Yorqinlik davriyligi. O'zgaruvchi fizik yulduzlarning asosi nazariyasi

Yorqinlik davriyligi. O'zgaruvchi fizik yulduzlarning asosi nazariyasi . bosh ketma-ketlikdagi o'zgaruvchi yulduzlar nostatsionar yulduzlar.volfreyi, r-oqkush yulduzlarning o'zaro ta'siri Reja: 1. Yor=inlik davriyligi nima? 2.Fizik izgaruvchi yulduzlarning sxarakteristikasi. 3. Tsefeidlar ravshanligi =anday shosil biladi? 4. Ыzgaruvchan yulduzlar ketma -ketligining xususiyati nimalardan iborat. 5. RR-lira rusumdagi izgaruvchan yulduzlarning fizik xususiyatilari. 6. Ыzgaruvchan yulduzlar turkumining tiplari. 7. Volfreyi yulduzi .R-o=kush yulduzlar bir -biri bilan =anday izaro ta'sirlashadi? Fizik izgaruvchan yulduzlar ravshanliklarning izgarishi, shu yulduz-larning karida biladigan fizik protsesslar shisobiga biladi. Fizik izgaruvchan yulduzlar, ravshanliklarining izgarishi sxarakteriga kira pulsatsiyalanuvchi va eruptiv izgaruvchan yulduzlarga bilinadi. 1. Pulsatsiyalanuvchi izgaruvchan yulduzlar- ravshanliklarining bir maromda (me'yorda) izgarishi bilan sxarakterlanadi. Bu xildagi izgaruvchan yulduzlarning ravshanliklarining izgarishi, asosan, ularning sirt =atlamlarining pulsatsiyalanishi shisobiga bilgani uchun sham ular shunday nomlanadi. Pulsatsiyalanish tufayli bunday yulduzlarning radiuslari kichrayganda, ularning yor=inligi va temperaturasi ortadi, aksincha kattalashganda (yani yulduz kengayganda) esa, yor=inligi va sharorati kamayadi. Pulsatsiyalanuvchi izgaruvchan yulduzlar, davrlarining uzunligi va ravshanliklarining izgarish darajasiga kira =uyidagi tiplarga bilinadi: Tsefeidlar ravshanliklarining egriligi alohida shaklga ega bilib, ularning asosiy kattaliklaridan shisoblangan yulduz kattaliklarining va=t biyicha izgarish davrlari bir necha sutkadan bir necha inlab sutkagacha etadi. Ravshanligining egriligi Tsefey yulduz turkumi izgarishiga o'xshashligi uchun sham bunday yulduzlar tsefeidlar deb ataladi. Tsefeidlar ravshanligining izgarishi 0,1 dan 2,0 yulduz kattaligiga =adar biladi. Tsefeidlar ravshanligining maksimumida F spektral sinfga mansub yulduz kirinishida bilib, minimumida G,K sinfiga mansub yulduz kirinishini oladi. Ravshanliklarining bunday izgarishi yulduz temperaturasining irtacha 1500 gradusga izgarishiga mos keladi. Tsefeidlar spektrida kuzatiladigan chizi=lar, uning ravshanligining izgarishiga mos ravishda =izil va binafsha tomonga siljib turadi. Bunday siljishlar sham davriy sxarakterga ega bilib, =izil siljishning maksimumi tsefeid ravshanligining minimumiga, binafsha siljishning maksimumi esa ravshanlikning maksimumiga tiri keladi. Tsefeid larning davrlari va ravshanliklari orasida bolanish mavjud bilib, Ularning ravshanliklarining ortishi davrlarining ortishida iz aksini topadi. Tsefeidlar F va G sinflarga kiruvchi gigant va itagigant yulduzlar bilganidan ularni Galaktikamizdan tash=aridagi obyektlarda sham kirishning imkoni bor. iborat. RR Lira tipidagi izgaruvchan yulduzlar - A spektral sinfiga kiruvchi gigant yulduzlar bilib, ravshanligining izgarish intervali 1 dan 2 yulduz kattaligiga =adar biladi. Spektral sinflarining izgarishi A va F sinflar bilan chegaralanadi. Bu tipdagi yulduzlarning ravshanliklarining izgarish davri 0, 05 sutkadan 1, 2 sutkagacha bilib, juda katta ani=lik bilan kuzatiladi. Tsefey yulduz turkumining yoki Katta It yulduz turkumining si tipidagi fizik izgaruvchan yulduzlar- ravshanligining egriligi biyicha RR tipidagi yulduzlarni eslatsada, yor=inligining juda kam izgarishi (0, 2 yulduz kattaligida) bilan ulardan far=lanadi. Bu tipdagi yulduzlarning izgarish davri 3 soatdan 6 soatgacha borib, tsefeidlarniki kabi, ravshanliklarining izgarishi davriga boli= ...