Koinot va yer haqida zamonaviy tushunchalar

Koinot va yer haqida zamonaviy tushunchalar Reja: Koinot, Quyosh sistemasi. Quyoshning tuzilishi. Yulduzlar Nisbiylik nazariyasi kvant mexanikasi, kibernetika va sinergetika. Katta va kichik planetalar va ularning joylashishi. Qora tuynik, fluktatsiya. Koinotning paydo bo'lishi. Dunyoning paydo bo'lishidagi afsonalar, kreotsinizm, koinot, kosmologiya ularning bir-biridan farqi va bog'liqlishi. Koinotning va Galaktikaning paydo bo'lishi. Katta, kichik planetalar ularning Quyosh tizimida joylashishi, Planetalar haqidagi tekstni va ularning suratini joylanishini quyish kerak. Insoniyat aqli va mehnati mahsuli bo'lgan fan rivojlanishi natijasida Koinotning paydo bo'lishi sekin - asta ilmiy asoslanaboshladi. Asrlar davom etgan bu jarayonda ilmiy tasavvurlar, u yoki bu mamlakatda muayyan darajada ilmiy xulosalar to'plandi. Dunyoning paydo bo'lishi haqidagi tushuncha falsafiy (nazariy) va amaliy fanlar rivojlangan sari to'ldirib borildi. Koinot deganda, inson odatda, o'zi yashagan makon va ko'zga ko'rinib turgan osmon jismlarini tushungan, shu makonda empirik usulda zamonaviy ilmiy kuzatishlar olib borgan. Koinot cheksiz bo'lib, u zamon va makon bilan chegaralanmagan, yerdan bir necha million marta katta. Aslida bir paytlar Koinot deganda osmon tushunilgan. Hozirgi kunda atmosferadan tashqaridagi borliq Koinot deb ataladi. Endilikda kosmosni o'rganuvchi, bu borada turli tajribalar olib boruvchi alohida kosmologiya fani vujudga keldi. Koinot bevosita va bilvosita tajribalar, kuzatishlar yordamida o'rganiladi. Natijada Koinotning tuzilishi va rivojlanishini hamda vaqt o'tishi bilan o'zgarib borishini aniqlovchi model yaratildi. Shunday qilib, kosmologiya fani dunyomiz yaxlitligini va uning mavjudlik qonunlarining (qaerda, qanday) kelib chiqishini o'rganadi. Chunonchi: - Koinotni o'rganishda fizikaning umumiy qonunlari mavjduligi va ularning ishlab turishini ko'ramiz; - astronomlar olib boradigan kuzatishlar Koinotning barcha qismida unga tegishlidir; - Koinotni o'rganish borasida shunday xulosalar qabul qilinsinki ular odamning o'ziga va yashash tartiblariga qarshi bo'lmasin. Insoniyat antik davrda «Avesto»dan boshlab yulduzlar va sayyoralarni o'rganib, astronomiyaga asos soldi. Al-Xorazmiy tomonidan IX asrda Koinot haqidagi birinchi «Zij»i asar yozildi. XV asrda Ulug'bek tomonidan. «Ziji Kuragoniy» yoki «Ziji Ulug'bek» yaratildi. Samarqandda yulduzlar ilmini o'rganadigan rasadxona qurildi. Bu ishlar yulduzlarni, kosmosni o'rganish yo'lidagi ilk ilmiy kashfiyotlar hisoblanadi. Kishilik jamiyati rivojlanishi davomida Koinot ham o'rganilabordi. Har bir asrda ilm-fan yangi bosqichga ko'tarilishi natijasida ilmiy tekshirish usullari, yangi asbob va texnik vositalar murakkablashib, osmon jismlarining qaysidir bir bo'lagi o'rganildi. Hali XVII-XIX asrlarda texnik vositalar juda oddiyligi tufayli qo'yosh haqidagi tasavvurlar ham gipotezadan nariga o'tmas edi. Butun dunyoda ilm va fan inqilobi XX asrdan boshlandi, fizika va astrofizika fanlari tezlik bilan taraqqiy etdi, qo'yosh va yulduzlarning paydo bo'lishi hamda evolyutsiyasiga oid nazariyalar ilgari surilaboshlandi. Ammo hamon azaliy savollarga ilmiy asoslangan aniq javob yo'q. Dunyo qanday paydo bo'lgan? U nimadan paydo bo'lgan? U katta portlash natijasida 12-18 ...