Astrofotometriya. Yulduz kattaliklar shkalasi. Pogson formulasi. Fototelivizion metod

Reja: 1. Yulduz ravshanliklari va sinfi. 2. Absolyut yulduz kataliklari . 3. Balometrik yulduz kattaligi 4. Kolibrovka tamoyili. 1. Astrofotometriya asoslari. 2. Astrofotografiya. 3. Nurlanishni kayd etilishi. 4. Fotoelektrik kayd kilgich. Щozirgi va=tda osmon jismlarini irganishda fotorafik metod nishoyatda keng =illaniladi. U vizual kuzatishlarga nisbatan =uyidagi afzalliklarga ega. 1)momentlilik juda =is=a va=tda davom etadigan shodisalarni (masalan, meteorlar yoki siniy yildoshlar) tasvirlash . 2)Panaramalik bir =ancha osmon jismlarini bir va=tda fotosuratga olish 3)obyektivlik -kuzatilayotgan shodisani , obyekti ular aslida =anday bilsa, shundayligicha tasvirlash 4)Integrallik -yorulik ta'sirini tiplash. Ekspozitsiya (fotosuratga olish va=ti oshirilgan sari fotosuratda sekin -asta bu teleskopda vizual kuzatishda umuman kirinmaydigan eng xira yulduzlar sham paydo bila boshlaydi. 5)Щujjatlilik fotoplenkalarni shujjat sifatida sa=lash va undagi tasvirni istalgan va=tda irganish imkoniyatini beradi. 6)Kirinadigan spektr soshasidagina emas, balki infra=izil va ultrabinafsha nurlarda fotosuratga olish imkoniyati biladi. Astrofotometriya osmon jismlarining umumimiy nurlanishini irganadi. Turli jismlarning nurlanishini belgilovchi asosiy fotometrik kattaliklarning mazmunini eslatib itaylik. Malumki, yorulik energiyasi bu yoritgich sha=ida tili= ma'lumot beruvchi birdan bir asosiy dalildir. Shuning uchun bu enargiyani elektromagnitning turli shkalasida ilchash mushim astrofizik metodlardan shisoblanadi. Yorulik energiyasini =uvvatini yorulik o=imi belgilaydi. Biror malum yuza biylab yorulik o=imi deb -va=t birligi ichida itgan yorulik energiyasi tushuniladi. Fotometrik kattaliklar ichida yoritilganlik malum yuza birligiga tushayotgan yorulik o=imini sxarakterlaydi.F-yorulik o=imi ; S yuza.Demak, Ye= (1) Malumki,yoritilganlik berk kontur biylab va=t birligi ichida undan itatgan yorulik yonergiyasi shu yoritgichni yor=inligi deyiladi. Va S=4 R2 (2) Yorulikni ravshanligi deb esa, -Yoritkichni malum yinalish biyicha birlik fazoviy yuzadan taralayotgan yorulik energiyasiga aytiladi. Yoritgichni ravshanligi -intensivlik deb yuritiladi.Bu yerda s yuza S= cos (3) E= (4) Bu yerda yoritilganlik normal bilan S yuza orasidagi burchak va L yinalish shosil bilgan yoritilganlik.Yoritilganlik birlik yuza bilmasa, Ye=(5) = (6). Osmon jismlarini vizual irganish XIX asr irtalarigacha davom etdi. Bu davrga kelib , esa fransuz fiziklari Fizo va Fuko fotorafik emulsiyani ixtiro =ildi. Endi esa bu astronomiyada =illanila boshlandi. Fotorapfik plastinka kumushni tuzlaridan tashkil topgan bilib yorulik kvantlari ta'sirida metall kumush ajraladi, va bu joy =orayib kirinadi.Fotomateriallar ular ishlatadigan asoslarga =arab turlicha biladi. fotoplenka asos plyonka fotoplastinka asos plastinka foto=ogoz asos kooz. Oddiy fotorafik plastinkani sezgirligi 5500A0 gacha boradi.Fotorafik plastinkani sezgirligini oshirish uchun maxsus ranglar =ishiladi va 600A0 ga etkaziladi Bunday fotoplastinkalar ortoxromatik fotomateriallar deyiladi.Agar = 700 A0 bilsa panoxromatik plastinkalar = (900-1300)A0 bilsa infraxromatik plastnkalar deyiladi. Fotoplastinkalari kipincha RDG ni ORWO formada ishlab chi=iladi.Bunda FU-1 FU-2 FU-5 NO-22 No-21 WO-1 WO-2 WP-1 WP-2 Fotorafik materiallarni malum yorulik energiyasi =ayd ...