Ekologiya va atrof - muhit muhofazasi

Ekologiya va atrof-muhit muhofazasi Reja: Ekologiyaning maqsadi, o'rganish usullari Ekologiya fanining vazifalari Ekologiya fanining bo'limlari Ekologiyaning tarixi ALYUMINIY ISHLAB CHIQARISH 15 BARAVARGA OSHDI. 500 MLN. AHOLI CHO'L HUDUDLARIDA ISTIQOMAT QILADI. Hozirgi paytda yer yuzida 900 mln. dan ko'proq transport vositalari mavjud. Yiliga yer yuzidan 13 mln. ga. O'rmonzor yo'qolib ketmoqda. Oxirgi 40 yil ichida amazoniya o'rmonlari 20%ga qisqargan. Tasavvur qiling, tanangiz 20% qisqarib qolsa nima bo'ladi? 2050 yilga borib, hayvonot turlarining 25%i yo'qolib ketish xavfi ostida qolishi mumkin; - har to'rttadan bitta sut emizuvchi; - har 8 tadan 1 ta qush; - har 3 tadan 1 ta quruqlik va suvda yashovchi hayvon turlari. - Biologik turlar tabiiy sur'atlardan 100 marotaba tezroq tugab bitish xavfi bor. Biz o'zimiz Yer yuzining ko'rinishini o'zgartirmoqdamiz. Yomg'irlar davriyligi o'zgardi. Iqlim geografiyasi o'zgarmoqda. So'nggi 15 yil davomida o'rtacha harorat eng yuqori ko'rsatkichga yetdi. SO2 gazi bir necha yilda tashqariga chiqadi. Atmosfera isib bormoqda. Metan SO2 ga nisbatan 20 marotaba zararliroq issiqxona gazi hisoblanadi. Iqlimiy o'zgarishlarning ta'siri qutblarda ayniqsa yaqqol namoyon bo'lmoqda. Suv isishi jarayoni tezlashib bormoqda. Yer shari qutb qopqog'ining qalinligi so'nggi 40 yilda 40% ga kamaygan. Grenlandiyada o'rtacha harorat oshib bormoqda. Grenlandiya muzliklari sayyoramizdagi ichimlik suvi zaxiralarining 20 % ini tashkil etadi. Agar ular erisa suv sathi 7 metrga ko'tariladi. Harorat oshishi sabali XX asrning o'zidayoq dengiz sathi 20 sm.ga ko'tarilgan. 2050 yilga borib iqlim o'zgarishi tufayli qochoqlarning soni 200 mln.kishiga yetishi mumkin. Insoniyat bir yil davomida iste'mol qiladigan energiyani Quyosh bir soatda beradi. Qayta tiklanuvchi energiya manba (texnologiya)larining tadbiq etilishi natijasida Yer yuzida hozirda 2,5 mln. kishi ish bilan ta'minlangan. Ekologiya - organizmlarning o'zaro va atrof- muhit bilan munosabatlari haqidagi fan. «Ekologiya» tushunchasini fanga birinchi bo'lib nemis olimi E.Gekkel tamonidan 1866 yil kiritilgan. («Organizmlarning umumiy morfologiyasi» asarida.) Hozirda ommalashib ketgan bu atama yunoncha so'z bo'lib, «Oykos» - uy-joy; «logos» - fan degan manoni beradi. Ekologiyaning predmeti - organizmlar guruhi va tashqi muhit orasidagi bog'lanishlaming tuzilishini, unga bog'liq bo'lgan jonlanish, taraqqiy etish, tarqalish va konkurentlik xususiyatlarini; tirik tabiat qanday tuzilgan, qaysi qonunlar asosida mavjud va rivojlanadi, inson ta'siriga qanday javob beradi, - bularning hamrnasi ekologiyaning predmeti hisoblanadi. Ekologiyaning maqsadi - hozirgi va kelajak avlodlar uchun ekologik xavfsiz muhitni ta'minlash. Ekologik xavfsiz muhit organizmlaming barqaror holatda ko'payishi, o'sishi va rivojlanishi uchun toza, sog'lom va qulay atrof tabiiy muhit holatini yaratishdan iborat Ekologiyaning bo'limlari. Organizmlaming yashash sharoiti va ulaming tashqi muhit bilan o'zaro munosabati, turlar, populyatsiyalar, biosenozlar, ekotizimlar, biosfera va boshqa tushunchalar ekologiya fanining manbaini tashkil etadi. ...