Lok bo'yoq materiallari

Lok bo'yoq materiallari Reja: 1. Bo'yoqchilikda ishlatiladigan materiallarning sinflanishi 2. Suvda cuyultiriladigan bo'yoqlar 3. Loklar, emallar va moyli bo'yoqlar 4. Loklar va bo'yoqlarning xossalari 5. Bo'yoqchilik ishlarini bajarishda mehnat muhofazasi va texnika xavfsizligi 1. Bo'yoqchilikda ishlatiladigan materiallarning sinflanishi Bo'yoqchilik va pardozlash ishlari uchun ishlatiladigan lok bo'yoq mate- riallari hamda ularni hosil qiluvchi tarkiblar juda hilma-hildir. Ular hili kimyoviy tarkibi va qanday maqsadlarda ishlatilishiga qarab sinflanadi. Lok bo'yoq materiallarga loklar, bo'yoqlar, kukun bo'yoqlar, emallar, gruntovka va shpaklyovkalar kiradi. Lok va bo'yoqlarning tarkibini hosil qiluvchi materiallarga esa turli hil rangdagi pigmentlar, to'ldiruvchilar, bog'lovchi moddalar, qotiruvchilar, plastiklovchilar, erituvchi va suyultiruvchilar, shuningdek, pardozlash ishlari uchun ishlatiladigan materiallar kiradi. Bo'yoqlar har xil rangdagi pigmentlar bilan to'ldiruvchilar aralash- masining olif, emulsiya yoki lateksdagi suspenziyasidir (suyultirilgan ara- lashma). Ishlatilishga tayyor bo'yoqlarga-suvda eriydigan emulsiyali, moyli, emal- li va uchuvchan smolali bo'yoqlar kiradi. Suvda eriydigan bo'yoqlarga mineral tarkiblar asosidagi, polimertsementli va suvli emulsiyali bo'yoqlar kiradi. Moyli bo'yoqlar pigmentlar, to'ldiruvchilar va olif aralashmasi suspen- ziyasi shaklida tayyorlanadi. Ularga quyuq ezilgan qo'rg'oshin, rux, litopon belilalari, rangli bo'yoqlar, temir surigi, oxra kabilar kiradi. Emalli bo'yoqlar pigmentlar bilan to'ldiruvchilarning lokdagi erit- masidir. Lokli emal bo'yoqlar alkidli, epoksidli va mochevinoformal- degidli turlarga bo'linadi. Uchuvchan smolali bo'yoqlar asosan pigmentlarning lokdagi eritmasi bo'lib, erituvchilarning uchib ketishi hisobiga quriydi. Natijada yuzada sifati bog'lovchining hiliga, tarkibini tashkil etuvchilarning o'zaro ta'siriga bog'liq bo'lgan yaltiroq bo'yoq parda hosil bo'ladi. Bunday bo'yoqlar perxlorvinilli, vinilindenxloridli, nitrogliftalli, nitrotsellyulozali hillarga bo'linadi. Loklar smolalar, o'simlik moylari va polimerlarning organik erit- uvchilardagi eritmasi bo'lib, yuzaga surtilib quritilganidan keyin bir jinsli shaffof parda hosil qiladi. Uning tarkibiga plastifikatorlar qo'shish orqali pardaning rangini o'zgartirish va sifatini oshirish mumkin. Loklar moyli-smolali, moysiz sintetik, bitumli, spirtli va politurali hamda nitroloklarga bo'linadi. Gruntovka pigmentlar bilan to'ldiruvchilar aralashmasining bog'lovchi moddadagi eritmasi orqali tayyorlanadi. Yuzaga surtilib quriganidan keyin asosga yaxshi yopishgan bir jinsli xira parda hosil qiladi. Gruntovkalar qoplamaning ostki qatlamini hosil qiladi, shunda qoplamaning ustki qatlami bo'yalayotgan yuzaga puxta yopishadi. Gruntovkalangan yuza batamom quriganidan keyin ustidan bo'yoq yoki lok surtiladi. Shpaklyovka quyuq yopishqoq pasta bo'lib, pigmentlar bilan to'ldiruv- chilarning bog'lovchi moddadagi aralashmasidan iboratdir. Shpaklyovkalar lokli, moyli va elimli hillarga bo'linadi. Ular bo'yaladigan yuzalardagi g'ovakliklar, g'adir-budir notekisliklarni to'ldirish va bir tekis qilish uchun surtiladi. Qurigan shpaklyovka yuzasi qum-qog'oz bilan silliqlanadi, so'ngra ustidan bo'yash va pardozlash ishlari bajariladi. Bog'lovchi moddalar lok va bo'yoq ashyolar tarkibi va tuzilishini hosil qilishda asosiy tarkiblardan biri hisoblanadi. Bunday moddalar quri ganidan keyin pigmentlar bilan to'ldiruvchilarning zarrachalarini o'zaro bog'lab, bo'yalgan yuzaga mustahkam yopishgan yupqa bo'yoq parda hosil qiladi. Bog'lovchi ...