Biotexnologik usullarning kartoshka seleksiyasidagi ahamiyati

Biotexnologik usullarning kartoshka seleksiyasidagi ahamiyati Company name Reja: 1 Kartoshkaning xalq xo'jaligidagi ahamiyati kelib chiqishi. 2 Kartoshka tugunaklarini yetishtirishda biotexnologik usullardan foydalanish. 3 Qishloq xo'jaligida biotexnologik usullardan foydalanishning istiqbollari. Lekin yuqori hosildor, kasallik va zararkunandalarga, yotib qolishga chidamli, tuganaklar sifati yuqori potensial imkoniyatlarga ega yo'nalishli navlarni ishlab chiqarishga bo'lgan ehtiyoj o'sib bormoqda. Hozirgi vaqtda O'zbekistonda kartoshka seleksiyasida biotexnologik usullardan foydalanish yaxshi o'rganilmagan masalalardan bo'lib hisoblanadi. Shuning uchun ham biotexnologik usullardan foydalanib genofondni boyitish, yangi navlarni va urug'chilikka ilmiy asoslangan tashkilotlarni yaratish fan va qishloq xo'jalikning va aktual masalalardan biri bo'lib hisoblanadi. Kartoshka tuganaklardan ko'payganligi uchun ko'pgina kasalliklar keyingi avlodlarga beriladi, bu esa ekinning urug'lik sifatini pasayishini asosiy sabablaridan biri hisoblanadi. Tadqiqotlardan aniqlanishiga o'simtaning eng uchki qismi (0,1-0,3mm) kartoshkani zararlovchi virus va bakteriyalardan ham ekanligi aniqlangan. Bu o'z navbatida viruslardan xoli urug'chilikning samarasini aniqlaydi. Kartoshkaning shaxsiy urug'lik fondini yaratish o'z navbatida boshqa davlatlardan super elita va elita kartoshka olib kirishni kamayishiga va to'xtatishga olib keladi. Seleksiyada foydalaniladigan genofondning xilma - xilligi ma'lum darajada ishning muvaffaqiyatini belgilaydi. Chunki, genobank qancha boy bo'lsa, ulardan kerakli genotipni topish va ajratish imkoniyati shuncha yuqori bo'ladi. Shuning uchun ham bunday usulda seleksiya ishlari olib borish uchun avvalo kerakli genotiplarga ega bo'lgan nav va namunalarning kolleksiyasi yaratilishi va ulardan samarali foydalanish usullari ishlab chiqilishi lozim. Uchki meristema asosida sog'lomlashtirilgan o'simliklarni olish va ulardan yuqori sifatli urug'lik material yetishtirish uchun transplantasion qobiliyati yuqori va viruslar bilan qayta zararlanishga chidamli genotiplardan foydalanish yuqori samara beradi. Tadqiqotlardan aniqlanishicha, tuganak o'simtasining eng uchki (0,1-0,3mm) qismi kartoshkani zararlovchi virus va bakteriyalardan holi ekanligi aniqlangan. O'simtaning bu qismini ajratib olib maxsus in vitro muhitida o'stirishning muvaffaqiyati uning tarkibi, usullari va ulardan to'g'ri foydalanish imkoniyatlarining ishlab chiqilishi bilan, ulardan olingan sog'lom o'simliklarni jadal ko'paytirish usullarining ishlab chiqilganligi bilan belgilanadi. Bu esa, o'z navbatida viruslardan holi urug'chilikning samarasini aniqlaydi. Umuman kartoshka seleksiyasi va urug'chiligida biotexnologiyaning ilmiy asoslangan samarali usullarini ishlab chiqish, ekinning genetik potensialini boyitish, super elita va elita yetishtirish uchun sog'lom dastlabki materialni yaratish. Kartoshka seleksiyasi va urug'chiligida katta ahamiyat kasb etadi va mahsulot yetishtirishni oshirishga va halqning ehtiyojini qondirishga xizmat qiladi. Kartoshka seleksiyasida ekin genofondini boyitish, ulardan samarali foydalanish asosida qimmatli xo'jalik va morfobiologik xususiyatlarga ega ekin shakllarini yaratish, uchki meristema transplantantlarini olish, sun'iy oziqa muhitida o'stirish, jadal ko'paytirish va sog'lom o'simliklar olish hamda bu biotexnologik usulning o'simliklar genetik, biologik va fiziologik xususiyatlari Foydalanilgan adabiyotlar: Artikova R., S. Murodova Qishloq xo'jalik biotexnologiyasi Toshkent 2010 2.Artikova R., S. Murodova Qishloq xo'jalik biotexnologiyasi Toshkent 2010 ...