Dinshunoslik fanining predmeti, maqsad va vazifalari

Mavzu. «Dinshunoslik fanining predmeti, maqsad va vazifalari» Reja: 1. Dinshunoslik fanining predmeti 2. Dinshunoslik fanining maqsad va vazifalari 3. Dinning funksiyalari 4. Kursning amaliy ahamiyati Din insoniyat ma'naviy hayotining ajralmas tarkibiy qismidir. O'zbekiston Respublikasida ziyolilar oldiga ma'naviy barkamol insonni shakllantirish vazifasi qo'yilgan bir paytda din masalasini chetlab o'tish mumkin emas. Mazkur masalani hal etishda ilgarigi dinga agressiv hujum etish uslubining salohiyatsizligi hammaga malum. Lekin keyingi paytda paydo bo'lgan diniy bo'lmagan masalalarni diniy deb atash, har qanday, xatto bir-biriga zid bo'lgan, fikrlarni tahlil qilmasdan turib maqtash uslubi ham o'zini oqlamaydi. Demak, ushbu masalaga prinsipial, professional, ilmiy yondashuv darkordir. Din - e'tiqod hamdir. Bu esa har bir kishining shaxsiy ishi. Lekin shaxsni har qanday missioner tashkilotlar ixtiyoriga ham tashlab qo'yib bo'lmaydi. Ozod jamiyatda har bir inson o'z shaxsiy pozitsiyasini belgilab olishi uchun unga har tomonlama, boy, obyektiv-ilmiy ma'lumotlar zarur. Bunday ma'lumotlar ensiklopedik xarakterda bo'lmog'i, birovning g'arazli sharhisiz original matnlar shaklida bo'lsa, maqsadga muvofiqdir. Eskirgan ma'lumotlar asosida mutaxassis bo'lmagan mualliflar tomonidan yozilgan asarlar hozirgi zamon axborot erkinligi va uning etib kelishi oson bo'lgan sharoitlarda talabalarning ko'z o'ngilarida mazkur mualliflarning obro'sizlanishiga yoki talabani noto'g'ri tasavvurga ega bo'lib qolishiga olib keladi. Din va qonun o'zaro munosabatlarini yaxshi bilish demokratik jamiyat poydevorini mustahkamlaydi. O'zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasi hamda Vijdon erkinligi va diniy tashkilotlar to'g'risidagi O'zbekiston Respublikasi Qonuni turli diniy jamoa a'zolarining huquqlari va majburiyatlari haqida to'la ma'lumot beradi. Talabalarda qonunga hurmat xissini, o'zinigina emas, balki, boshqalarning ham diniy his-tuyg'ularini hurmat qilish, tushunishga harakat qilish, o'z shaxsiy fikrlarini boshqa kishilarga tazyiq bilan o'tkazish g'ayriqonuniy xatti-harakat ekanligi, ijtimoiy joylarda diniy masalalarda zo'ravonlik, agressivlikka yo'l qo'ymaslik dunyoqarashini shakllantiradi. O'zbekiston Respublikasi jahon hamjamiyatiga kirib borayotgan bir sharoitda uning fuqarolari turli konfessiya vakillari bilan muloqot qilishning yuksak madaniyatiga ega bo'lishi ham juda muhimdir. Din muammolariga xos dastlabki g'oyalar Markaziy Osiyoda ideizm, panteizm va boshqalar, bu o'lkada yashagan, ijod qilgan ulug' allomalar Muhammad Muso al-Xorazmiy, Axmad al-Farg'oniy, Abu Nasr Forobiy, Beruniy, Ibn Sino, Umar Xayyomning ijtimoiy-falsafiy qarashlarida, Ibn Rushdning Ikki haqiqat ta'limotida olg'a surilgan edi. XVII asrda Boburning nabirasi Shoh Akbar, so'ngra XVII asrda fransuz faylasuflarining dinga, diniy tashkilotlarga munosabatlari XIX asrda ilmiy dinshunoslik doirasida yangi oqim, yo'nalish va nazariyalar yuzaga kelishiga katta turtki bo'lgan. Binobarin, XIX asrda mifologik maktab (aka-uka Grimm, M.Myuller); antropologik maktab (L.Feyerbax) va boshqa maktablar paydo bo'lgan. XX asrda dinshunoslik yanada yangi nazariyalar bilan boyigan. Bunda shveytsariyalik psixolog K.Yung va ayniqsa, fransuz sotsiologi E.Dyurkgeymning kollektiv ong haqidagi ta'limoti diqqatga sazovordir. Olimlarning dinshunoslik sohasidagi izlanishlari muhim xulosalar chiqarishga olib kelgan: ...