Astronomiya va astrofizika asoslari fani bo'yicha laboratoriya ishlari (uslubiy tavsiyanoma)

O'zbekiston RespublikaSI OLIY VA O'RTA MAXSUS TA'LIM VAZIRLIGI FARG'ONA DAVLAT UNIVERSITETI M.R.RAXMONQULOV Astronomiya va astrofizika asoslari fani bo'yicha laboratoriya ishlari (uslubiy tavsiyanoma) Farg'ona - 2008 O'zbekiston RespublikaSI OLIY VA O'RTA MAXSUS TA'LIM VAZIRLIGI FARG'ONA DAVLAT UNIVERSITETI M.R.RAXMONQULOV Astronomiya va astrofizika asoslari fani bo'yicha laboratoriya ishlari (uslubiy tavsiyanoma) Farg'ona - 2008 Óøáo' o'ñëo'áèé êîúðñào'ìà Ôàðãúîíà äàâëào' o'íèâåðñèo'åo'è «Ôèçèêà» êào'åäðàñè o'îìîíèäàí êîúðèá ÷èqèëãàí 2008 5 ìàðo' 7 ñîíëè êåíãàø qàðîðè áèëàí o'àñäèéqëàíãàí âà ÔàðÄÓ èëìèé êåíãàøèãà o'àâñèÿ ýo'èëãàí ÒÓÇÓÂ×ÈËÀÐ: Ì.Ð.ÐÀÕÌÎÍQÓËÎÂ- «Ôèçèêà» êào'åäðàñè äîo'åío'è , o'.-ì.o'.í. ÒÀQÐÈÇ×ÈËÀÐ: HÀÉÄÀÐΠÇ. ÒÀÒÓ , Ôàðãúîíà o'èëèàëè Òåëåêîìo'íèêào'èÿ êào'åäðàñè ìo'äèðè, o'.-ì.o'.í äîo'åío',. ÎÒÀÆÎÍΠÑ.Ì. ÔàðÄÓ Ôèçèêà êào'åäðàñè ìo'äèðè, o'.- ì.o'.ä,ïðîo'åññîð ÌÓÕÀÐÐÈÐ Á.ÎÒÀQÓËΠ- «Ôèçèêà» êào'åäðàñè ïðîo'åññîðè, o'.-ì.o'.ä. Óñëo'áèé êîúðñào'ìà o'íèâåðñèo'åo', êîëëåæ âà àêàäåìèê ëèo'åé o'àëàáàëàð o'÷o'í ìîúëæàëëàíãàí. LABORATORIYA ISHLARINI BAJARISHGA DOIR KO'RSATMALAR Ushbu qo'llamada pedagogika institutlarining fizika va matemateka fakultetlariga o'tiladigan umumiy astranomiya kursi programmasida ko'rsatilgan labaratoriya ishlaridan oltitasi bayon qilingan. Bu ishlar leksiyada olgan bilimlarni chuqur va mustahkam o'zlashtirishni ta'minlashga qaratilgan. Ular yulduzlar osmonini o'rganishga, kosmik obyektlarni kuzatishda kerak bo'ladigan turli qo'llanmalar va asboblarni astranomi kalendarlar,yulduz qatlamlari,osmon sferasi modeli va boshqa bilan tanishtirish. Ularning ba'zan astronomik kuzatishlarni, geografik ishlarda keng qo'llaniladigan qo'shma asbob. Shuningdek, ushbu qo'llanmada keltirilgan laboratoriya ishlari, kuzatishlarasosida kosmik obyektlarni amalda o'rganish usullari bilan ham studentlarni tanishtiradi. Har bir laboratoriya ishiga, uning mazmuni, bajarish metodlari, zarur bo'lgan adabiyotlar ko'rsatilgan va student bajarishi kerak bo'lgan vazifalar belgilangan, vazifalar bir kecha kuzatishlardan iborat. Ko'pchilik punktlardagi topshiriqlar to'rtta variantdan (ular qavsli, raqamlik, masalan, 1), 2), 3) bilan belgilangan) tuzilgan. Har bir variantdagi tipshiriq to'rtta (ikki guruh) student bajarishga mo'ljallangan. Tajriba ko'rsatishicha, bir variantni bajarayotgan studentlar o'zaro fikr almashib, ishni aniqroq bajaradilar. Laboratoriya ishining ko'proq qismi ilmiy kuzatishlar asosida tuzilgan yulduz xaritalari, atlaslar, kalendarlar va spravochniklar bilan ishlashni, osmondagi yoritkichlarni mustaqil kuzatish asosida hosil qilingan xulosalar bilan taqqoslab borish nazarda tutadi. Qo'llanmadagi oltinchi ish astranomik va geodezik kuzatishlar praktikasidan aniq burchak o'lchov asboblaridan biri teololitni qo'llab bilishga bag'ishlangan. Ishlarda keltirilgan vazifalarni student to'g'ri bajarishi uchun ishda asos qilib olinadigan kerakli ma'lumotlarni turli qo'llanmalardan izlab topish talab etiladi. (kerak bo'lgan qollanma va asboblar har bir laboratoriya ishida ko'rsatilgan). Maktab astranomiya kursidagi ma'lumotlarga studentning etiborini jalb qilish maqsadida har bir ishni bajarishda kerak bo'lgan adabiyotlar qatorida 10 sinf darsligidan zarur bo'lgan paragriflar ham ko'rsatilgan. Yordamchi adabiyotlarning ko'pchiligi (astranomik har yiliklar, xaritalar, spravichning) rus tilida berilganligi sababli zarur bo'lgan joyda bu adbiyotdan foydalanish usuli tavsiyalangan v kerakli ba'zi jadvalar o'zbek tiliga tarjima qilingan. Tavsiya etilgan adabiyotlar teksda kvadrat qavs ichiga olingan ...