Generativ organlar gul. To'pgullar - urug'. Meva

MAVZU: Generativ organlar gul. To'pgullar - urug'. meva Reja: 1. Generativ organlarning kelib chiqishi. 2. Gulning tuzilishi. 3.Urug' haqida tushuncha. 4. Urug'ning tuzilishi. 5.Meva haqida tushuncha. 6. Mevalarning klassifikatsiyasi. Generativ organlarning kelib chiqishi. 1. Generativ organlarning vazifasi o'simliklarni jinsiy ko'payishiga xizmat qilishdir. Evolyutsiyaning dastlabki bosqichlarida generativ organlar vazifasini bir hujayrali gameta bajargan bo'lsa yuksak o'simliklargacha ma'lum evalyutsion bosqich bosib o'tilgan. Kanyugatlar, diatom suv o'tlari, bazidiyaali zamburug''larda jinsiy ko'payish organi yo'q. Saprolegniya zamburug''ida ogoniy va anteridiy hosil bo'lgan bo'lsa, xaltachali zamburug''lar, lishayniklarda arxegoniy hosil bo'ladi. Moxsimonlarda, paporotniklarda jinsiy ko'payishga xizmat qiluvchi arxegoniy va anteridiy hosil bo'lgan. Gul yuksak o'simliklar uchun xos bo'lib evalyutsion taraqqiyotning sungi bosqichida vujudga kelgan. Gul - shakli o'zgargan, o'sishi chegaralangan spora hosil qilishga xizmat qiladigan organ hisoblanadi. Gulning taraqqiyoti natijasida changlanish jarayonidan keyin otalanish natijasida tuxum hujayrasi rivojlanib urug' va meva hosil bo'ladi. 2. Gul kelib chiqishiga ko'ra o'zgargan novda bo'lganidan barg va poya kelib chiqish xususiyatiga egadir. Poya qismiga gul bandi va gul o'rni kirsa barg kelib chiqishiga ega bo'lgan qismlariga gulkosabarg gultojibarg, urug'chi va changchilar kiradi. Yuqoridagi qismlar o'ziga xos vazifani bajarish xususiyatiga ega. Gul bandi poyaning davomi bo'lib, ayrim o'simliklarda o'z rivojlanishini tezda to'xtatsa (olma, o'rik, shaftoli) ko'pchilik o'simliklarda meva pishgungacha o'sishni davom etiradi. Gul urnida barcha gul qismlari joylashgan bo'ladi. Ulvarning joylanishiga qarab gullarni uch guruhga bo'lish mumkin. Gulning tuzilishi. Bir qavatli gullar ayrimlari gulkosabargli (lavlagi, shavel) va gultojibargli (lola) bo'ladi. Gultojibarglar - gulning ikkinchi qoplamini hosil qiladi. Ularning rangi xromoplastalar va hujayra shirasi pigmentlarga bog'liqdir. hujayra shirasi tarikibidagi axtotsian va antoxlor pigmentlari kislotali va ishqoriy muhitga bog'liq holda o'z rangini nomoyon qiladi. Gul tekisligi tuzilishiga qarab gullarni 3 guruhga ajratish mumkin. 1. Aktinomorf gullar. 2.Zigomorf gullar 3. Asimmetrik gullar. Aktinomorf gullarda (to'g'ri) uning yuzasidan bir necha simmetirya o'tkazish mumkin. Zigomorf gullar yuzasidan faqat bitta simmetiriya o'tkazish mumkin. Masalan: Labguldoshlar, dukkakguldoshlar shunday gul hosil qiladi. Asimmetrik gullar yuzasidan birorta ham simmetriya o'tkazish mumkin emas. (Kanna, valeriana gullari). Changchilar yig'indisi andratsey deyiladi. Ular mikroskpora hosil qilishga xizmat qiladi. Changchilarga ta'rif berishda ularning soniga, joylanish doirasiga tutashganligiga va uzunligiga e'tibor berish kerak. Urug'chi va uning tuzilishi. Urug'chilar yig'indisi ginitsey deyiladi. Ular 1 ta yoki bir necha meva bargchaning qo'shilishidan hosil bo'ladi. Masalan: olxo'ri, shaftolida 1 ta, karamda 2 ta, shoyigul, piyozda 3 ta, olma, nokda 5 ta, lolaqizg'aldoqda 9 - 11 ta meva bargchaning qo'shilishdan hosil bo'ladi. Urug'chi quyidagi qismlardan tuzilgan bo'ladi. 1. tumshiqcha. 2. Ustuncha. 3. Tuguncha. Tumshiqchaning vazifasi changni qabul qilishga xizmat qilishdir. ...