Organizmlarning ko'payishi va individual rivojlanishi

Organizmlarning ko'payishi va individual rivojlanishi Reja: 1.Organizmlarning ko'payish usullari . a)jinsiz ko'payishning bir hujayrali organizmdagi xillari (Binar bo'linish , ko'p bo'linish ,spora hosil qilib ko'payish , ko'rtaqlanib ko'payish ) b) jinsiz ko'payishning ko'p hujayrali organizmdagi xillari (vegetativ ,sporalar ,fragmentlar ,ko'rtaqlanish , poli embreonal) 2.Jinsiz ko'payishning biologik ahamiyati to'g'risida . 3.Jinsiy ko'payishning mohiyati (tuxum va urug' hujayralarning tuzilishi ) 4. Jinsiy ko'payishning jinsiz ko'payishdan afzalliklari . 5.Meyoz , uning biologik bosqichlari (profaza ,metofaza,anafaza,telofaza ) . 6.Meyozning biologik ahamiyati . 7.Ontogenez,uning tiplari va davrlari (lichinkali ,lichinkasiz ,ona qornida rivojlanish ,embrional davr , post embrional davr ) 8.Bilvosita rivojlanishning biologik ahamiyati . 9.Post embrional davrda organizmlar moslanuvchanligining ahamiyati . Ko'payish- organizmlarning avlod qoldirish xususiyatidir . Organizmlar asosan ikki xil usulda : jinssiz va jinsiy ko'payadi . Jinsiy ko'payish asosida hujayralarning mitoz bo'linishi yotadi, o'simliklarda hayvonlarga nisbattan ko'proq uchraydi .Jinssiz ko'payishda ayrim hujayra yoki organizmning bir qismi bo'linishi natijasida yangi bir hujayrali organizm hosil bo'ladi .Jinssiz ko'payish usullari quyida tasvirlangan : binar bo'linish bir hujayralilarda shizogoniya sporalar orqali Jinsiy k'opayish ko'rtaqlanib vegetativ Ko'phujayralilarda sporalar orqali Fragmentlar orqali ko'rtaqlanib Bir hujayralilarning jinssiz ko'payishi .1.Binar bo'linish .Sodda hayvonlarda uchraydi .Bo'linish uzunasiga (yashil evglena) yoki ko'ndalang yo'nalishlarda (tufelka) kuzatiladi . 2.Ko'p bo'linish (shizogoniya). Suv o'tlarida ,zamburug''larda sodda hayvonlarda (bezgak plazmodiyasida)uchraydi .Avval yadro mitoz yo'li bilan ko'p marta takrorlanib bo'linadi ,sitoplazma butunligicha qolaveradi. Keyin sitoplazma yadrolarni o'raydi va natijada bitta hujayradan o'nlab ,yuzlab minglab yangi hujayra organizmlar hosil bo'ladi. Odamlarda bezgak plazmadiyasi eritrotsitlarda shunday ko'payadi. 3.Ko'rtaqlanib ko'payish .Ona hujayrada yadro nukleoidni saqlovchi bo'rtma paydo bo'lib ,kattalashadi va ajralib alohida hujayraga aylanadi .Bir hujayrali zamburug''larda ,ayrim infozoriyalarda uchraydi. 4.Sporalar hosil qilib ko'payish,sodda hayvonlarda bir hujayrali zamburug''larda , suv o'tlarida ,yashil o'simliklarda kuzariladi .Spora ichida hujayra ko'p marta mitoz usuli bilan bo'linadi . Ko'p hujayralilarda jinssiz ko'payish . 1.Vegetativ ko'payish . O'simliklar olamida keng tarqalgan . O'simliklarning jingalaklari ,ildiz bachkisi , bachki novdalari ,piyozlari ,tugunaklari va ildiz poyalari ,barglari orqali ko'payish vegetativ ko'payishga misol bo'ladi . 2.Ko'rtaqlanib ko'payish.Tuban ko'p hujayralilarda (g'ovak tanlilarda kovakichiklarda,ayrim chuvalchanglarda kuzatiladi. 3.Poliembrional ko'payish. Bunda zigotaning eng dastlabki maydalanishida hosil bo'lgan hujayralar bir-biridan ajralib qolishi natijasida mustaqqil rivojlanib, har qaysi alohida organizmlarni hosil qiladi. Natijada bir tuxumli egizaklar paydo bo'ladi. Odamlarda bir tuxumdan 2-8 gacha egizaklar rivojlanishi mumkin. Ular Ularning hammasi bir xil jinsli bo'ladi. 4.Sporalar orqali ko'payish. O'simliklarda uchraydi. Yengil sporalar o'simliklarnig tabiatda keng tarqalihsga imkon yaratadi. 5.Fragmentlar orqali ko'payish. Ipsimon suv o'tlarda (tuban chualchanglarda) keng tarqalgan. Organizm bir necha qismlarga ajralgandan keyin, har bir qisimidan ...