O'zbekistonga o'tish xavfi bo'lgan begona o'tlar

Reja: 1. Ko'p yiilik tol yoki Sassiq Amerika kakrasi 2. Ambroziya turlari Ko'p yiilik tol yoki Sassiq Amerika kakrasi (buzinnik pazushniy) -Iva axillaris Pursh. Bu o'simlik Asteraceae oilasiga mansub o'simlik bo'lib, poyasi tik o'suvchi, shoxlangan, uzunligi 15-60 sm. Bargi mayda 2,5 sm uzunlikda tuklar bilan qoplangan. Guli yashil ,sariq, jinsli o'simlik. Mevasi ponasimon, tuxumsimon shaklda. Bitta savatchada 2 ta urug' hosil qiladi. Bu begona o't shimoliy va Markaziy Amerikada, Avstraliyada, keng tarqalgan.O'zbekistonda uchramaydi. Ko'p yillik tol ildizpoyali, ko'p yillik begona o't. Asosan ildizbachkilar yordamida tarqaladi. Ildiz sestemasi 2 m chuqurlikgacha boradi. Vegitadsiyasini bahor oyida boshlaydi. Iyul-sentabr oylarida gullasa, sentabr-oktabr oylarida meva hosil qiladi. Poyasi va bargi qo'lansa hid hosil qilganligi uchun hashak sifatida foydalanilmaydi. Begona o'tga qarshi tadbirlar qaroriga: Ozuqa va yem uchun rejalashtirilgan bug'doy donlarini ekspertizadan o'tkazish, begona o't urug'lari aniqlanganda uni yaxshilab karantin labaratoritasida tozalash va urug'lik uchun foydalanmaslik kiradi. Chiziq bargli ituzum- Salanum elaegnifolium Cav. Ituzumdoshlar (Solanazeae)oilasiga mansub tik o'suvchi, shozlangan, mayda tikanakli, 30-100 sm balandlikdagi o'simlik. Bargi navbat bilan joylashadi, barg bandi yaxshi ifodalangan, qalami to'g'ri chiziqli, qirrasi to'lqinsimon, uzunligi 2,5 -10 sm, kengligi 0,8-2,5 sm.bargi va poyasi qalin tuplar bilan qoplanganligidan qo'ng'ir rangda ko'rinadi, kattaligi 2 sm. Beshta changchilardan bittasi uzunroq, gultojibarglari oq rangdagi tuplar bilan qoplangan bo'ladi. Mevasi dumaloq, silliq, to'q sariq rangdagi 1 sm kattalikdagi rezavor meva. Urug'I teskari tuxumsimon, dumaloq, yapaloq, 3 mm uzunlikda. Bu begona o't Nedirlandiya, Kanada, AQSH, Argentina, Avstraliyada tarqalgan, O'zbekistonda uchramaydi. Chiziq bargli intizum ko'p yillik ildizpoyali, begona o't. urug'lari va ildiz bachkilari vositasida ko'payadi. May oyining oxiridan vegitadsiya yordamida urug' hosil qiladi. Urug'lari shamol va urug'lik materiallar vositasida tarqaladi. Ekinzorlari, o'tloqzorlarni zararlab, katta zarar yetkazadi. Bu begona o'tga qarshi karantin tadbirlari qatoriga urug'lik materiallari qat'iy nazorat qilish kiradi. Ko'p yillik ambroziya -Ambrosia psilostachya DC. Asteraceae oilasiga mansub ko'p yillik o;simlik bo'lib, tashqi ko'rinishidan shuvoqqa oxshaydi. 1m balandlikdagi o'simlik. Ildizpoyali yaxshi rivojlangan bo'ladi. Patsimon tomirlangan yaprog'i chuqur qirqilgan, 5-12 sm uzunlikda. Gullari ikki jinsli 5 a'zoli sariq rangdagi boshoqsimon to'pgullar savatchasimon to'pgullarda joylashib novdaning uchida hosil bo'ladi. Uru'gi teskari tuxumsimon uchlari ponasimon qisqarib boradigan. 2-5 mm uzunlikdagi soxta meaning ichida 1-2 mm uzunlikda hosil bo'ladi. O'simlik urug'lari 13-150C haroratda may otida unib chiqadi. Iyul oylaridan bo'shlab yon ildizlarni hosil qilib, dalalarni ifloslantira boshlatdi. Bu begona o'tning kelib chiqishi Shimoliy Amerika hisoblansa-da, Osiyo, Yevropa, Markaziy, Janubiy, Amerikada, Avstraliya Ruminiya, Kanada Meksika va Rossiyada uchraydi. Ko'p yillik ambroziya ildizpoyalari va urug'lari vositasida ko'payadi. Vegetadsiya davri 80-150 kun. Bu begona o'tga ...