Tirik organizmlar hayotining asosi oqsillar va aminokislotalar

Tirik organizmlar hayotining asosi oqsillar va aminokislotalar Reja; oqsillar haqida tushuncha. Aminokislotalarning xossalari. oqsil molekulasining tuzilishi. oqsillarning tasnifi. Qishloq xo'jalik mahsulotlari tarkibidagi oqsillar. oqsillar haqida tushuncha Oqsillar - tirik organizmlar tarkibiga kiradigan organik birikmalardan eng katta biologik ahamiyatga va eng murakkab tuzilishga ega bo'lgan modda - bu oqsildir. oqsillarning kimyoviy tarkibi. oqsillarning biologik xususiyatlarini, kimyoviy tarkibi va tuzilishini o'rganish uchun ularni toza holda olish kerak. Buning uchun to'qimalardan oqsillarni suv, spirt, neytral tuzlar eritmasi, kuchsiz asos va kislotalar yordamida ekstraksiyalash yo'li bilan ajratib olish mumkin. oqsillar aralashmasini ajratish uchun xromatografiya usullari (yoki elektroforez) kullaniladi. oqsillarni -3-50S da organik erituvchilar (atseton, spirt) yordamida chuktirish mumkin. oqsilni fraksiyalarga ajratib olishnning hozirgi zamon usullari kuyidagilardan iborat: zichlik gradientida sedimentatsiyalash, ultratsentrifugalash, gelfiltratsiyalash va xokazo. Organ va to'qimalardan ajratib olingan oqsillar gidrolizlanadi (5-10 xajm kislota bilan, 6-12 n N2SO4 yoki HCl 6-20 soat davomida 100-1100Sda). Buning natijasida shu narsa aniklandiki, yuqoridagi sharoitda oqsillar aminokislotalarga parchalanadi. hosil bo'lgan aralashmadan aminokislotalar xromatografiya usulda ajratib 40. olinadi va ularning asosan 20 xildan iborat ekanligi aniklanadi oqsillar tarkibida ko'p uchraydigan aminokislotalarni quyidagi guruhlarga bo'lish mumkin. halqasiz aminokislotalar. a) monoaminomonokarbon kislotalar N2N - CH2 -COOH glitsin Organizmda glitsin oqsillarning gidrolizi natijasida hosil bo'lishi mumkin, yoki sintezlanishi mumkin. Glitsin organizmning muhim biokimyoviy jarayonlarida ishtirok etadi: kreatin va pirrol sintezi, bazi bir zaharli moddalarni bartaraf etishda va xokazo. H2NCHCOOH | CH3 alanin Alanin tabiatda ko'p tarkalgan va xamma oqsillar tarkibida uchraydi. Organizmlarda u oqsil gidrolizlanishi natijasida hosil bo'ladi yoki boshqa birikmalardan sintezlanishi mumkin H2N CH COOH | CH3 ON serin Serin organizmda oqsillardan hosil bo'lishi mumkin va oddiy birikmalardan sintezlanadi. Tarkibida fosfor bo'lgan oqsillarda (fosfoproteidlar) - sut kazeini, tuxum sarigining vitellini va boshqalar) serinning spirt guruhiga fosfat kislota koldigi birikkan. H2 CH COOH | CH OH | CH3 treonin Odam va hayvonot organizmi treonin sinteziga kodir emas, shuning uchun ovqat oqsili bilan organizmga etkazilishi kerak. N2N - C - COOH CN3 CN3 valin oqsillarda valin miqdori nixoyatda kam, u hayvonot organizmida sintezlanmaydi va fakatgina ovqat oqsili gidrolizi natijasida hosil bo'ladi. H2 CH COOH | CH2 | CH3 SH CH3 leytsin Xamma oqsillar tarkibida va ko'p miqdorda leytsin uchraydi, ammo hayvon organizmida u sintezlanmaydi. H2N CH COOH | CH CH3 | CH SH3 izoleytsin oqsillar tarkibida izoleytsin oz miqdorda uchraydi, odam va hayvonot organizmida u sintezlanmaydi. b) tarkibida oltingugurt bo'lgan aminokislotalar H2N CH COOH | CH2 | SH tsistein oqsillar gidrolizlanganda tsistein ajratib olish nixoyatda qiyin. Kupincha osonlik bilan uning dimeri tsistin ajratib ...