Ekologiya faniga xissa qo'shgan olimlar

Ekologiya fanining rivojlanishiga hissa qo'shgan O'zbekistonlik olimlar. XX asrda tabiatni muhofaza qilish masalasi ommaviy tus ola boshladi. O'tmishda tabiat muhofazasi deyilganda, ko'pincha ayrim hayvon turlarini o'simlik va noyob tabiiy obyektlarni yoki yovvoyi tabiatning ayrim qismlarini asrash tushunulgan. Bundan tashqari ulug' allomalarimizdan Muxammad Muso al-Xorazmiy ( Kitob surat al-arz), Abu nosir Forobiy (Kitob al-xajm va al-miqdor, Kitob fi-a'zo al-hayvon), Abu Ali ibn Sino (Tib qononlar), Abu Rayxon Beruniy (Qadimgi xalqlardan qolgan yodgorliklar), Zaxriddin Muxammad Bobur (Boburnoma) va boshqalarning asarlarini mutola qilib, ajdodlarimizning tabiatga bo'lgan munosabati haqida yetarlicha ma'lumotlar olamiz. Abu Rayxon Beruniy Abu Ali ibn Sino Muso al-Alxorazmiy Млекопитающие Красной книги Кемеровской области Мир животных очень разнообразен. Каких только животных нет! Крошечных и огромных, красивых и не очень, пугливых и пугающих, ползающих и летающих - всех не перечислишь. Но не все животные звери! Звери - это только млекопитающие животные. И мелкие (например, ёж, землеройка, крот), и крупные (например, бегемот, лошадь) рождают живых детёнышей и вскармливают их молоком. Температура тела у млекопитающих остаётся постоянной и в жаркую, и в холодную погоду Rossiyaning O'rta Osiyoni bosib olishi tufayli Turkistonning qadimgi yodgorliklari, go'zal tabiati, o'simlik va hayvonot olami katta zarar ko'rdi. 1916-yildayoq Turkistondagi tarixiy yodgorliklarni qayd etish masalasi bo'yicha ish boshlagan edi. Ammo maqsadlar amalga oshmay qoldi. Arxiv materiallari 1920-yilda Turkiston o'tmishda qolgan yodgorliklarni o'rganish va asrash maqsadida ta'lim tarmog'I zarurligi to'g'risida fikrlar paydo bo'la boshlaganidan dalolat beradi. 1933-yilda O'zbekistonda Fan qo'mitasi huzurida tabiatni muxofaza qilish bo'yicha Davlat qo'mitasi tashkil etildi. Tabiatni muhofaza etish qo'mitasi asosan qo'riqxonalarni loyixalash va tashkil etish, ularning ilmiy ishiga raxbarlik qilish, tabiatni muhofaza etish g'oyasi ommalashtirish ishlari bilan mashg'ul bo'ladi, mahalliy hududlar o'simlik va hayvonot olami, daryo va ko'llarini o'rganadi. Xalqimiz qadimdan ekologik madaniy merosga ega bo'lib kelgan. Shuningdek o'tgan buyuk allomalarimizning ham tabiat, tirik organizmlar va ularning tashqi muhit bilan o'zaro aloqalariga doir masalalarga to'xtalib o'tganligining guvohi bo'ldik. O'zbekiston Respublikasida FA Botanika, Zoologiya institutlari olimlari va hayvonlar ekologiyasiga boshlangan ishlarni olib borganlar va bormoqdalar. O'zbekiston o'simliklar dunyosini ekologik, floragenetik va fitostenologik yo'nalishlarda M.S.Popov, EP.Korovin, K.Z.Zokirov, A.Muzaffarov, I.I.Granitov, S.S.Saxobiddinov, M.M.Nabiyev, A.Butnov va b.q.r. hisoblanadi. O'zbekistonda ekologik yo'nalishdagi ishlarning asoschilari D.N.Kashkarov va E.P.Korovin hisoblanadi. Ularning 1930-yillarda chop etilgan Muhit va jamoa, O'rta Osiyo va Qozog'iston cho'llarining turlari va ulardan xo'jalik foydalanish istiqbollari Cho'ldagi hayot asarlarining yaratilishi bo'ldi. O'zbekistonda hayvonot olamini o'rganish D.N.Kashkarov faoliyati bilan bog'liq. U 1928-yilda AQSH ga bordi va bu yerda ekologiya o'sha vaqtda ancha rivojlangan edi. U 7 oy ...