Agrotsennoz, uning komponentlari, maxsuldorligi, antropogen omillar, agrobiotsennoz barqarorligi

Agrotsennoz, uning komponentlari, maxsuldorligi, antropogen omillar, agrobiotsennoz barqarorligi Agrobiotsennoz tushunchasi, ishtirok etuvchi mavjudotlar, komponentlariga tavsif. Agrotsenoz maxsuldorligiga antropogen omillar ta'siri. Ozuqalarga talab, tuzlarga bardoshlik, o'zaro modda almashinuvi. muhit ekologiyasini agrotsennozlarga ta'siri, ma'daniy ekinlar dalasini shakllanishi. Landshaftlar, organizmlar tarqalishiga ta'siri Reja: Agrobiotsenoz haqida tushuncha Agrobiotsenoz suvi tabiiy muhitda yashab turgan biologik jonzotlarni birgalikda, o'zaro yashab turish sharoitini anglatib, bug jarayonga tashqaridan biron bir usulda aralashuv maqsadga muvofiq emas degan ma'noni bildiradi. paxta dalasi misolida agrobiotsennozni tashkil etuvchi, xasharotlar, foydali jonivorlar, tuproqdagi turli sodda hayvonlar va mikroorganizmlar bilan o'zaro bog'liq holda yashaydi, deb o'qtiradi. Shuni hisobga olgan holda kasallik va hasharotlarga qarshi kurrashda xar tomonlama ekologik yondashuvga amal qilishimizni talab qiladi. Dominat fitofaglar populyatsasi bilan keyinchalik paxtazorda zoofaglar paydo bo'ladi, ular xashoratlar va suruvchilar (kleshi) bilan ovqatlanishadi, chunki ekilgan ekinni avvalgilari xush ko'rib yeyishadi, shuningdek ekin dalasida paydo bo'lgan uchinchi tropik darajadagi yirtkichsimonlar va tekinxurlarni xam nobud kila boshlaydi, oxirgilar esa ikkinchi tropik darajadagi zoofaglar bilan ovqatlanadi. Masalan, sirfid peshshasi, kurti va gumbogi bilan (ular g'uzadagi shiralar bilan ovqatlanadi) tekinho'rlik ixnevmonidalarga mansubdir. G'uza ekini ko'p yillik eqilishi natijasida O'zbekiston va qo'shni paxtakor davlatlarda o'ziga xos agrotsennoz yoxud paxta ekosistemasi bo'ladi, ular ovqatlanish obyektlari bilan o'zaro bog'lanib ketadi. Bu sharoit inson tomonidan boshqarib turiladi. Bunga sabab inson talabga binoan u yoki bu tarzda ish olib bordi. Demak, insonlar, yuqori hosil olish uchun ma'lum bir ekin turini ko'proq ekaverganligidan ham ekinlar uchun, ham o'sha yerda yashayotgan jonzotlar uchun yaxshi sharoit yaratib berdi. Ammo, bora-bora ekilgan o'simliklar guruhi ichida kasallik yoki xasharotlar o'ta ustin kelib, katta zarar keltira boshlaydi, ularga qarshi kurash choralarini izlaydilar, topib uni ishlaydilar. Manbalardan xulosa qilinsa, paxta agrobiotsennozida ko'p zarar keltiruvchi tabiiy xasharotlar fitofaglar o'simlikka erta bahordan o'rnashib oladi, ular o'zlariga yem bo'luvchi boshqa populyatsiyalarni ko'payishida muhim rol o'ynaydi. Demak, paxta dalasi agrobiotsennozi murakkab aloqalar o'rtasida hosil bo'lar ekan. Paxta dalasi agrobiotsenozi shakllanishi va unda qatnashuvchi jonzotlar ahvoli qanday bo'ladi? Ma'lumki g'uza o'z kelib chiqishi arealida ko'p yillik yovvoyi holatdan butasimon o'simlikdir. Uni o'ziga yarasha faunasi bor. Yaxontov V.V. (1961) fikricha g'uzada 1100 turdagi umurtqasizlar yashaydi, ularni ichida ba'zilari alohida g'uzani hamda boshqa ekinlarni iste'mol qiladi. Paxta dalasi agrobiotseozi qo'iydagilarni o'z ichiga oladi: Agrotsenoz maxsuldorligiga og'ir metallar bilan ifloslangan muhitning ta'siri. Radiologik tekshiruvlar natijasida katta kimyoviy zavodlar atrofida 50 km masofagacha ba'zi og'ir metallar bilan tuproq, havo, o'simliklar kompaniyasini ifloslanishi kuzatilyapti. Uni oldini olish uchun esa mintaqaviy va xar yerni xususiyatlariga qarab ayrim tavsifnomalarni bayon etishni lozim deb topdik. Xar yerda ...