Biologik zahiralar, ularning ahamiyati va muhofazasi

Biologik zaxiralar, ularning ahamiyati va muhofazasi. Yer yuzining umumiy maydoni 510 mln. km2 ga tenfg, shundan quruqlik 149 mln. km2 yoki 29%, qolgan 71% ni Dunyo okeani tashkil qiladi. Shunga qaramasdan sayyora biomas-sasining 99 foizi quruqlikda hosil bo'ladi. Shu biomassaning 97-98% ini o'simliklar, qolgan 2% ni hayvonlar hosil qiladi. Quruq organik modda bo'yicha o'rtacha 5,5*1012 tonnani tashkil etadi. Tropik o'rmonlarning umumiy mahsuldorligi 178 tga, yil davomida doimiy faqat gulli o'simliklarning yillik mahsuldorligi 115*109 t quruq organik moddaga tengdir. Hozirgi vaqtda Yerning biosferasida 20 mingdan ortiq zamburug''lar, 23 ming yo'sinlar, 9 ming paporotniklar, 640 ochiq urug'li va 200 mingdan ortiq yopiq urug'li o'simlik turlari uchraydi. O'simlik turlarining tarqalishi bo'yicha golarktik hududlaridan turlar soni kamroqdir, lekin palearktik va neotropik viloyatlar hududlarida o'simlik turlarining xilma-xilligi va sonining boyligi kuzatiladi. Yer yuzida hosil bo'ladigan biologik massaning asosini fitomassa tashkil qilib, u hayvonlar hosil qiladigan ikkilamchi massadan o'simliklar hosil qiladigan biomassa 70-100 marta ko'pdir. Yer yuzida har yili hosil bo'ladigan biomassaning umumiy miqdori 3«10I2-1-10131 ga teng, shundan tuproq mikroorganizmlarining og'irligi 1091 ga teng bo'lsa, o'simliklar hosil qiladigan fitomassaning og'irligi 1,5-5,5'° t ga tengdir. O'simliklar quyoshdan kelayotgan energiyadan (yiliga 5*1020 kkal) to'la foydalanadi va fotosintez jarayonida turli miqdorda organik moddalar hosil qiladi. Quyosh energiyasidan foydalanish hisobiga quruqlikda yiliga 3,l'101(1-5,8-1010t va dengizlarda 2,7«1010t organik moddalar hosil bo'ladi. Shu jumladan, o'rmonlarda hosil bo'ladigan organik moddalarning miqdori 2,04'10'° t ga teng; o't o'simliklar 0,38«1010 t, cho'l o'simliklari 0,ll'1010t, madaniy o'simliklar esa 0,56-1010t organik modda hosil qiladi. ...