Fermentlar va ularni qishloq xo'jaligi ishlab chiqarishidagi o'rni

Fermentlar va ularni qishloq xo'jaligi ishlab chiqarishidagi o'rni Reja; Fermentlarning ta'sir etish mexanizmi Fermentlarning xossalari. Fermentlarga aktivator va ingibitorlarning ta'siri Fermentlar klassifikatsiyasi Fermentlarni hujayralarda joylanishi va ishlatilishi Fermentlarning ta'sir etish mexanizmi Fermentlarning ta'sir etish mexanizmi o'xshash desak bo'ladi, sababi ferment molekulasida prostetik guruhlar va aktiv markazlar ham bir-biriga o'xshashdir. Fermentativ jarayonlarda ferment-substrat komplekslari muhim rol o'ynaydi. Fermentativ jarayonning I - bosqichida substrat bilan ferment orasida bo' hosil bo'ladi, bu bog'lar kovalent yoki boshqacha bog'lar holida bo'lishi mumkin. So'ngra II -bosqichda substrat ferment ta'sirida o'zgarishga uchraydi. II-fazasida kimyoviy reaksiya boshlanadi (ferment yuzasida) va nihoyat IV-fazasida reaksiya natijasida hosil bo'lgan mahsulot fermentdan ajraladi.Fermentni Ye-deb belgilasak, substrat - S, aktivlangan substrat- S1 va reaksiya mahsulot - R deb belgilansa ko'rsatilgan jarayonlar ketma-ketligi quyidagicha ifodalanadi I II II IV E+SES ES1ER E+ R Ushbu tenglamani 1903 yilda Genri, so'ngra Mixaelis-Menten 1913 yilda to'ldirganlar. Yaqinda ES, ES1 va yer komplekslar ajratib olingan. Substratlarga nisbatan fermentlar stereokimyoviy maxsusligi tushuntiriladi. 1894 yilda Fisher fermentlarning maxsusligidan kelib chiqqan holda «kalit va qulf» modelini taklif qildi. Massalarning ta'siri qonuniga asosan kimyoviy reaksiya tezligi ta'sir etuvchi moddalar massasiga proportsional bo'ladi, ta'sir etuvchi moddalar kontsentratsiyasi uning molekulalari bilan o'lchanadi. Shunday qilib, kimyoviy reaksiya substrat kontsentratsiyasining chiziqli funksiyasini tashkil qiladi. Substrat kontsentrattsiyasi Substrat kontsentrattsiyasi Reaksiya tezligining substrat kontsentratsiyasiga bog'liqligi A - kimyoviy reaksiya B-fermentativ reaksiya. Ammo reaksiya tezligining substrat kontsentratsiyasiga bog'liqligi (B) hamisha egri chiziqda ifodalanadi. Bunday bo'lishiga sabab fermentsubstrat kompleksi bo'lib, reaksiyaning «samarali ta'sir etuvchi massasi» hisoblanadi. Fermentlarning xossalari Oqsil tabiatli bo'lganligi sababli fermentlar ularga xos xususiyatlarini namoyon qiladilar. Anorganik katalizatorlardan tubdan farq qilib, bir qator maxsus xususiyatlarga egadirlar. Bunday xususiyatlarga termolabilligi, atrof muhitdagi rN ko'rsatkichi, maxsusligi va nihoyat aktivator va ingibitorlar ta'siriga javob berish kabilar kiradi. Fermentlarning termomobilligi Fermentlarning termobilligi deyilganda haroratga moyilligi 0 tushuniladi. Past haroratda (0) ferment aktivligi sust bo'lib, harorat +400S +500S ga etganda ferment yuqori aktivlikka ega bo'ladi. Harorat +100 S ga etsa ferment denaturatsiyaga uchrab o'z strukturasini buzilishi natijasida fermentlik xususiyatini yo'qotadi. Ferment aktivligiga harorat ta'siri Harorat 0C) fermentning Rasmdagi chiziq xarakteriga ko'ra (o'rtacha +50 0C ga harorat ortishi bilan katalitik aktivligi ortadi. Har +10 substratning o'zgarish tezligi taxminan 2 marta ortadi. Shu bilan bir 0C dan ortishi bilan ferment denaturatsiyasi qatorda harorat +50 kuchayadi, ferment avtivligi susayadi. Fermentning katalitik aktivligi maksimal bo'lganda harorat optimumi deyiladi. Fermentlarning harorat optimumi har xil bo'ladi. Masalan, hayvon organizmida +370C+400C bo'lsa, o'simliklar organizmida esa +400C, +500C atrofida bo'ladi. Bazi fermentlar juda yuqori haroratda +800C da ham fermenti oqsil gidrolizini ...