Suv utlari. Zamburug'lar va lishayniklar

Reja: 1. Suv o'tlarining tuzilishi 2. Suv o'tlarining yashash sharoiti 3. Suv o'tlarining klassifikatsiyasi 4. Suv o'tlarining ko'payishi 5. Suv o'tlarining kelib chiqishi 6. Suv o'tlarining ahamiyati 7.zamburug'lar tuzilishi 8.zamburug'larning oziqlanishi 9. zamburug'lar klassifikatsiyasi 10.zamburug'larning ko'payishi 11.zamburug'larning kelib chiqishi 12.zamburug'larning zarari va ahamiyati 14.Lishayniklarni tuzilishi va xillari 15.Lishayniklarni ko'payishi 16.Lishayniklarni ahamiyati SUV O'TLARI (Vodorosli) Suv o'tlari morfologik jihatdan juda xilma - xil bo'lib, ular orasida mikroskopik bir hujayralilar bilan bir katorda bir necha o'n metrga boradigan vakillari xam bor. Suvo'tlar tana holatida yashaydigan o'simliklar, ularda ildiz, poya, barg bo'lmaydi. Birok bazi vakillarning tanasi - tallomi birmuncha murakkab tuzilgan bo'lib, tanasi ayrim kismlarga ajralgan. Suvo'tlarning hujayrasi tashqi tomondan qattiq devor bilan koplangan. Ќujayra tsitoplaz-masi devor atrofida joylashgan bo'lib hujayrani to'ldirib turadi. Ќujayrada bitta yoki bir nechta mayda vakuolalar mavjud. Yadroning soni xam bir yoki bir nechta bo'lishi mumkin. Ќujayradagi xromatoforlarda pigmentlar saqlanadi. Xromatoforning shakllari turli - tuman: plastinkali, spiral, lentasimon, to'rsimon, yulduzsimon. Suv o'tlari chuchuk suvlarda, dengiz va okeanlarda, zax erlarda yashaydi. Ularning ko'p miqdorni tashkil etuvchi mikroskopik to'dasi erkin so'zib, fitoplankton hosil qiladi. Suvda yashaydigan 3 guruhga bo'linadi. 1.Suv ostida yashovchilar - BYeNTOS 2.Suv ichida yashovchilar - PLANKTON 3.Suv yuzida yashovchilar - POVYeRXNOSTNЫY Plaktonning chuqurligi 300 m gacha bo'lishi mumkin. Suv xavzasining 300 metrdan chukkurrok joyida yashovchi suv o'tlari bentos deyiladi. Ayrim suvo'tlari juda past haroratda xam hayot kechirish qobiliyatini yo'kotmaydi. Xatto kutbda, tog cho'kkilaridagi korlarda xam yashaydi. Љor xlomidomonadasi korni kizil, sarik, yashil, ko'ngir ranglarga bo'yashi mumkin. Xlorellaning ayrim vakillari xam havoda yashay oladi. Suv o'tlar hujayrasida yashil rang beruvchi xlorofill pigmenti bo'lganligi sababli ovqatlanish jihatidan avtotrof organizm hisoblanadi. Ќayot kechirish uchun zarur bo'lgan. Ozik moddani o'zlariga o'zi tayyorlaydi, yani hujayrasida fotosintez protsessi bo'ladi. Bazi bir ko'k-yashil suv o'tlari tayyor organik modda hisobiga xam yashaydi, yani ular saprofit holatda yashaydi. Ko'k - yashil suv o'tlarining xromotoforida xlorofilldan tashqari ko'k rang beruvchi fikotsian pigment uchraydi. Yashil suvo'tlarida fakat yashil rang beruvchi xlorofill pigmenti uchraydi. Diatom suv o'tlarida xlorofildan tashqari sarik rang beruvchi diatomin pigmenti bo'ladi. Љo'ngir rangli suv o'tlarining xromotaforida xlorofilldan tashqari ko'ngir rang beruvchi fukoksantin pigmenti uchraydi. Љizil suv o'tlarida xlorofildan tashqari kizil rang beruvchi fikoeritrin pigmenti bo'ladi. Suv o'tlarining hujayrasida ozikli modda sifatida kraxmal, yog,oqsil hamda hayvonlarga xos bo'lgan kraxmal-glikogen uchraydi. Glikogen yod ta'sirida ko'ngir rangga bo'yaladi. hozirgi kunda yer yuzida 7500 xil suv o'tlari bo'lib, bularning xammasi 5 ta tipga bo'linadi: 1.Ko'k-yashil suv o'tlari (sine-zelennie vodrosli) 2.Yashil suv o'tlari (Zelyonie vodrosli) 3.Sarik suv o'tlari (Jyoltie vodrosli) 4.Љo'ngir ...