O'simliklarning morfo-biologik tavsifi

Reja: Morfo-biologik kuzatish. Gullash haqida tushuncha To'pgullarning tuzilishi. O'simliklarning gullash biologiyasini o'rganish uchun madaniy yoki yovvoyi o'simlik turlar ajratib olinadi. O'rganish uchun tanlanadigan o'simlik ilmiy va amaliy ahamiyatga ega bo'lishi maqsadga muvofiqdir. O'simliklarning gullash biologiyasini o'rganish, yovvoyi o'simliklarni madaniylashtirish, introduksiya qilishda katta ahamiyatga ega. Chunki kam o'rganilgan o'simlikning biologiyasini o'rganish, uning urug' maxsuldorligini aniqlash va ekib ko'paytirish uchun bu ma'lumotlarni bilish katta ahamiyatga egadir. Tanlanadigan o'simlikning morfologik belgilarni bilish o'simlikni aniqlash, uning antekologiyasini o'rganishga yordam beradi. O'simliklarning xayotiy shakliga qarab kuzatish ishlarini olib borish maqsadga muvofiqdir. Masalan: o't o'simliklarda, buta va daraxtlarda yoki umuman bir yoki ko'p yillik o'simliklarda gullar soni turlicha yoki gullash jarayonining turlicha kechishi ma'lum. O'simlikning gullash davomiyligi gul miqdoriga, gullashni qancha vaqt davom etishi esa o'simlik yashab turgan ekologik sharoitga bog'liq bo'ladi. Bunda avvalam bor tanlangan o'simlik arealini aniqlash maqsadga muvofiqdir. O'simlikning tuproqdan oziqlanishini hisobga oladigan bo'lsak, o'simlikning o'sishi va rivojlanishi uchun zarur bo'lgan makro va mikroelementlarga tuproqda yetarli miqdorda bo'lishi shart. Bu elementga va tuproqdagi boshqa oziq moddalarga turli o'simliklarning munosabati turlicha bo'ladi. Ba'zi o'simliklarning azot moddasini yoki ikkinchi o'simliklar fosfor, kaliy va boshqa elementlarni talab etadilar. Shunga ko'ra albatta o'rganiladigan o'simlikning tuproq sharoiti, uning namligi, va boshqa xususiyatlari hisobga olinadi. O'simlik turi o'rganilganda fitosinoz haqida ham ma'lumot yig'ish mumkin, buning uchun geobotanik tadqiqot ishlari olib boriladi. Ayniqsa bu o'simlik zaxiralarini aniqlash uchun albatta geobotanik kuzatish talab etiladi. Agar ko'p yillik o'simliklar ustida kuzatish olib boriladigan bo'lsa, albatta yoshini hisobga olish zarur. So'ngra o'simlik turi sistematik jihatidan to'g'ri aniqlangan bo'lishi, ekologik omillarning barchasi hisobga olingan, vegetativ va generativ organlarning morfo-biologiyasi, shoxlanishi, o'sishi, rivojlanishini bilish taqozo etiladi. O'simliklarning ustida morfo-biologiya kuzatish olib borish, ma'lumot yig'ish davrida tekshirish olib borilayotgan geografik puktning orgrafiyasi, relyefi iqlim omillari ham hisobga olinadi. Kuzatish davrida gullash biologiyasini o'rganish mobaynidagi o'rtacha temperatura (atmosfera, tuproq temperaturasi), ёg'ingarchilik miqdori kuyosh yorug'ligining intensivligi hisobga olinadi. O'simlikning individual rivojlanishi uning vegetasiya davrining boshlanishida hisobga olib boshlaydi. Yig'ilgan materiallar asosida fenologik kartalar gullash kalendarlari tuziladi. Gullash biologiyasi bilan shug'ullanar ekanmiz albatta o'simlik hamda hamma ma'lumotlar batafsil yig'ilishi shart. O'simlikning to'plar soni dastlab aniqlanadi. Albatta bunda madaniy o'simliklar to'plari sonini aniqlash oson. O't-o'simliklarning bir metr kvadratdagi sonini aniqlab so'ngra undan bir gektar maydondagi miqdorini hisoblab chiqarish mumkin. Yovvoyi o'simliklarda esa Rabotnov ramenskiy metodlaridan foydalanib o'simliklar tiplar soni aniqlanadi. Masalan: 1,0X1,0 M2 , 10X10 M2 yoki daraxt o'simliklar o'n uchun 10 metr enlilikda polosalar bir necha kilometr masofada aniqlab chiqariladi. Poyaning o'sish usuli shoxlanishini o'sish mobaynida ularning o'lchamlarining o'zgarib ...