O'simliklarni tuproqdan oziqlanishi

O'simliklarni tuproqdan oziqlanishi Reja: O'simliklardagi mineralelementlarning ahamiyati Mineral oziq moddalarning xossalari. Kislorodning ildiz tizimiga yetkazib berilishini ta'minlash. 4.O'simliklarni oziq moddalar bilan ta'minlashda oziqaviy eritmalarning ahamiyati. O'simliklarda mineral elementlarni o'zlashtirilishi. Mineral oziq moddalar yetishmasligi va buning natijasida o'simliklarda kelib chiqadigan kasalliklar. O'simliklardagi mineral elementlarning ahamiyati Mineral oziqlanish o'zida tuproqdan ionlar ko'rinishida o'zlashtirilgan elementlarni mujassamlashtiradi. Mineral oziqlanuvvchi moddalar o'simliklar organizmida doim to'planib tursada, ular biosferaga faqatgina ildizlar orqali o'ta oladilar. Shu bois bazi manbaalarda o'simliklar yer qavatining ―sanoat ishchilari‖ deb ham yuritiladi. Ildizlarning katta yutish yuzasiga va tuproq eritmasidagi juda kichik kontsentratsiyalarda ham ionlarni o'zlashtira olish qobiliyatigi ega ekanligi o'simliklarda mineral yutilishni yuqori samarali jarayon bo'lishini ta'minlaydi. Mineral elementlar ildizlarda so'rilgandan keyin ular turli biologik jarayonlarda ishtirok etishi uchun o'simliklarning turli qismlariga etkaziladi. Mikoriz va azotfiksator kabi boshqa organizmlar esa ildizlardan oziq moddalarni to'plash xususiyatldarini ham o'zlashtirganlar. O'simliklarning mineral oziq moddalarni o'zlashtirish va tuproqdan olishi mineral oziqlanish deb ataladi. Fanning bu o'rganish bo'limi qishloq xo'jaligi va tabiatni muhofaza qilish sohalarida muhim ahamiyatga ega. O'simliklarning yuqori hosildorligi ularning mineral moddalar bilan qanaqa darajada ta'minlanganligi bilan bog'liq. Hozirda parvarishlanayotgan o'simliklarning asosiy hosildorlik samaradorligi parallel ravishda ularning o'zlashtirgan mineral moddalar miqdoriga qarab o'sib boradi. Oziq ovqatga nisbatan O'sib borayotgan talab doirasida birlamchi mineral o'g'itlar- azot, fosfor, kaliylarga jahon doirasida 112 million tonna ehtiyoj 1980 yilda kuzatilgan bo'lsa, bu ko'rsatkich 1980 yillarga kelib 143 million tonnaga etdi va hozirgacha shu miqdordagi mineral o'g'itlarga talab darajasi ushlanib turibdi. Hosildor o'simliklar sun'iy mineral o'g'itlarning deyarli yarmini o'zlashtiradilar. Qolgan mineral talablar tuproq tarkibida bo'lgan yuza iismdan sizib kiruvchi va grunt suvlari tarkibidan o'zlashtiriladi yoki atmosfera ifloslanishi jarayonida uning tarkibiga kirgan mineral moddalar tomonidan qondiriladi. O'g'itlarning haddan ziyod ko'p ishlatilishi oqibatida AQSH ning o'zida suv quduqlarining yarmidan ko'pi yaroqsiz holatga kelib qolgan. Yana shu narsa ahamiyatliki, o'simliklar hayvon chiqindilari va chiqindixonalardagi zaharli moddalarni yo'qotishda ham muhim ahamiyatga ega. O'simliklar mineral oziqlanishida grunt qatlamlar va atmosferaning murakkab bog'liqligi bois mineral oziqlanish jarayonlarini kimyogarlar, gidrologlar, mikrobiologlar, ekologlar, shuningdek o'simliklar fiziologlari ham o'rganadilar. 2-jadval O'simliklar tarkibidagi mineral elementlar miqdori Bu bo'limda biz o'simliklar oziqlanishidagi birlamchi talablar, aniq moddalar yetishmasligida ularning belgilari, shuningdek o'simliklar parvarishida ularning ehtiyojlarini qondirish uchun o'g'itlardan foydalanish masalalarini ko'rib chiqamiz. Undan keyin tuproq va ildiz strukturasining atrof muhitdan o'simliklarga noorganik oziq moddalarning qanday o'zlashtirilishiga ta'sirini ko'rib chiqamiz. Va nihoyat oxirgi bo'limda mikoriz assotsiatsiya haqida tushunchalar olamiz. Mineral oziq moddalarning xossalari. 1-guruh Uglerod birikmalari tarkibiga kiruvchi oziq moddalari N (azot) asosiy aminokislotalar, amidlar, oqsillar, nuklein kislitalar, nukleotidlar, kofermentlar, geksoaminlar va boshqalar. ...