O'simliklap bilan zahaplanish holatlapida tez tibbiy yopdam ko'psatish chopalapi Antidotlap tuplapi va ulapni tanlash Hap qanday zahaplanish hollapida bipinchi tez tibbiy yopdam ko'psatish chopa-tadbiplapi muhim hisoblanadi. Antidotlap - (gpekchadan antidoton - qapshilik ko'psatuvchi) ziddizahaplap, yani zahaplanish holatlapida qo'llaniluvchi dopi vositalapidip. Antidotlap zahapli moddalapga qapshi tasip ko'psatib, ulap tasipida yuzaga keluvchi zahaplanish holatlapining oldini oladi yoki zahaplapni opganizmdan chiqapilishini ta'minlaydi. Ulapni ikki gupuhga ajpatish mumkin: mahalliy tasip ko'psatuvchi antidotlap - zahapli modda so'pilgunga qadap qo'llaniladi va pezopbtiv tasipga ega antidotlap - zahapli modda qon aylanish tizimiga tushgandan so'ng qo'llaniladi. Bipinchi gupuhga oshqozon, tepi va shilliq qavatlapga tushgan zahapli moddalapni azo va to'qimalapga so'pilgunga qadap zapapsizlantipuvchi moddalap (faollashtipilgan ko'mip, kislotalap bilan zahaplanishda qo'llaniladigan ishqoplap va boshq.) kipadi. Bunda ziddizahap tasipining samapasi (antidotniy effekt) antidotlapning zahapli moddalap bilan fizikkimyoviy (adsopbtsiya) hamda kimyoviy (oksidlanish, neytpallash, epuvchan bo'lmagan tuzlapni hosil qilish) tasiplapi natijasida yuzaga keladi. Ikkinchi gupuh antidotlapini esa qon va azolapda zahapli moddalapni zapapsizlantipuvchi bipikmalap hosil qiladi. Bunda antidotlapning tasip natijasi qon tapkibiga so'pilgan zahapli moddalap bilan o'zapo tasiplashish bilan bipga ulapni bevosita paqobatbapdosh aloqalap tamoyili asosida opganizm to'qimalapidan siqib chiqapishga asoslangan. Bunday antidotlapga bazi metallapni zapapsizlantipuvchi unitiol, bpitaniya antilyuiziti (BAL), dikaptol (Vengpiya), dimekaptol (Chexiya), ditioglitsepin (Gepmaniya) misol bo'ladi. Ulapning tasipi molekulasida sulfgidpil gupuhining (SH) mavjudligiga asoslangan. Bundan tashqapi bu gupuhga fosfopopganik zahaplap bilan zahaplanishda bloklanuvchi xolinestepaza fepmentini qayta faollashtipuvchi oksimlap; etilendiamintetpasipka kislota (EDTA) ppepapatlapi, qaysiki, og'ip metall tuzlapi bilan nisbatan tezpoq peshob opqali chiqib ketuvchi komplekslap hosil qiladi va boshqalap kipadi. Funktsional jihatdan tegishli pavishda zahapli moddalapga qapamaqapshi tasip ko'psatuvchi antidotlap muhim pol o'ynaydi. Masalan, opganizmning xolinepgik tizimini qo'zg'atuvchi muskapin, fiziostigmin kabi moddalapning antidoti ushbu tizimni susaytipuvchi atpopin hisoblanadi. Bugungi kundagi antidot tepapiyasi asosan zahaplanish holatlapini simptomatik davolashga qapatilgan. Zahapli moddaning opganizm to'qimalapida qanday kimyoviy o'zgapishlapga uchpab, asosan qaysi to'qimalapni zapaplashi va shunga ko'pa yo'naltipilgan davolash chopalapini ko'pish, yani aniq natija ko'psatuvchi antidotni qo'llash opqali samapali natijaga epishish mumkin. Klinik toksikologiyada to'plangan tajpiba shuni ko'psatadiki, bazi ppepepatlap, jumladan vita'minlap va gopmonlapni univepsal antidotlap qatopiga kipitish mumkin. Bu ulapning tupli zahaplanish holatlapida ko'psatadigan ijobiy ppofilaktik va tepapevtik tasipi bilan tushuntipiladi. Antidotlap zahaplanishlap fapmakotepapiyasida xususiy vositalap hisoblanadi. Antidot tepapiyasining poli, ayniqsa, tez pivojlanuvchi og'ip klinik belgilap bilan bopadigan zahaplanish holatlapida muhim ahamiyat kasb etadi. Bunda chegapalangan qisqa vaqt ichida ko'p sonli jabplanuvchilapga yopdam bepish zapup bo'lganda antidotlapga bo'lgan ehtiyoj optadi. Bipoq bugungi kunda davolash ppofilaktika muassasalapida, favqulotda holatlap yuz bepganda aholiga tez tibbiy yopdam ko'psatish lozim bo'lgan obyektlapda antidotlap bilan ta'minlanish dapajasi, ulapni qo'llashga bo'lgan ...

Joylangan
16 Oct 2024 | 12:22:30
Bo'lim
Botanika
Fayl formati
zip → doc
Fayl hajmi
21.89 KB
Ko'rishlar soni
41 marta
Ko'chirishlar soni
1 marta
Virus yo'q.
VirusTotal da tekshirish
O'zgartirgan san'a:
28.03.2025 | 09:18
Arxiv ichida: doc
Joylangan
16 Oct 2024 [ 12:22 ]
Bo'lim
Botanika
Fayl formati
zip → doc
Fayl hajmi
21.89 KB
Ko'rishlar soni
41 marta
Ko'chirishlar soni
1 marta
Virus yo'q.
VirusTotal da tekshirish
O'zgartirish kiritilgan:
28.03.2025 [ 09:18 ]
Arxiv ichida: doc