Atmosfera qatlamlari eposfera, traposfera, ionosfera, ekzozfera, azon qatlami mezoz

Atmosfera qatlamlari eposfera, atmosfera azon qatlami mezoz, traposfera, ionosfera, ekzozfera Atmosfera qatlamlari eposfera, atmosfera azon qatlami mezoz , traposfera, ionosfera, ekzozfera Reja : 1.Yer atmosferasi hqida umumiy tushincha 2. Atmosferaning tarkibi va tuzilishi a) Troposfera b)Stratosfera v)Mezosfera g)Termosfera d)Ekzosfera z)Atmosferaning ifloslanishi va uning sofligini tilash . Atmosfera tarkibi quriq havo ,va yer tuzilishi yer uyzasi hovosining manfiy haroratidagi tarkibida 78,09%-azot ,20,95%-kislorod ,0,93%-argon ,0,03%-karbonat angidrid mavjud bo'lib , qolgan gazlar -krishton ,ksenon, neon, geliy, vadorod, iod,radon meyan va boshqalarning muqdori nihoyatda kamdir . Atmosferaning umumiy massasi 5.2'1021 g bo'lib, sayoramiz massasiga qaraganda tahminan milion marta kichikdir . Boshqa gazlar tarkibiga qaraganda atmosferadagi suv bug'lariningmuqdori doimiy emas ,chunki uning muqdori havo harorati va yer uyzasining xarakteri bilan bog'liq .Masalan :qutb kengliklarida uning miqdori o'rtacha 0.2% ni ,ekvator kengliklarida 2,5% ga tengdir. Troposfera havosining asosiy elemenlari -azot,kislarod, asrgon,karbonat angidrid, suv bug'larining hossalari turli tumandir .Shuning uchun ularning yer qobig'idagi ahamyati bir-biridan farqlanadi. Jumladan ,azot ,N2 troposfera havosida eng ko'p tarqalgan bo'lib ,kimyoviy tomondan kam faoldir .U oqsilning tarlibiy qismiga kirib azot to'plovchi bakteriy va suv o'tlari orqali tirik organizmlar tomonidan o'zlashtiriladi .Yerdagi tog' jinslarida azotning miqdori atmosferadagidan 50 barobar ko'pdir .Kislorod bo'lsa O2azotga qaraganda kimyoviy tomondan ancha faol bo'lib ,atmosferada erkin holda kotta massaga egadir. Bu ko'proq fotosintez bilan bog'liq.Atmosfera okean ,ko'l va daryo suvlaridagi kislorodni taqsimlashda qatnashadi . Atmosferaning hovoning bosimi va zichligi balandlik ortgan sari pasaib boradi , lekin bir hilda bo'lmaidi. Chunki atmosfera massasining 50% yer yuzasidan 5km .gacha ,75%esa 1-10km-gacha bo'lgan balandlikkato'g'ri keladi. Yer atmosferasining tarkibi va hossalari undan balandlashgan sari murakkab tuzilishga hamda o'zgarishga ega. Meteorologik raketa va sunniy yoldoshlar orqali olib borilgan tadqiqotlar natijasida atmosfera bir-biridan kattalikdagi tarkibiy va murakkab tabiy hossalarga ega bo'lgan qatlamlardan iborat ekanligi aniqlangan. Atmosfera harorat taqsimlanishi bo'icha 5 ta qatlamga bo'linadi : 1.Troposfera, 2.Stratosfera, 3.Mezosfera, 4.Termosfera, 5.Ekzosfera . Qatlamlarning o'rtacha balandliklari va bir qatlamdan ikkinchi qatlamga o'tishdagi oraliq qatlam pauzalar mavjud, jumladan: tropopauza, stratopauza, mezopauza, termopauza. Troposfera qatlamining yer yuzasidan balandligi qutb kengliklarida 7-8km, ekvatorda 16-18km.Unda har100m,balandlikda harorat 0.60C ga pasaib boradi. Uning yuqori qismida harorat o'rta kenglikda -550,-600C,ekvator hudidida -700C. Yer yuzasining turli isishi oqibatida atmosferaning umumiy sirkulyatsyasi,girdoblar ,siklon va antisiklonlar ro'i berib turli kengliklarda havo massasining almashinishi yuzaga keladi. Yer hovosining ifloslanishi turli sabablarga bog'liq Yer hovosining ifloslanishi turli sabablarga bog'liq J.Detri ma'lumotiga ko'ra atmosfera ifloslanishning 4ta asosiy sababi mavjut : 1.tabiy yul bilan ; 2.sanoat tarmoqlarni ishi, transport harakatlari va turar joylarni isitish orqali; 3. sanoat chiqindilarni tashlash ; ...