Atmosfera ekologiyasi

Reja: Metioridlardan himoya qiladi. Tirik organizmlar uchun kislorod manbai. Kunduzi qizib ketishdan, kechqurun sovub ketishdan saqlaydi. Iqlim hosil bo'ladi. Ultrabinafsha nurlardan himoya qiladi. Atmosfera ahamiyati Atmosferada suv Quyosh radiatsiyasi To'g'ri tushadigan nurlar Atmosfera tomonida yutiladigan nurlar Atmosfera tomonidan qaytariladigan nurlar Bulutlar tomonidan qaytariladigan nurlar Quruqlik va okean tomonidan qaytadiga nurlar Atmosferada yoyiladigan nurlar Yer yuzasida yutiladigan nurlar Havo harorati ∠90o ∠60o ∠30o Yerning quyosh nuri kuchli qizdiradigan yuzasi Yerning quyosh nuri kuchsizroq qizdiradigan yuzasi Yerning quyosh nuri kuchsiz qizdiradigan yuzasi Yerning harorat hududlari Музлик худуди Совук худуд Муътадил худуд Иссик худуд Муътадил худуд Совук худуд Музлик худуд Planetamiz iklimi Arktik va antarktik Mu'tadil Yerning doimiy shamol hududlari Yog'ingarchiliklar taqsimlanishi Okeandan uzoqlashgan sari kamayadi Tog'larda yaqinlashganda ko'proq yog'ingarchilik kuzatiladi TA'BIIY SU'NIIY ATMOSFERA IFLOSLANISHI ATMOSFERANI HAVOSINI IFLOSLANTIRUVCHI MANBALAR AMERIKALIK IQLIMSHUNOS LUIS BATTAN INSONLAR HAVOGA TUTUN CHIQISHINI KAMAYTIRADILAR YOKI TUTUNLAR YER YUZIDAGI INSONLARNI KAMAYTIRADI Ozon qatlami quyoshdan keladigan ultrabinafsha nurilarining 93 % dan 99% gacha bo'lgan qismini yutadi. Ozon qalamini xlorftoruglevodorodlar (freonlarCFCI3, CF2CIF2, CHCIF2)) Ozon yemiruvchi moddalarning atrof muhitga ta'siri birinchi marta Antrantida usti strotosferadagi kamayishi kuzatilgan. teri saratoni, o'simliklaming shikastlanishi, shu jumladan o'simlik mahsulotlarini yetishtirilishining kamayishi, fotosintez jarayonlarining susayishini chaqiruvchi plankton va fitoplankton kabi okeanning xilma-xilligining muhim turlarining kamayishiga olib keladi. Fitoplanktonlaming qisqarishi global isishga ta'sir etadi. Fotokimyoviy tutun (Smog) hodisasi Agar yer yuzida chang g'ubor bo'lmasa inson 100 yil yashar edi. Abu Ali Ibn Sino KISLOTALI YOMG'IRLAR 2SO2 + O2 + 2H2O → 2H2SO4 4NO2 + 2H2O + O2 → 4HNO3 Ilk bor, 1896-yilda shved ximigi Arrenius: «Kо'mirni yoqish natijasida atmosferaga tashlanadigan karbonat angidrid global isishga olib keladi», degan farazni aytgan Havoning ifloslanishi natijasida vujudga keladigan salbiy holatlar va uning oqibatlari. Havo tarkibidagi zarali chang, qurumlar, zararli gazlar kishi organizmida to'planaveradi. Oqibatda teri va ko'z kasalliklari, jigar serrozi, qonbosimining ortishi, surunkali bronxit, enfizima, nafas qisish va o'pka raki kabi kasalliklarning ko'payishiga sabab bo'ladi. Bolalar o'rtasida umumiy kasallanishning ortishi qayd qilingan. Havoda oltingugurt oksidi ko'p bo'lishi natijasida kishilarda bronxit, gastrit kasalliklari vujudga keladi. Texnologik tadbirlar Atmosferaga chiqariladigan chiqindilarni kamaytirish yoki umuman to'xtatish yani chiqindisiz kam chiqindili texnologiyani joriy etish Hozirgi kunda quyosh va shamol dengiz to'lqinlaridan energiya sifatida foydalanish yo'lga qo'yilgan bu ta'biiy resuslar oqilona foydalanishning samarali ko'rsatgichlariga katta ta'sir ko'rsatadi shu bilan birga atmosferaga chiqariladigan chiqindi gazlarni kamaytirishga yordam beradi. 1996-yil 27-dekabr o'zbekiston respublikasining Atmosfera havosini muhofaza qilish to'g'risidagi qonunda atmosfera atmosfera havosini muhofaza qilish bo'yicha ogohlantiruvchi, man qiluvchi, ruxsat etuvchi meyorlar va tashkiliy chora tadbirlar belgilangan 1987 - yilning 16-sentabrida ...