Atmosfera havosi va inson

R e j a: Atmosfera havosi nima va uning tarkibi. Atmosfera havosining inson hayoti bilan bog'liqligi. Atmosfera havosini ifloslovchi manbalar. Kimyo sanoatining atmosfera havosini ifloslashi va uni oldini olish. issiqlik elektr stansiyalarining atmosfera havosiga ta'siri. hozirgi zamon avtomobillarining atmosfera havosiga ta'siri va ularni oldini olish chora - tadbirlari. Atmosfera havosi yerni urab olgan gazli qatlam-tabiiy omillardan biridir. Atmosfera havosi tarkibida bir kancha gazlar bo'lib,ularning asosini azot,oksigen (kislorod) ,karbonat angidridi,xidrogen (vodorod) argon va boshqa inert gazlar tashkil etadi.ma'lumotlarga karaganda,yer ustidagi havo qatlami yuqoriga karab 1500- km gacha tarkalgan.Bu albatta,shartli chegara hisoblanadi.Atmosfera havosining asosiy massasi dengiz yuzasidan 5 km oralikda yotadi.Yer atmosferasining umumiy ogirligi 5 kvadrat 157 trln. tonnaga tengdir. Atmosfera havosi quyoshning issiqlik nurini uzidan o'tkazib,saklaydi. Atmosferada bulutlar paydo bo'ladi,undan yomgir,kor bunyodga keladi,shamol hosil bo'ladi.o'z navbatida,atmosfera yerga namlik beradi,tovush o'tkazadi, hayotbahsh oksigen manbai hisoblanadi.U modda almashinuvi jarayonida hosil bo'lgan gazlarni kabul kiladigan xavza bo'shlig'i,hayvonot dunyosi va odam organizmida kechadigan issiqlik almashinuviga va boshqa fiziologik jarayonlarga o'z ta'sirini kursatadi.Shu boisdan xam atmosferada sodir buladigan fizik,kimyoviy va biologik o'zgarishlar tirik organizmlarga,shu jumladan,inson sogligiga o'z ta'sirini ko'rsatishi mumkin. Ifloslanmagan,kuruk atmosfera havosi kyidagi tarkibiy kismlardan iborat: azot-78,084 %, oksigen-20,947, argon-0,934, karbonat angidridi-0,0314, neon-0,0018, gidrogen-0,005, metan-0,002, sulfit angidridi - 0 dan 0,001 % gacha. Atmosfera havosidagi xar bir gaz o'ziga xos fizik va kimyoviy xususiyatlarga ega bo'lib,ular tabiatda malum bir urin tutishi bilan ajralib turadi. Insoniyatga,kolaversa barcha joivorlarga hayot bahsh etadigan atmosfera havosini hozir asosan ikki manba:tabiiy omillar va nison faoliyatining maxsuli-antropogen manbalar ifloslantiradi. Antropogen ifloslanishlar asosan sanoat korxonalari avtomobil,havo, temir yul,suvtransportlari chiqindi va ajratmalari,shuningdek turli xil yoqilg'ilar ishlatilishi natijasida paydo buladigan zararli moddalarning havo xavzasiga tushishi oqibatida sodir bo'ladi. hozir fan-texnika rivojlangan bir davrda atmosfera havosining ifloslanishi tobora kuchayib bormokda.Atmosfera havosining doimiy (statsionar) ravishda ifloslantiruvchilarga sanoat korxonalari,kommunal va quvvat ishlab chikaruvchi obyektlar kirsa,harakatdagi ifloslantiruvchilarga avtomobil,temir yul va havo transport vositalari kiradi. Madanlarni maydalash,saralash,kuydirish va boshqa tur ishlov berishlarda 1 m3 havoga 500- mg atrofida chang chikadi. Kimyo sanoati atmosfera havosini ifloslantiruvchi manba sifatida Kimyo sanoati rang-barang kimyoviy moddalarni-kislotalar,ishkorlar,tuzlar va boshqa anorganik moddalarni,mineral o'g'itlar ,zaharli ximikatlar, polimerlar, sintetik tolalar, erituvchilar, smolalar, buyoklar, loklar, jihozlar, asbob-uskunalar, xo'jalik buyumlari,shuningdek sanoatimiz uchun askotadigan kupdan-ko'p vositalarni ishlab chikaradi. Kimyo sanoatining eng yirik tarmoqlaridan biri azotli mineral o'g'itlar ishlab chikaruvchi korxonalardir.Bu korxonalar ammiak,azot kislotasi,azotli mineral o'g'itlar,fosforli o'g'itlar,fosforli tuzlar,sulfat kislotasi ishlab chikaradi.Bu tarmoq korxonalarida foydalaniladigan xom ashyolardan kaliyli o'g'itlar, oxak, fosforidlar olinadi.Kimyo sanoati tarmoqlariga kiradigan korxonalardan sintetik kauchuk,xlor,xlorli oxak toshlar,kislotalar,xlorli birikmalar,plastmassa va sun'iy smolalar,lok buyoklar,zaharli kimyoviy moddalar,neft kimyosi mahsulotlari va yana boshqa ...