Yorug'lik va fotosintez

Yorug'lik va fotosintez Reja: I. Kirish II. Asosiy qism: 1. Fotosintez eng muhim biologik jarayonlardan biri 2. Fotosintez fazalari 3. Fotosintez uchun zarur bo'lgan shartlar 4. Fotosintez jarayonida yorug'lik 5. Fotosintez jarayonida suv II. Xulosa Fotosintez- yuksak o'simliklar, suv o'tlari va ayrim fotosintezlovchi bakteriyalarda xrolofil va boshqa fotosintek pigmentlar o'zlashtiriladigan yorug'lik energiyasi hisobiga oddiy birikmalardan murakkab moddalar hosil bo'lishi. Fotosintez tabiatda paydo bo'ladigan eng muhim biologik jarayonlardan biri hisoblanadi. Fotosintez quyosh energiyasini organik birikmalar orqali kimyoviy energiyaga aylantirib beradi. Hamda tirik organizmlar uchun zarur bo'lgan kislorodni atmosferaga chiqaradi. Fotosintez haqidagi dastlabgi ma'lumotlarni ingliz botanigi va kimyogari S.Geyls va rus olimi M.V.Lomonosov ishlarida keltiriladi. Karbonat angidrid gazi + suv + energiya  glyukoza + kislorod 6CO2 + 6H2O + ENERGIYA C6H12O6 + 6O2 Fotosintez jarayonida hosil bo'ladigan organik birikmalar tirik organizmlar uchun ozuqa va energiya manbai bo'lib xizmat qiladi. Yashil o'simliklar fototrof organizmlar deb ataladi. Ular hujayradagi xroloplast to'plangan xlorofill pigmenti yordamida yorug'lik energiyasini kimyoviy energiyaga aylantirib beruvchi fotosintez vazifasini bajaradi. Yorug'lik kvantlari Fotonlar Xrolofill molekulalar Energiya Fotosintez ikki bosqichda boradi: Yorug'lik xlorofill molekulasiga kiradi. Keyinchalik u yashil pegment tomonidan so'riladi. Molekulaga kiritilgan elektron sintez jarayonida ishtirok etadi. Suvning bo'linishi yuz beradi. Elektronlar ta'sirida protonlar vodorod atomiga aylanib, uglevod sintezida ishtirok etadi. Oxirgi bosqichda esa ATP sintezi sodir bo'ladi. Ya'ni organik moddalardan universal energiya ajraladi. Quyoshli faza Qorong'u faza Qorong'u faza joyi xroloplastlarning stromaidir. Qorong'u davrda kislorod ajralib chiqadi. Glyukoza sintez qilinadi. Bo'lib o'tadigan barcha jarayonlar kunduz kuni jamg'arilgan energiya hisobiga kechalari amalga oshadi. Taqqoslash jadvali Fotosintez uchun zarur bo'lgan shartlar Xrolofill Uglevod dioksidi Yorug'lik Oziq moddalar Va minerallar Suv Barg odatda katta sirt yuzaga ega. Shuning uchun ham u ko'p yorug'lik yutushi mumkin. Uning yuzasi suv yoqotishdan, kasalliklardan, turli xildagi ob havo ta'sirlaridan himoyalangan. Shunday bo'lsada yuzaning ustki qismida yorug'lik tushadigan qismi mavjud. Bu qismda juda ko'p xroloplastlar mavjud bo'lgani sababli ham u ko'p miqdorda yorug'likni o'ziga singdirib oladi. Yorug'lik bo'lmasa fotosintez jarayoni ham sodir bo'lmaydi. Lekin shunday bo'lishiga qaramasdan yorug'likning ko'p miqdorda tushishi ham xroloplastlarni shikastlab qo'yishi, ularga zarar yetkazishi mumkin. Òsimlik fotosintez qilishi uchun unga suv ham.kerak bo'ladi. Va u o'zi uchun zarur bo'lgan suvni ildizlari orqali shimib olib, tanasini yuqori qismiga yuboradi. Fotosintez barcha tirik organizmlar uchun muhim bo'lgan biologik jarayon. Fotosintez tufayli har yili atmosferadan milliardlab tonna karbonat angidrid gazi yutilib, nafas olishimiz uchun zarur bo'lgan kislorodni chiqariladi. Fotosintez organik moddalarning eng asosiy manbaidir. U tufayli o'simlik uchun zarur bo'lgan organik.moddalar va energiya ajralib chiqadi. E'tiboringiz ...