Atrof-muhitni kantserogen moddalardan muhofaza qilish muammolari Reja: 1. Atmosfera havosishshg kantserogen moddalar bilan ifloslanishi 2. Oziq-ovqatlarning polisiklik aromatik kantserogenlar bilan ifloslanishi 3. Tuproqning kantserogen moddalari bilan ifloslanishi 1. Atmosfera havosishshg kantserogen moddalar bilan ifloslanishi Hozirgi vaqtda, atrof-muhitni kantserogen polisiklik aromatik moddalar bilan ifloslantiruvchi obyektlar aniqdir. Kantserogen karbonsuvlarni hosil qiluvchi moddalar quyidagilardir: tutun chiqindilari isitish, energetik sistemalarda hosil bo'ladi, avtotransport vositalarini dudburonlaridan chiqadigan gazlar, qurumlar, sanoat korxonalarini chiqindilari, kucha changlari va boshqalar. * Professor L.M.Shabad, A.I.Shiminaki dalillariga Karaganda benzapirenning miqdori 500 tonnadan 180 ming tonnaga etadi, bu modda kantserogen moddalarning eng asosiy birikmasi hisoblanadi. Yil davomida AQSH akdemiyasining dalillariga Karaganda AQSH bo'yicha isitish va energetik jihozlar hisobiga benz(a)pirenning tashlanadigan miqdori 500 tonna, sanoat korxonalarining, qishloq xo'jalik va kommunal obyektlari chiqindilarining yoqilishi natijasida paydo bo'ladigan benz(a)pirenni miqdori 600 tonnaga yaqin, kokslash jarayonlari natijasida 200 tonna, avtotransport vositalari 22 tonna kantserogenlarni havoga chiqaradi. Keyingi yillarda o'simtali kasalliklar soni tobora ortib borayotgani sababli, jahon mamlakatlari hududlarida kantserogen moddalari kelib chiqishiga, ularni havoda tarqalshdiga katta ahamiyat berilmoqtsa, bu tabiiy jarayon, sababi bu jarayonni kuzatish, olingan dalillarni analiz qilish, kasalikni oldini olish, hozirgi kunning asosiy muammolaridan biri. Hozirda, aholi turar joylarining atmofera havosida 130 ga etishi kerak, gsDO havo namunalari qisqa muddatli, yani 103 soat davomida sutkasida 34 marotaba olinadi, keyinchalik o'rtacha miqyaori chiqariladi. Ammo, har qanDDY holatda organizmga havo yo'li bilan kiradigan kantserogen moddalar (3,4 benz(a) piren) ruxsat etilgan miqdoridan ortiq bo'lmasligya kerak, yani o'rtacha yillik miqdori 1 mgm3. Shuni aytish zarurki, odam organizmga atmosfera havosi orqali faqat kantserogen moddalar tushibgina qolmay, balki boshqa kimyoviy moddalar ham kiradi. Ularning organizmga ta'siri ancha kuchayib ketishi aniq. Uning ustiga atmosfera havosida chang, kul, kurum va zaharly gazlar bilan ifloslangan havoning biologik xususiyaglari ham o'zgaradi, havo xuddi sun'iy havoga o'xshab qoladi, havoning buzidishi quyosh nurini to'la to'kis yoritishga, yog'ingarchilikka, namlikka predmetlarni ko'rinishiga ta'sir ko'rsatadi. 9-jadval Shahar va uniig atrofidagi atmosfera havosining ifloslanishi oqibatida uning turli xususiyatlarining o'zgarishi (Wohlers N.S.) Shunday qilib, tabiiy havodan ifloslangan havo ko'p jihatdan farq qiladi, zaharli moddalar bilan to'yinadi, og'ir ionlar ko'payadi, quyosh nurining atmosferada tarqalishi, ergacha etib kelishi ham o'zgaradi va boshqalar. Oqibatda surunkali bronxitdan, tuberkulyozdan o'lish soni ko'payadi. Ayniqsa, o'pka raki ko'p odamlarning yostig'ini quritadi. Shuning uchun ham aholi turar joylarida havo zararlanishining oldini olish asosiy muammolardan biri. Katta shaharlarning sanitariya holati borgan sari yomonlashib bormoqda, sababi, shaharlardagi zich qurilishlar natijasi, shaharlarning rejaliligi buzilishi oqibatida ularda shamol harakati borgan sari sekinlashib (shtil) harakatsiz holatta o'tishi shahardagi havo ifloslanishini zo'raytirishga olib bormokda, shunday ...

Joylangan
08 Aug 2024 | 18:02:34
Bo'lim
Ekologiya
Fayl formati
zip → doc
Fayl hajmi
33.13 KB
Ko'rishlar soni
70 marta
Ko'chirishlar soni
3 marta
Virus yo'q.
VirusTotal da tekshirish
O'zgartirgan san'a:
28.03.2025 | 01:27
Arxiv ichida: doc
Joylangan
08 Aug 2024 [ 18:02 ]
Bo'lim
Ekologiya
Fayl formati
zip → doc
Fayl hajmi
33.13 KB
Ko'rishlar soni
70 marta
Ko'chirishlar soni
3 marta
Virus yo'q.
VirusTotal da tekshirish
O'zgartirish kiritilgan:
28.03.2025 [ 01:27 ]
Arxiv ichida: doc