R e j a: Atrof - muhitni ifloslovchi manbalar nimalardan iborat. Atrof - muhitga ta'sir qiluvchi manbalarni yo'qotish chora - tadbirlari. Kam chikimli texnologiyaga utish. chiqindilarni qayta ishlash. Orol muammolari va uni xal qilish. Inson,kolaversa barcha jonivorlar olami yashayotgan atrof-muhit,tabiiy hodisalar, jumladan vulkonlar, yer kimirlashi, samoviy jismlar tushishi, tufon, dovul, yashindan ut kelishi, kurgokchilik, shuningdek bevosita odamlarning hayot foaliyati bilan o'zgarishi,ifloslanishi kuzatiladi. Inson zoti bilan bog'liq atrof-muhitning ifloslanishi xususida tuxtalib utamiz. aniq ma'lumotlarga karaganda,hozir xar bir kishi uzining hayot faoliyati bir yil mobaynida 1m3 axlat koldiradi.Shuncha miqdordagi chiqindi shahar,Respublika yoki xamdustlik davlatlari mikiyosida kuriladigan bulsa,unda atrof-muhitimiz kanchalik ifloslanib ketishini tasavvur qilish mumkin bo'ladi.Masalan,birgina Fargona shaxrida 150 ming tonna axlat chikarib tashlanadi.Chunonchi,xar bir tonna xo'jalik chiqindilaridan o'rtacha 250 kg makulatura,30 kg kora metall, 3,5 kg rangli metall ajratib olish mumkin.Vaxolanki,bunday tadbirkorlikka bizda etarlicha etibor berilmaydi.chiqindi moddalar malum xarajatlar evaziga chikarib tashlanadi yoki yukotib yuboriladi. Manbalarda kayd etilishicha,xo'jalik axlatlari tadbirkorlik bilan maxsus usulda yokiladigan bulsa,ulardan malum darajada foyda ko'rish mumkin.Birgina Maskov axlat yokish zavodi yiliga 100 tonna kaynok bug hosil qilib,u uy-joy va xo'jaliklarni harorat bilan ta'minlash tizimiga sarflanadi. Aytish mumkinki,birgina Fargona shaxridan olib chikiladigan axlatlar uchun yarim million sum sarf bo'ladi.Usha axlat-chiqindilardan tadbirkorlik bilan foydalanilsa,xalq xo'jaligi,jumladan sanoat uchun kerakli mahsulotlar (metall, qog'oz, tola va xokazo), issiqlik olish va ularni tegishli maqsadlar uchun ishlatsa bo'ladi. Minglarcha odamlar yashashi uchun istikomat joylari barpo etar ekanlar,buning natijasida bokira tabiatda qandaydir o'zgarish sodir bo'ladi, oqibatda tabiat kambagallashadi.Inson qurilish materiali sifatida tabiiy urmonlarni keragicha kesadi.Demak,o'simlik dunyosi qisqarib,o'z navbatida,atmosfera havosining musaffo bo'lishiga raxna tegadi,tuproq erroziyaga uchraydi,yer osti suvlari kamaya boradi,kuchkilar paydo bo'lib,sel natijasida jarliklar hosil bo'lishi mumkin. Keltirilgan lavxa - bu katta hayotdan bir katraginadir.Tabiatga nisbatan kur-kurona yondoshish,uning exsonlaridan ayovsiz, bereja foydalanish pirovaridida ogir asoratlar koldirishi mumkin. Inson tabiat boyliklaridan,uning exsonlaridan oqilona,rejali foydalanmas ekan,u o'z marxamatini kursatavermaydi. Tabiatga ta'sir etishda bazan jiddiy xatoliklarga yul kuyilishi mumkin. Buni Orol fojiasida kursa bo'ladi. mintaqadagi ekologiya vaziyati nison nazoratidan chikib ketdi.Orol atrofi iqlimi keskin yomonlashmokda.Dengizning kurigan tubidan tuz va kumning havoga uchushi kuchaymokda.mintaqadagi ichimlik suvning asosiy manbalari-Amudaryo va Sirdaryoning pestitsidlar bilan xatarli ravishda bo'lganishi va tuz bosishi davom etmokda.Sizot suvlari kutarilmokda,bog va tokzorlar nobud bulmokda,imoratlar emirilmokda.tuproq unumdorligi pasaymokda ,yaylovlar zavol topmokda.Dengiz suvi xaddan tashqari shurlanishi oqibatida unda balik ovlash tuxtab koldi.Saxro kengayishining jahon ahamiyatiga molik madaniy,tarixiy va memoriy yodgorliklarga vayron qiluvchi ta'siri kuchayib bormokda. Mazkur ekologiya faloqatining xalq xo'jaligiga etkazayotgan iqtisodiy zarari umuman Orol atrofi bo'yicha yiliga bir necha milliard sumga etmokda. Shuni aytish kerakki,nobud bulayotgan tabiat durdonalarini,ayniqsa nison hayotini ...

Joylangan
08 Aug 2024 | 18:02:34
Bo'lim
Ekologiya
Fayl formati
zip → doc
Fayl hajmi
15.91 KB
Ko'rishlar soni
57 marta
Ko'chirishlar soni
3 marta
Virus yo'q.
VirusTotal da tekshirish
O'zgartirgan san'a:
28.03.2025 | 01:27
Arxiv ichida: doc
Joylangan
08 Aug 2024 [ 18:02 ]
Bo'lim
Ekologiya
Fayl formati
zip → doc
Fayl hajmi
15.91 KB
Ko'rishlar soni
57 marta
Ko'chirishlar soni
3 marta
Virus yo'q.
VirusTotal da tekshirish
O'zgartirish kiritilgan:
28.03.2025 [ 01:27 ]
Arxiv ichida: doc