Strigalar karantin ituzumdoshlar oilasiga kiruvchi begona o'tlar

Strigalar karantin ituzumdoshlar oilasiga kiruvchi begona o'tlar Reja: Zarpechakning turlari va unga qarshi kurash choralari Murakkabguldoshlar oilasiga kiruvchi begona o'tlar. Strigalarni O'zbekistonga o'tish yo'llari. Rivojlanish xususiyatlari. Strigalar yarim parazit yoki parazit o'simlik. O'simliklarga parazitlik qilib zarar etkazadi. hozirgi kunda tropik va subtropik davlatlarda tarkalgan: Afrikada, AKD da, Avstraliyada, O'zbekistonda yo'k, lekin o'tish xavfi bor. Strigalar ildiz paraziti. Asosan makkajo'xoriga, suliga, shakar kamishga zarar etkazadi. Urug' yordamida ko'payadi. Urug' unishi, rivojlanishi havo haroratiga va namligiga bog'ik, qulay sharoit bo'lmasa strigani urug'i yer ostida 10 yil saqlanadi. Olib kelingan urug'i va kuchatlarni karantin ekspertizasidano'tkazish lozim. Bu begona o't aniqlansa bunga qarshi makkada va sulida 2,4 D gerbicidi bilan ishlov berish lozim. Chizg'ichsimon ituzumni O'zbekistonga o'tish yo'llari. Rivojlanish xususiyatlari Chizg'ichsimon ituzum dalalarda tarkalgan holda, ildiz yordamida ko'payib yerni hosildorligini pasaytiradi. O'simlik zaharli va mollarga em-xashak sifatida ishlatilmaydi. Xozigi kunda Kanada, AKSh da, Avstraliyada keng tarkalgan. AKSh da xavfli begona o'tlarni ro'yxatiga kirgan, lekin O'zbekistonda yo'q. Chiziqsimon ituzamni poyasi tikka ingichka o'simtalari bor, balandligi 100 sm. gacha. Barglari poyada ketma-ket joylashgan, lentasimon 2,5-10 sm uzunligida tiklangan, gullari qalqonsimon to'p gul, gul kosachasi beshta, tojibargi, binafsha yoki kuk rangida 1,8-2,5 sm gacha. Mevasi yumalok, sillik tuk sargish 1,25 sm. urug'i tuxumsimon yoki yumalok 3 mm gacha. İtuzum ko'p yillik, urug' yoki ildiz yordamida ko'payadigan o'simlik gullash va meva xrsil berish vaqti may oydan vegetaciya oxirigacha. Urug' yordamida tarkaladi. Kuzda o'simlik bir kismi shamol yordamida tarqaladi. Chizg'ichsimon ituzum tarkalgan davlatlardan olib keladigan urug'larni va boshqa qishlok xo'jalik mahsulotlarni karantin nazoratisiz boshqa joylarga o'tkazish mumkin emas. Zarpechakning turlari va unga qarshi kurash choralari Zarpechaklar (Cuscuta L) . Chirmoviqdoshlar oilasiga mansub, tekinxo'r o'simliklar turkumi. Ularning 36 tadan ortiq turi mavjud. Ularning ildizi va yashil barglari bo'lmaydi. Poya va shoxlari sariq yoki pushti ranglarda bo'lib, kuchli darajada shoxlab ketadi, gullari mayda, oq yoki oqish-pushti rangda bo'ladi. Mevalari mayda, ko'saksimon,ichida bir necha donadan iborat urug'i bor. Urug'idan hamda poya qismlaridan ko'payadi. Zarpechak eng zararli begona o'tlardan biri. U madaniy o'simliklar shirasini so'rib, qishloq xo'jaligiga katta zarar keltiradi. O'zbeksitonda zarpechakdan ko'proq kanop, beda va sabzavot-poliz ekinlari zararlanadi. Zarpechakning ba'zi turlari uzum va boshqa mevalarni ham zararlaydi. Uning boshqa turlari esa chorva mollari uchun zaharlidir. Ularning hammasi ham karantin o'simlik hisoblanadi va qaysi yerda paydo bo'lsa, darhol yo'q qilish choralari ko'riladi. Kurash choralari: ayrim o'simliklarda paydo bo'lgan zarpechak u yopishgan o'simlik bilan birga yo'lib, ekin maydonidan uzoqlashtirilib yo'q qilinadi. Zarpechak yoppasiga paydo bo'lgan maydondagi o'simliklar tagidan o'rib olinadi, angiz poya esa gerbicidlar ...