Organizmlarning ko'payishi

Organizmlarning ko'payishi Reja: 1. Mitoz bo'linishi. 2. Meyoz 3. Organizmlarning embrional va postembrional rivojlanishi. 4. Postembrional Rivojlanish Tayanch so'zlar Ko'payish, individual rivojlanish, mitoz, meyoz, somatik va jinsiy hujayralarning bo'linishi, jinsiy va jinssiz ko'payish, eukariot hujayralar, prokariot hujayralar, antogenezning turlari, interfaza, profaza, metafaza, anafaza, telofaza, hujayra sikli, mitoz sikli, sintezdan oldingi davr, DNK sintezi, sintez davri, sintezdan keyingi Davr, RNK va oqsil sintezi, diploid hujayralar, gaploid Hujayralar, bo'linish dugi, mikronaychalar, xromosomalarrxromatidlarr xromosomaning birlamchi belbogX xromosomalarning spirallashuvi, sitokinez, kariokinez, mitozning biologik ahamiyati. Organizmlarning o'sishi, rivojlanishi va ko'payishi hujayraning bolinishi bilan bog'liq. Organizm voyaga etganda bir qancha to'qimalarning hujayralari doimo nobud bolib turadi va ularning o'rni doimo bolinish yoli bilan vujudga keladigan yanga hujayralar bilan almashinadi. Demak, bolinish hujayralarning yashab qolishiga sababchi bo'ladigan, aslida hayotai uzluksiz davom ettiradigan jarayondir. Irsiy belgilarning izchillik bilan nasldan naslga oxtishini, asosan bolinib ko'payishda davom etayotgan hujayralar amalga oshiradi. Prokariotlar oddiy bolinish (ikkiga bolinish) yoli bilan ko'payadi. Eukariot hujayralar asosan ikki xil: mitoz yoki kariokinez va meyoz yo'li bilan bo'linadi. Ko'payishning ahamiyati. Prokariot va eukariot hujayralarning ko'payishi. Ko'payish hayot mohiyatining eng muhim xususiyatlaridan biridir. Bakteriyalardan tortib, to sut emizuvchilargacha bolgan barcha tirik organizmlar istisnosiz ko'payish qobiliyatiga ega. Har bir hayvon va o'simlik turining yashashi, ota -ona individlar bilan avlodlar o'rtasidaga izchillik fadat ko'payish tufayligina saqlanib qoladi. SHartli ravishda ko'payish deb atasa boladigan jarayonni molekulalar doirasida olib qaraladigan bolsa, u DNK ning o'z molekulalari sonini ikki hissa ortgarish xususiyati bilan ifodalanadi. Hujayra darajasida mitoxondriyalar bilan xloroplastlar singari organoidlar bolinish yo'li bilan ko'payadi. Organizmlarning ko'payish shakllari juda xilma -xil va murakkabdir. Jinsiy va jinssiz ko'payish. Barcha tirik organizmlar ko'payishining ikkita turi tafovut qilinadi. o'ziga o'xshash yanga indivldlarni hosil qilish ko'payish deb ataladi. Koxpayish o'z -o'zini hosil qilish, qaytarish, o'ziga o'xshash nusxa paydo qilish bolib, tirik organizmlarning xossalaridir: ertutning vegetativ yol bilan palagidan ~sopayishi. Jinssiz ko'payish. Jinssiz ko'payish natijasida ayrim hujayralar yoki organlarning bo'linishi natijasida yangi organizmlar hosilboladi. Jinssiz ko'payishdayangi avlodlar ona avlodning aynan nusxasi hisoblanadi. Jinssiz ko'payishiing biologik ahamiyati organizmlarning tez ko'payishi va ko'p avlod hosil bo'lishini ta'minlashdan iborat. Jinssiz ko'payish hayvonlarga qaraganda o'simliklarda ko'proq uchraydi. Ko'payishning bu turi qishloq xcrjaligi: bogdorchilik, sabzavotchilik, dalachilik uchun katta ahamiyatta ega, qishloq xo'jaligi amaliyotida faqatgina jinssiz yol bilan ko'paytiriladigan ko'pgana madaniy o'simliklar bor. SHu nuqtai nazardan olganda gulli, uro'g'li oliy o'simliklarning vegetativ ko'payishi biz uchun katga ahamiyatga ega. Vegetativ ko'payish o'simliklarning vegetativ jinssiz qismlari yordamida yuzaga chiqadi. O'simlikning ildizi, poyasi, bargi ana shunday qismlar jumlasiga kiradi, bular yo maxsus organlar, yoki yangi qismlar ...