Tadqiqot obyektlari

tadqiqot obyektlari Reja: Kirish. Astrofizika fan sifatida. hozirgi zamon astrofizikasining bilimlari. Astrofizikaning astronomiya bilimlari bilan aloqasi hamda fizika va boshqa fanlar bilan aloqasi. Dunyoqarash va olamning fizik manzarasini yaratishda astrofizikaning irni. Dunyoqarash va vatanimizdagi astrofizik observatoriyalar. Astrofizik muammolar va tadqiqotlar. Astrofizika osmon jismlarining ichki tuzilishini va fizik xususiyatlarini, yulduz va +uyosh energiyasi manbaalarini, yulduzlararo fazodagi diffiz materiyani irganadi. Amaliy astrofizika shar xil astrofizik kuzatishlar texnikasini va inga tegishli instrumentlar nazariyasini tekshiradi. Nazariy astrofizika kuzatishlr va fizik =onuniyatlarga asoslanib, yulduzlarning ichki tuzilishlarini va ularning energiya manbalarini, atmosfera tuzilishlarini shamda yulduzlar evolyutsiyasini irganadi. yulduzlarni statistik usullar yordamida gallaktikadagi yulduzlar va yulduz tidalarining tar=o=ligi va sharakatini, Gallaktika tuzilishini, bosh=a Gallaktika va Gallaktik sistemalar tuzilishini irganadi. Shuningdek,+uyosh sistemasidagi sayyoralar sistemasini fizik xususiyatlari va kinematik, dinamik sholatlarni irganadi. Olamning asosiy xossalaridan biri uning stri=turasi bilib, uning ayrim masshtabli elementlari bilgan Gallaktikalar tiplamining kattaligi million va bazan in millionlab yorulik yiliga teng. Щozirgi kunda 700 minga ya=in shu xildagi Gallaktikalar tiplami malum. Bizning Gallaktikamiz iziga ya=in 7 =ishni gallaktika bilan mashalliy tidani tashkil etib, u bilan tash=i gallaktika tidalari orasidagi ilchami millionlab yorulik yiliga teng bilgan bishli=lar kuzatiladi. Bu bushli=lar atrofini gallaktikalar va ular tilamlarining zanjirlari tashkil =iladi. Mazkur zanjirlarni tolalar deb aytiladi. Tolalarning =alinligi 30-35 million yorulik yili bilan ilchanadi. Ыrta shisobda galaktikalarda in milliarddan tortib yuz milliardgacha yulduzlar mavjud. Gallaktikalar tash=i kirinishga kira asosan 4 turga bilinadi. Elliptik, spiral, linzasimon va notekis biladi. Щozirgi zamon astrofizika eng asosiy yinalishlarga ega bilib u bir necha fanlar majmuasidan iborat. Demak, astrofizikaning izi amaliy va nazariy astrofizika bilimlariga bilinadi. Amaliy astrofizika bevosita asbob-uskunalarning rivojlanishi va teleskoplarning qurilishi bilan boli=dir. Nazariy astrofizika bilimi esa tom manoda osmon jismlarining nazariy modellarini yaratish va shu modellar asosida ularning tartiblarini irganishdan iborat. Astrofizikaning izi fan sifatida shakllanishi uchun =ator fanlarni ilmiy yuti=lariga tayanib ish kiradi. Astrofizika fizika tiridan-tiri astronomiya fanlari bilan boli=dir. Astrofizikaning kuchli rivojlanib borishi bugungi kunda biologiya, kosmogoniya, kosmologiya bilan bolanib ketdi. U ayni=sa ximiya fanlarning eng singgi yutu=laridan foydalanib ish kiradigan bildi. Astrofizika fani ayniqsa fizikaning molekulyar, elektromagnetizm, optika va atom yadro bilimlari bilan izaro bolanib ketganligi bu fanni rivojlanib ketishini asosiy omili shisoblanadi. Olamning yagona fizik manzarasi sha=ida fikr yuritilar ekan shu narsa ani=ki, u albatta atom-yadro va elementar zarrachalar izaro bolanishiga bilgan protsesslar bilan boli=. Malumki, biz kirayotgan olamning =ayno= modelida uning kengayishi tezligi V0 bilib, R0 radiusiga teng bilsa, kengayish va=ti : (1) Xabbl =onuniga kira : (2) desak, (3) Bordi-yu,H0=75 kms mp bilsa,t0=13 mlrd ...