Inson ekologiyasi. Insonning rivojlanishida ijtimoiy ekologik omillar rolining ortishi

Inson ekologiyasi. Insonning rivojlanishida ijtimoiy ekologik omillar rolining ortishi Inson ekologiyasi va uning hozirgi davrdagi muammolari. Ijtimoiy ekologik omillar inson rivojlanishidagi roli Hozirgi zamon kishisi hayotiga tabiiylik va sun'iylikni kirib kelishi Insonning o'zgartuvchilik faoliyatini salbiy oqibatlari. Inson ekologiyasi yoki antroekologiya ijtimoiy jamiyatning markaziy bulugi uning ijtimoiy-tabiiy va tabiiy-ilmiy asosidir. Inson ekologiyasi o'zida tibbiyot umuman gerantalogiya, morfologiya, antropologiya, genetikaning tegishli qarashlarini o'zida umumlashtiradi. Bu faktlarning tadqiqot ebyekti inson bo'lib, u ikki dunyo tabiiy va ijtimoiy dunyoga tegishli jonzotdir. Inson ekologiyasi odamlar populyasiyalarining atrof-muhit bilan o'zaro ta'siri aloqa ta'sireda aholining o'sishining aholi salomatligini saqlash va rivojlantirish muammolarini o'rganadi. Insonning mofofizialogik. xususiyatlarini hisobga olgan holda noosferaviy o'zgarishlar jarayonida yer regionlarini biosfera jarayonlarini ishlab chiqish - xo'jalik iqtisodiy makeadsh o'zlashtirish qonuniyatlarning borishida odamlar salomatlarini saqlash va rivojlantirishning tabiiy qonunlarini o'rganish inson ekologiyasining muhim vazifasidir. Inson ekologiyasi odamlarni o'rab turgan tabiiy va ijtimoiy muhitni odamlarning unga hamba bir-birlariga munosabatlarini birinchi marta ilmiy adabiyotga sotsiologlar amerikaliklda) R.Park va U.Byurchsk tomonidan kiritildi. Birozdan keyin ingliz olimi B'yus inson ekolog'oyasining vezifasi ayni odamlar ijtimoiy munosabatlarini biologik populyatsiyasi jarayonlariga tutashtirishdan ibaratdir deb izohlaydi. Inson ekologiyasining rivojlanishida tibiatning ko'pgina sohalari muhim rol o'ynaydi. Sanoat va odamlarning katta shaharlarda to'planishi, sanoatlashtirish havo va suvning bug'lanishi, dori-darmonlar ko'planilishi bilan bog'liq bo'lgan patalogiyani o'rganish zaruriyati ko'ndalang qilib qo'ydi. Ular tabiiy ekolyutsiya, biogeotsinozlar jarayoniga jiddiy o'zgarishlar olib kirdi, qaror topgan ekologiya tizimini o'zgartirib yubordi. Antropoekosostema - inson ekologiyasini tadqiqot obyektdir. O'zaro va o'zlarini o'rab olgan tabiiy va ijtimoiy muhit bilan dialektik aloqada bo'ladigan inson populyatsiyalari yoki etnoslarning birgalikda hayot kechiradigan turli guruhlari, antropoekologiya tizimi yoki antropoepotizm deb ataladi. Fan texnika taraqqiyoti odamning turmush tarziga katta ahamiyatga molik ta'sir o'tkazib jamiyatning tabiat bilan o'zaro munosabatini ancha feollashtirdi. Bu ijtimoiy rivojlanishning asosiy omillaridan biridir. Insonning biosferaga ta'sir o'tkazishi butun dunyoda ekolagiyaga qiziqishni ortishiga sabab bo'ldi. I. T. Frolovning ta'kidlashicha, insoniyat qudrati g'oyatda oshib borayotgan texnika vositalari yordamida tabiat boyliklarini jadal iste'mmol eta borib, o'z sivilizatsiyasi rivojlanishi va o'zining bo'lmaydigan bexat yaxshilagani bugungi kunda rad etib bo'lmaydigan haqiqatdir. Biroq inson tabiatni buysindira borib, u faoliyatining tabiiy negizlariga putur yetkazganligi. jamiyat bilan tabiat o'rtasidagi o'zaro ta'sirini bo'lganligi ham haqiqatdir. Bu keng ijtimoiy va insoniyat uchun ahamiyatli bo'lgan ekologiya muammosining mohiyatini tashkil etadi. Bunday sharoitlarba inson ekologiyasi fanini rivojlantirish zarurati tobora ortib boradi. Mazkur fan odamlar va fan tabiatining inson va biosferaning o'zaro munosabatini hayotning aniq ijtimoiy-iqtisodiy va siyosiy sharoitlari bilan chambarchas bog'liklikda o'rganadi. Ilmiy texnika inqilobi davrida fan va amaliyotning ko'ldan ko'p yo'nalishlari o'z tadqiqotlari markazida tobora ko'proq ...