Kallus kulturalarining morfologik va fiziologik tavsifi

Kallus kulturalarining morfologik va fiziologik tavsifi REJA: Eksplanta turlari. Kallus to'qima kulturalari. Kallus to'qimalarida morfogenez. Kallus mikroklonal genetikasi. Ikkilamchi sintez moddaiarni olishda kallus hujayralari kulturasi. KALLUS NIMA? Kallus - qadoq ma'nosini bildirib, ixtisoslashtirilmagan, uyushmagan, o'sib boruvchi va bo'linadigan hujayralar massasidir. U o'simliklarning shikastlangan joyida va in vitro kulturalanayotgan o'simlik to'qimalarida (eksplantlarda) hujayralaming betartib bo'linishi va o'sishidan hosil bo'lgan qabariqdir. Kallus to'qimasini fitogormonlar tutuvchi sun'iy oziqa muhitlarda o'simlikning turli qismlaridan: poyasi, ildizi, tugunak to'qimalarida, bargi va urug' mo'rtaklaridan olish mumkin. Kallus kulturasi - bu dedifferensiyallangan hujayralarning tarqoq bo'linayotgan to'qimalaridir. Kallusning xususiyatlari: Ko'pincha uchki kuraklardan kelib chiqadi. Uni cheksiz saqlash mumkin. Fotosintez jarayoni kechmaydi va qorong'i joyda o'sadi. U o'zak hujayralariga o'xshash xususiyatlarga ega, yakka hujayralarni ajratish uchun ishlatilishi mumkin (totipotentlik). In vitro kallus to'qimasi asosan oq yoki sarg'ish rangda, kamdan-kam hollarda och yashil rang (mandagora o'simligi)da bo'ladi. Kallus to'qimasi qariy boshlashi bilan uning hujayrasida fenolli birikmalar to'planishi sababli, to'q qo'ng'ir rangga kira boshlaydi. Buning oldini olish uchun oziqa muhitlari tarkibiga antioksidantlar qo'shiladi. KALLUS OLISH TEXNOLOGIYASI 1. Eksplantni ajratish 2. Ozuqa muhitini va kultivatsiya sharoitini tanlash. 3. O'simlik materialini sterilizatziya qilish (presterilizatziya, sterilizatziya, poststerilizatziya) 4. Eksplantani izolyatsiya qilish (maksimal darajada kichik bo'lishi kerak). Eksplant Ona yoki donor o'simlikning tanasidan ajratilgan hujayralar guruhi. O'simliklarni mikroko'paytirish bilan bog'liq biologik tadqiqotlarda foydalaniladi. Ikki pallali o'simliklarda eksplantlar, masalan, poyalari, ildizlari, barglari, kurtaklari va boshqalar bo'lishi mumkin. Eksplantlarni har xil tarkibdagi ozuqa muhitida o'stirishda kallusogenez yoki organogenez (ildiz, kurtaklar va boshqalar shakllanishi) kuzatilishi mumkin. Eksplant Eksplant izolyatsiyasi vaqti (yil fasli) juda muhim. O'simliklarning vegetatsiya paytida ajratilgan to'qimalar va organlari ularning chuqur tinim davrida ajratilgan eksplantiga nisbatan ozuqa muhiti tarkibiga yuqori sezuvchanlikka ega, uchki kurtaklarni hosil qiladi, kurtaklar hosil qiladi va ildiz otadi. Masalan bahorda bu jarayon tezroq, yozda sekinroq kechadi. Eksplant hajmi ham mikroko'paytirish muvaffaqiyatini belgilovchi omil hisoblanadi. Eksplant qanchalik kichik bo'lsa, regeneratsiya qobiliyati shuncha kichik bo'ladi va aksincha. Parenxima, o'tkazuvchi to'qima va kambiydan tashkil topgan yirikroq eksplantlar, fitogormonlar tarkibidan qat'iy nazar, ozuqa muhitida o'z-o'zidan kurtaklar hosil qilishi mumkin. Yirik eksplantning kamchiligi, katta eksplantning hujayralarida viruslar va boshqa patogenlarning paydo bo'lish ehtimoli ortadi, bu esa kulturada ko'payadigan o'simlik to'qimalarining ko'payishiga to'sqinlik qiladi. Eksplantning optimal hajmi donor o'simlikning tur xususiyatlariga va xususiyatlariga bog'liq. Masalan malina eksplantining dastlabki o'lchami 2 mm bo'lishi kerak, bunday sharoitda apikal meristemalarning 60% ozuqaviy muhitda qayta tiklanadi. 5. Eksplantni ozuqa muhitiga ko'chirish 6. Kultivatsiya (yetishtirish) Dastlabki kalluslarni olish. Kalluslar birinchi navbatda eksplantaning ustki qismida ko'rinadi. O'simlik turiga bog'liq holatda optimal ozuqa muhitida dastlabki kalluslarni ...