O'simlik hujayrasining fiziologiyasi

O'simlik hujayrasining fiziologiyasi Men uzoq vaqt o'z ustimda ishlashimni oqibatida har bir o'quvchini yurishi, turishi va hatto hididan kelgusida qanday mahsulot chiqishini aytib bera olaman. (rus olimi Makarenko) Faxrlan o'qituvchi sening nozik yelkangda eng yuksak cho'qqilar yotadi. (Amonashvili) Reja: Hujayraviy ta'limotning rivojlanish tarixi. Hujayra strukturasi va funksiyalari. Hujayra organoidlarining tuzilishi va funksiyalari. Protoplazma qovushqoqligi, elastikligi va harakati Butun o'simliklarning asosiy struktura birligini hujayralar tashkil etadi. Ularning tiriklik xususiyatlari shu hujayralarda belgilanadi. Chunki modda almashinuvi deb ataluvchi assimilyasiya va dissimilyasiya jarayonlari, ularning birligi faqat hujayradagina sodir bo'ladi. Ana shu ikkala jarayonning birligi tiriklik deb ataluvchi materiyaning harakat formasini belgilaydi. imliklar Yashil o'simliklar har xil organlar yig'indisidan iborat bo'lib, bu organlar o'z navbatida to'qimalar va hujayralar birlashmasidan tuzilgan. Yuksak tuzilishga ega bo'lgan har bir o'simlik organizmi murakkab sistema sifatida bir-biri bilan uzviy ravishda aloqada bo'lgan organlar va funksiyalar yig'indisidan iboratdir. Bu birlikning asosini hujayralar tashkil etadi. Hujayra strukturasi va funksiyalari Hujayra morfologiyasi. «Hujayra» atamasi grekcha «sytos» hujayra so'zidan olingan. O'simliklar bir hujayralik-prokariotlar va ko'p hujayralik-eukariotlarga ajraladi. Bir hujayrali organizmlarga bakteriyalar va ko'k-yashil suv o'tlari misol bo'lishi mumkin. Bu hujayralarda shakllangan yadro bo'lmaydi. DNK moddasi hujayra markazida ma'lum fazada to'plangan holda joylashgan. Bir hujayralik organizmlarda metabolitik jarayonlarning hamma funksiyalari shu bitta hujayrada bajariladi. Hujayraning umumiy qorinishi fikrni ko'rgazmali qilib yetkazish; fikrni qisqa gaplar vositasida ifodalash; oddiy so'zlarni ishlatish; atamalar ma'nosini tushuntirib ketish; chet tilidan kirib kelgan so'zlarni iloji boricha ishlatilmaslik, ishlatilgan taqdirda tushuntirish berish; sodda tuzilishga ega bo'lgan gaplarni ishlatish; faol fe'llarni ishlatish Fikrni sodda tilda bayon etish ta'lim oluvchiga mos ravishda gapirish demakdir Munozara ma'ruzaning tushunarliligini oshiruvchi jihatlar Ma'ruza tuzilmasining mantiqan to'g'ri tuzilganligi fikrlarni qisqa va lo'nda ifodalash 4 Ma'ruzaning tushunarliligini oshiruvchi jihatlar: notiqlik, ravon tilda gapirish va talaffuz fikrni sodda tilda bayon etish fikrlarni qisqa va lo'nda ifodalash rag'batlantirish (stimullar) Klaster tuzish qoidalari: - topshiriqni diqqat bilan o'qib chiqing; - fikrlarni tarmoqlantirsh jarayonida paydo bo'lgan har bir fikrni yozing; - imlo xatolar va boshqa jihatlarga e'tibor bering; - belgilangan vaqt tugamaguncha yozishni to'xtatmang, fikringizni jamlashga harakat qiling; - fikrlarni chegaralamang, ular o'rtasida o'zaro aloqadorlika e'tibor qarating. Hujayra po'sti. O'simliklarning hujayralarida qattiq po'stning bo'lishi, ularning hayvon hujayrasidan farq qiladigan belgilaridan biri hisoblanadi. Organizmda hujayralar bo'linish yo'li bilan ko'payadi. Ona hujayra bo'linayotgan vaqtda undan hosil bo'layotgan ikki yosh hujayra oralig'ida juda yupqa to'siq paydo bo'ladi va u ona hujayraning ustki po'sti bilan qo'shilib ketadi. Natijada paydo bo'lgan ikkala hujayra ham qattiq po'stga o'ralib qoladi. Hujayra po'sti asosan sellyuloza, ...