Oy va quyoshning tutilishi

Oy va quyoshning tutilishi Reja: 1. Oyning tutilishi 2. Quyoshning tutilishi 3. Oyda kosmik tezliklar Oy osmon sferasidagi eng yorug' osmon jismlaridan biridir. U ravshanligi jihatidan Quyoshdan keyingi 2-o'rinda turadi. Uning ko'rinma yulduz kattaligi m=-12,5 ga teng. Yerda kuzatiladigan eng ajoyib hodisalardan biri Oyning tutilishidir. Oy Yer atrofida o'z navbatida Yer Oy bilan birgalikda Quyosh atrofida harakatlanadi. Ularning aylanish davrlari har xil. Shuning uchun ular har 6 oyga yaqin vaqt mobaynida bitta to'g'ri chiziqqa yotadilar. Shuning uchun ularning soyalari bir-biriga tushadi. Agar Quyosh va Oy o'rtasida Yer tushib qolsa, u holda Yerning soyasi Oyga tushadi va Oy tutilishi kuzatiladi. Oy tutilganda hech qanday tabiiy hodisa ro'y bermaydi. Faqatgina Yer soyasi Oy sirtiga tushganda Oyning sirti qizaradi va shundan Oy tutilishini bilish mumkin. Oy tutilishi to'la va chala bo'ladi. Oyning to'la tutilishiga asosiy sabab, Yerdan Oyga tushayotgan soyaning o'lchami Oyning o'lchamidan kattaligidadir. Oyning to'la tutilishi 100 minutgacha davom etishi mumkin. 1-rasm. Oyning Yerga va Yerning Oyga tushayotgan soyalari Agar Quyosh va Yer o'rtasiga Oy tushib qolsa, u holda Oyning soyasi Yerga tushib qoladi va Quyosh tutiladi. Quyoshning to'la tutilishi bir vaqtning o'zida yer sharining barcha nuqtalarida kuzatilmaydi. 2-rasm. Quyosh va Oyning tutilishi Chunki, Oydan Yerga tushayotgan soyaning o'lchami (250 km) Yer o'lchamidan juda kichiqdir. Quyoshning to'la tutilishi faqatgina Oy soyasi tushgan joylarda kuzatiladi va u 7 minut 40 sekundgacha davom etishi mumkin. Yuqoridagi berilganlarga asoslanib, biz tabiiy yo'ldosh uchun kosmik tezliklarni ham topishimiz mumkin: Bizning Yer sayyoramizdan Oyga borish uchun kosmik kemaning minimal tezligi 7,9 kms bo'lishi kerak. Agar Yerdan Oygacha bo'lgan masofaning 384400 km ekanligini e'tiborga olsak, kosmik kema 7,9 kms tezlikda 48658 sekundda yoki 13,5 soatda tabiiy yo'ldoshga yetib boradi. Oydagi iqlim sharoitlariga ko'ra, unda biosfera mavjud emas. Olimlar tomonidan Oyning yoshi Yerning yoshiga teng deb baholanmoqda, ya'ni 4,6 mlrd yil. E'TIBORINGIZ UCHUN RAHMAT ! ...