murakkab sistemalarning erkinlik darajasi soni W quyidagi ifodalarga asosan topiladi. W=3D-2Sh-St (1.1) Bu yerda D - disklar soni, Sh - disklarni o'zaro bog'lovchi oddiy sharnirlar soni, St - tayanch sterjenlari (bog'lanishlari) soni. (1.1) formula (ifoda)si uchta sifat natijalarini berish mumkin: W0 bo'lsa sistema geometrik o'zgaruvchandir; W=0 bo'lsa sistema geometrik o'zgarmas, eng kam bog'lanishlarga ega; W ...